Công bố 16 Luật, Pháp lệnh vừa được Quốc hội khóa XV đã thông qua

(3) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về quân sự, quốc phòng: Luật sửa đổi, bổ sung  một số điều của Luật Quốc phòng, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Biên phòng Việt Nam, Luật Phòng không nhân dân, Luật Lực lượng dự bị động viên, Luật Phòng thủ dân sự, Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Luật Dân quân tự vệ, Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh, theo đó, về Luật Nghĩa vụ quân sự quy định chuyển thẩm quyền từ cấp huyện lên cấp tỉnh trong thành lập Hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự; quyết định danh sách công dân gọi nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ; công nhân công dân hoàn thành nghĩa vụ quân sự; bàn gia quân cho các đơn vị…
(4) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu quốc hội và đại biểu hội đồng nhân dân: Theo đó, Luật sửa đổi các quy định liên quan đến việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 02 cấp; Sửa đổi các quy định liên quan đến việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử; Sửa đổi, bổ sung nhằm khắc phục ngay một số vướng mắc trong công tác bầu cử trong đó quy định đa dạng hơn các hình thức vận động bầu cử, bên cạnh hình thức trực tiếp, có thể tổ chức theo hình thức trực tuyến, trực tiếp kết hợp trực tuyến.
(5) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật: Theo đó, Luật bổ sung thêm quyền và hình thức văn bản quy phạm pháp luật của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp xã; Sửa đổi, bổ sung quy định về việc tham gia xây dựng pháp luật của tổ chức chính trị - xã hội để phù hợp với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và các luật có liên quan đến tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bổ sung yêu cầu về ứng dụng, thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Xử lý văn bản quy phạm pháp luật do sắp xếp, tổ chức bộ máy chính quyền địa phương; Bổ sung quy định về đăng tải trên Cổng Pháp luật quốc gia.
(6) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự: theo đó, Luật sửa đổi, bổ dung 111 điều luật liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và các cơ quan có liên quan; bổ sung 02 điều quy định về điều tra, truy tố vắng mặt; sửa đổi, bổ sung 01 điều về trình tự, thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành; sửa đổi, bổ sung 04 điều luật liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin trong tố tụng hình sự; sửa đổi, bổ sung 01 điều về thời hạn giám định.
(7) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân: Luật quy định về mô hình tổ chức hệ thống Tòa án theo hướng: kết thúc hoạt động của Tòa án nhân dân cấp cao; Tòa án nhân dân cấp huyện; Tổ chức hệ thống Tòa án theo 03 cấp: Tòa án nhân dân tối cao; Tòa án nhân dân cấp tỉnh; Tòa án nhân dân khu vực; Không tổ chức Tòa án nhân dân sơ thẩm chuyên biệt về Phá sản, Sở hữu trí tuệ, Hành chính như một cấp Tòa án mà tổ chức thành các tòa chuyên trách tại một số Tòa án nhân dân khu vực tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng; Thành lập Tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
(8) Luật Cán bộ, công chức năm 2025 với các nội dung mới như sau: Liên thông cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh, thống nhất một chế độ công vụ từ Trung ương đến cấp xã; Chuyển đổi phương thức quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm, phân loại vị trí việc làm công chức thành 03 nhóm gồm: (i) vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý; (ii) vị trí việc làm chuyên môn, nghiệp vụ; và (iii) vị trí việc làm hõ trợ phục vụ; bỏ quy định thi nâng ngạch, thay vào đó là cơ chế bố trí vào vị trí việc làm nào thì xếp ngạch công chức tương ứng. Đổi mới công tác tuyển dụng công chức; Hoàn thiện cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ; Nâng cao hiệu quả đánh giá, sử dụng và sang lọc cán bộ, công chức; Đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số trong hoạt động công vụ…
(9) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam: Luật đã sửa đổi, bổ sung các quy định nhằm cụ thể hóa 02 chính sách lớn: (1) Nới lòng điều kiện liên quan đến việc nhập quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp có cha để hoặc mẹ đẻ, hoặc ông nội và bà nội hoặc ông ngoại và bà ngoại là công dân Việt Nam; nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài… được nhập quốc tịch Việt Nam; (2) Nới lỏng điều kiện liên quan đến việc trở lại quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam nhằm tạo điều kiện cho các trường hợp đã mất quốc tịch Việt Nam được trở lại quốc tịch Việt Nam.
(10) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính: theo đó, Luật sửa đổi, bổ sung quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính: tăng thời hiệu đối với mỗi loại vi phạm trong các lĩnh vực hiện hành thêm 01 năm (từ 01 năm lên 02 năm; từ 02 năm lên 03 năm) trong trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với hồ sơ do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến; Bổ sung quy định về xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử; bổ sung một số quy định nhằm đơn giản hóa thủ tục xử phạt…
 
(11)  Luật Thanh tra: Luật bổ sung một số nội dung cho phù hợp với việc sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra, tăng cường mối quan hệ công tác giữa Thanh tra Chính phủ với các Bộ, ngành, giữa Thanh tra tỉnh với các Sở, ngành và Ủy ban nhân dân cấp xã như bổ sung nhiệm vụ cho các cơ quan thanh tra trong công tác phòng, chống lãng phí, bổ sung quy định kiểm sát quyền lực trong hoạt động thanh tra nhằm thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng về phòng, chống lãng phí, về kiểm soát quyền lực; bổ sung quy định về thanh tra trực tuyến, từ xa…
(12) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Hải quan, Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý sử dụng tài sản công: cụ thể, cắt giảm, đơn giản thủ tục, rút ngắng thời gian trong đấu thầu theo hướng lược bỏ thủ tục thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, không bắt buộc thủ tục thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu đối với một số gói thầy quy mô nhỏ, quy trình đơn giản; Bổ sung nhiều chính sách ưu đãi vượt trội cho dự án PPP khoa học, công nghệ tại Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng theo hướng bổ sung “hàng hóa xuất khẩu tại chỗ” thuộc đối tượng áp dụng mức thuế xuất thuế giá trị gia tăng 0%;…
(13) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tổ tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án: Trên cơ sở mô hình tổ chức Tòa án nhân dân 03 cấp, Luật sửa 05 luật tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định về thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực, Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân tối cao,
(14) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân: Luật sửa đổi hệ thống Viện kiểm sát nhân dân từ 04 cấp thành 03 cấp gồm: Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân khu vực; bổ sung quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng của Viện kiểm sát nhân dân…
(15) Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, các quy định sửa đổi, bổ sung tại Luật tuân thủ nguyên tắc đảm bảo quyền tự do kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp.
(16) Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Thủ tục bắt giữ tàu biển, Pháp lệnh Thủ tục bắt giữ tàu bay, Pháp lệnh Trình tự, thủ tục Tòa án nhân dân xem xét, quyết định việc đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng, Pháp lệnh Trình tự, thủ tục xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại Tòa án nhân dân và Pháp lệnh Chi phí tố tụng: theo đó, Pháp lệnh quy định chuyển thẩm quyền quyết định bắt giữ tàu bay, tàu biểu từ “Tòa án nhân dân cấp tỉnh” sang “Tòa án nhân dân khu vực”; Chuyển thầm quyền xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính, biện pháp đưa người nghiện ma túy từ đủ 12 tuổi đến dưới 18 tuổi vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ “Tòa án nhân dân cấp huyện” sang “Tòa án nhân dân khu vực”.

          Thùy Nhung
Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý