Quyền và nghĩa vụ của nạn nhân mua bán người trong quá trình giải quyết vụ án

1. Đề nghị cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền áp dụng các biện pháp bảo vệ mình, người thân thích của mình theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người khi bị xâm hại, bị đe dọa xâm hại hoặc có nguy cơ bị xâm hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản và lợi ích hợp pháp khác có liên quan đền phòng, chống mua bán người;
2. Được thông tin về quyền, lợi ích hợp pháp của mình và các biện pháp phòng ngừa mua bán người;
3.  Được hưởng chế độ hỗ trợ theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người hoặc từ chối nhận hỗ trợ;
4.  Được bảo vệ bí mật thông tin, dữ liệu về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình, nơi cư trú, nơi làm việc và thông tin khác theo quy định của pháp luật;
5. Được cơ quan, người có thẩm quyền cấp giấy tờ, tài liệu xác nhận nạn nhân;
6.  Được bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật;
7. Được từ chối áp dụng biện pháp bảo vệ;
8. Quyền khác theo quy định của pháp luật có liên quan.

1. Chấp hành đầy đủ yêu cầu của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền trong quá trình áp dụng các biện pháp bảo vệ, hỗ trợ;
2. Cung cấp thông tin liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống mua bán người cho cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền;
3. Thực hiện yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền trong phát hiện, điều tra, xử lý vụ việc mua bán người;
4.  Nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật có liên quan.
5.  

• Quyền đề nghị cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền áp dụng các biện pháp bảo vệ mình, người thân thích của mình

•  Nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và người dưới 18 tuổi đi cùng;
•  Người thân thích của nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân

Khi tham gia tố tụng với tư cách là người bị hại trong vụ án mua bán người, nạn nhân có các quyền quy định tại Điều 62 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, được sửa đổi bổ sung năm 2021, 2024:

• Người tố giác tội phạm;
• Người làm chứng;
• Bị hại;
• Người thân thích của người tố giác tội phạm, người làm chứng, bị hại.

• Quyền đề nghị được bảo vệ;
• Quyền được thông báo, giải thích về quyền và nghĩa vụ;
• Quyền được biết về việc áp dụng biện pháp bảo vệ; đề nghị thay đổi, bổ sung, huỷ bỏ biện pháp bảo vệ
• Quyền được bồi thường thiệt hại, khôi phục danh dự, bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp trong thời gian bảo vệ

• Chấp hành nghiêm chỉnh các yêu cầu của cơ quan bảo vệ liên quan đến việc bảo vệ;
• Giữ bí mật thông tin bảo vệ;
• Thông báo kịp thời đến cơ quan có trách nhiệm bảo vệ về những vấn đề nghi vấn trong thời gian được bảo vệ.

• Quyền

• Quyền được từ chối áp dụng biện pháp bảo vệ

•  Nạn nhân là công dân Việt Nam, người không quốc tịch thường trú ở Việt Nam được hưởng chế độ hỗ trợ từ điểm (i) đến điểm (x)
•  Người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân là công dân Việt Nam, người không quốc tịch thường trú ở Việt Nam được hưởng chế độ hỗ trợ quy định tại các điểm từ điểm (i) đến điểm (viii).
•  Người đang trong quá trình xác định là nạn nhân là công dân Việt Nam và người dưới 18 tuổi đi cùng đang ở nước ngoài được hưởng chế độ hỗ trợ quy định tại các điểm từ điểm (i) đến điểm (iv).
•  Người đang trong quá trình xác định là nạn nhân là công dân Việt Nam, người không quốc tịch thường trú ở Việt Nam và người dưới 18 tuổi đi cùng ở trong nước được hưởng chế độ hỗ trợ quy định tại các điểm từ điểm (i) đến điểm (vii).

• Nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và người dưới 18 tuổi đi cùng được khám sức khỏe khi tiếp nhận, được sơ cứu, cấp cứu nếu họ bị thương tích, tổn hại sức khỏe; trong thời gian lưu trú tại cơ sở trợ giúp xã hội hoặc cơ sở hỗ trợ nạn nhân nếu cần được chăm sóc để phục hồi sức khỏe thì được hỗ trợ chi phí khám bệnh, chữa bệnh.

• Nạn nhân chưa có bảo hiểm y tế thì được hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế trong năm đầu tiên kể từ khi họ được cơ quan có thẩm quyền xác nhận là nạn nhân.

• Người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và người dưới 18 tuổi đi cùng không biết, không hiểu tiếng Việt được hỗ trợ chi phí phiên dịch trong thời gian làm thủ tục xác minh là nạn nhân.
• Nạn nhân và người dưới 18 tuổi đi cùng không biết, không hiểu tiếng Việt được hỗ trợ chi phí phiên dịch trong thời gian lưu trú tại cơ sở trợ giúp xã hội hoặc cơ sở hỗ trợ nạn nhân.

• Nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và người dưới 18 tuổi đi cùng được hỗ trợ pháp luật bằng hình thức tư vấn để phòng ngừa bị mua bán trở lại, tư vấn làm thủ tục đăng ký cư trú, hộ tịch, làm thẻ căn cước, nhận chế độ hỗ trợ.
• Nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và người dưới 18 tuổi đi cùng được trợ giúp pháp lý bằng các hình thức theo quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý đối với nội dung có liên quan đến vụ việc, vụ án mua bán người.

• Nạn nhân là người dưới 18 tuổi, người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân nếu tiếp tục đi học thì được hỗ trợ tiền học phí, tiền mua sách giáo khoa và đồ dùng học tập trong năm học đầu tiên và năm liền kề kể từ khi được cơ quan có thẩm quyền xác nhận là nạn nhân.
• Nạn nhân khi trở về nơi cư trú được xem xét hỗ trợ học nghề, tư vấn, tạo điều kiện để có việc làm ổn định cuộc sống.

4. Quyền được cơ quan, người có thẩm quyền cấp giấy tờ, tài liệu xác nhận nạn nhân; được bồi thường thiệt hại và quyền khác theo quy định của pháp luật

l.Quyền được cơ quan, người có thẩm quyền cấp giấy tờ, tài liệu xác nhận nạn nhân

Luật Phòng, chống mua bán người 2024 đã quy định nạn nhân mua bán người, người đang trong quá trình xác minh là nạn nhân có quyền được cơ quan, người có thẩm quyền cấp giấy tờ, tài liệu xác nhận nạn nhân. Giấy tờ, tài liệu xác nhận nạn nhân là một trong các giấy tờ, tài liệu sau đây:

• Giấy xác nhận là nạn nhân hoặc giấy xác nhận không phải là nạn nhân;
• Giấy tờ, tài liệu chứng minh người đó là nạn nhân do cơ quan nước ngoài cấp đã được cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hoặc Bộ Ngoại giao Việt Nam hợp pháp hóa lãnh sự.

Các giấy tờ, tài liệu này được cơ quan có thẩm quyền sau đây cấp:

l.Quyền được bồi thường thiệt hại và quyền khác theo quy định của pháp luật

 Bộ luật Dân sự 2015 đã quy định cá nhân có quyền dân sự bị xâm phạm được bồi thường toàn bộ thiệt hại,trừ trường hợp các bên có thảo thuận khác hoặc luật có quy định khác.

Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác (khoản 1 Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015). Theo đó, trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp này phát sinh khi có đầy đủ các yếu tố sau đây:

§Có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác;

§Có thiệt hại xảy ra là thiệt hại về vật chất, thiệt hại về tinh thần;

• Có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi xâm phạm. Thiệt hại xảy ra phải là kết quả tất yếu của hành vi xâm phạm và ngược lại hành vi xâm phạm là nguyên nhân gây ra thiệt hại (Theo Điều 2 Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐTP)./.