Quy định về giá bán lẻ điện sinh hoạt: Bảo đảm công bằng, minh bạch và phù hợp thực tiễn sử dụng điện của người dân

1. Áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt theo định mức cho từng hộ sử dụng điện

Theo quy định tại Điều 12 Thông tư số 60/2025/TT-BCT, giá bán lẻ điện sinh hoạt được áp dụng đối với hộ sử dụng điện cho nhu cầu sinh hoạt có hợp đồng mua bán điện trực tiếp với bên bán điện. Tại một địa điểm sử dụng điện, mỗi hộ gia đình trong một tháng chỉ được áp dụng một định mức sử dụng điện sinh hoạt. Quy định này nhằm bảo đảm việc tính tiền điện phản ánh đúng mức tiêu thụ thực tế của từng hộ, hạn chế tình trạng lợi dụng để hưởng nhiều định mức tại cùng một địa điểm.

Đối với trường hợp nhiều hộ gia đình sử dụng chung một công tơ điện, việc tính giá bán lẻ điện sinh hoạt được thực hiện theo nguyên tắc định mức chung. Cụ thể, định mức sử dụng điện của bên mua điện được xác định bằng định mức của từng bậc giá nhân với số hộ sử dụng điện dùng chung công tơ. Số hộ được xác định căn cứ vào thông tin thường trú hoặc tạm trú tại địa điểm sử dụng điện theo quy định của pháp luật về cư trú. Cách tính này giúp bảo đảm quyền lợi của các hộ gia đình dùng chung công tơ, tránh việc toàn bộ sản lượng điện bị tính vào các bậc giá cao.

2. Giá điện sinh hoạt đối với nhà ở tập thể, ký túc xá, cơ sở lưu trú đặc thù

Thông tư cũng quy định cụ thể việc áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt đối với nhà ở tập thể của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong doanh nghiệp; nhà ở của người tu hành; nhà ở cho huấn luyện viên, vận động viên tại các trung tâm huấn luyện thể thao; ký túc xá học sinh, sinh viên, học viên. Trường hợp có thể kê khai được số người sử dụng điện thì cứ bốn người được tính là một hộ sử dụng điện để áp dụng định mức. Trường hợp không thể kê khai được số người thì toàn bộ sản lượng điện đo đếm tại công tơ được áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt của bậc hai, từ 101 đến 200 kWh.

Đối với nhà ở tập thể của lực lượng vũ trang, nếu có công tơ đo đếm điện riêng thì toàn bộ sản lượng điện sinh hoạt được áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt của bậc hai. Trường hợp không có công tơ riêng, việc tính giá điện được thực hiện theo mục đích sử dụng điện ghi trong hợp đồng mua bán điện đã ký kết.

3. Bảo vệ quyền lợi người thuê nhà trong việc tính tiền điện sinh hoạt

Một nội dung đáng chú ý của Thông tư số 60/2025/TT-BCT là quy định cụ thể về việc áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt đối với người thuê nhà để ở. Theo đó, tại mỗi địa chỉ nhà cho thuê, bên bán điện chỉ ký một hợp đồng mua bán điện duy nhất. Chủ nhà cho thuê có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin về cư trú của người thuê tại địa điểm sử dụng điện để làm căn cứ xác định định mức sử dụng điện.

Trường hợp cho hộ gia đình thuê nhà, mỗi hộ gia đình thuê được tính một định mức sử dụng điện sinh hoạt. Chủ nhà có thể trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện hoặc ủy quyền cho hộ gia đình thuê nhà ký hợp đồng, kèm theo cam kết thanh toán tiền điện theo quy định.

Đối với trường hợp cho sinh viên và người lao động thuê nhà, nếu thời hạn thuê từ 12 tháng trở lên và người thuê có đăng ký tạm trú hoặc thường trú tại địa điểm sử dụng điện thì chủ nhà hoặc đại diện bên thuê nhà được ký hợp đồng mua bán điện. Trường hợp thời hạn thuê dưới 12 tháng và chủ nhà không kê khai được đầy đủ số người sử dụng điện thì toàn bộ sản lượng điện được áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt của bậc hai. Nếu chủ nhà kê khai được đầy đủ số người, bên bán điện căn cứ vào thông tin cư trú để cấp định mức; cứ bốn người được tính là một hộ sử dụng điện, định mức được tính linh hoạt theo số người thực tế.

Thông tư cũng quy định rõ, trong trường hợp người thuê nhà không ký hợp đồng mua bán điện trực tiếp với bên bán điện thì tổng số tiền điện mà chủ nhà thu của người thuê không được vượt quá số tiền điện ghi trên hóa đơn tiền điện hằng tháng do đơn vị bán lẻ điện phát hành. Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của người thuê nhà, hạn chế tình trạng thu tiền điện cao hơn giá quy định.

Thông tư số 60/2025/TT-BCT cũng quy định rõ trách nhiệm của các bên trong trường hợp kê khai không đúng số hộ hoặc số người sử dụng điện để được cấp định mức cao hơn thực tế, cũng như trường hợp bên bán điện cấp định mức thấp hơn quy định. Theo đó, bên vi phạm có trách nhiệm bồi thường và chịu các chế tài theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán điện.

Với các quy định cụ thể, rõ ràng và gắn với thực tiễn sử dụng điện sinh hoạt, Thông tư số 60/2025/TT-BCT góp phần hoàn thiện khung pháp lý về giá điện, nâng cao tính minh bạch trong tính tiền điện, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để các đơn vị bán lẻ điện tổ chức thực hiện thống nhất, hiệu quả./.

Nguyễn Kim Thoa
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý