Tạm dừng đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2025

Việc đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật được thực hiện hàng năm trên phạm vi toàn quốc theo quy định tại Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và Thông tư số 09/2021/TT-BTP ngày 15/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg. Đến nay, việc tổ chức đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đã được các địa phương triển khai đồng bộ, dần đi vào nền nếp và đạt được kết quả nhất định. Trách nhiệm của chính quyền, cán bộ, công chức cấp xã trong tổ chức thi hành Hiến pháp, pháp luật hướng tới xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh cho người dân tại cơ sở được tăng cường. Kết quả đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn trên cả nước từ năm 2022 đến nay đạt tỷ lệ caoNăm 2024, cả nước có 9506/9807 đơn vị cấp xã được công nhận đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, đạt tỷ lệ 96.9%. 
Theo Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Hiện nay, thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thì bộ máy chính quyền địa phương được tổ chức 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã; kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện từ ngày 01/7/2025); sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh còn 34 tỉnh, thành phố; tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, giảm khoảng 60 - 70% số lượng đơn vị hành chính cấp xã hiện có trên cả nước. Việc tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc tổ chức đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Bên cạnh việc điều chỉnh địa giới hành chính, thì việc kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện dẫn đến cần quy định lại trình tự, thủ tục, thẩm quyền đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Để tạo điều kiện cho địa phương ổn định tổ chức bộ máy sau sắp xếp, tại Công văn số 1866/BTP-PLHSHC ngày 09/4/2025 của Bộ Tư pháp hướng dẫn tạm dừng việc tổ chức đánh giá, công nhận xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2025. Việc đánh giá, công nhận tiếp cận pháp luật từ năm 2026 trở đi sẽ được thực hiện theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.
Đối với đánh giá tiêu chí “tiếp cận pháp luật” trong xét, công nhận nông thôn mới và đô thị văn minh đối với các xã, phường, đặc khu hình thành sau sắp xếp vẫn tiếp tục sử dụng các tiêu chí, chỉ tiêu ban hành tại Quyết định số 1143/QĐ-BTP ngày 20/6/2024 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp. Về thời gian thu thập, lấy số liệu để đánh giá các nội dung tiêu chí “tiếp cận pháp luật”, do địa phương chủ động xác định phù hợp với điều kiện thực tiễn, bảo đảm khả thi, thực chất. Trình tự, thủ tục đánh giá, xét công nhận nông thôn mới và đô thị văn minh trong trường hợp bỏ cấp huyện, sáp nhập cấp xã và cấp tỉnh được thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.

Nguyễn Thị Tâm
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý