Một số điểm mới của Luật cán bộ, công chức năm 2025

1. Đổi mới cơ chế tuyển dụng công chức
Theo đó, Luật đã quy định nguyên tắc, điều kiện đăng ký dự tuyển công chức và phương thức thẩm quyền tuyển dụng theo hướng người được tuyển chọn phải đáp ứng ngay yêu cầu của vị trí việc làm, sau khi trúng tuyển được sắp xếp ở ngạch tương ứng mà không phải thực hiện chế độ tập sự; không quy định kiểm định chất lượng đầu vào công chức thống nhất ở cấp quốc gia để thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong tuyển dụng, quản lý công chức.
2. Luật hóa cơ chế trọng dụng người tài trong khu vực công
Điều 4 Luật Cán bộ, công chức 2025 quy định cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ. Theo đó, Nhà nước có cơ chế đặc biệt để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc và nguồn nhân lực chất lượng cao khác vào làm việc trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội; chính sách trọng dụng, đãi ngộ xứng đáng đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Người có tài năng trong hoạt động công vụ là cán bộ, công chức có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có khát vọng cống hiến, phụng sự Tổ quốc và Nhân dân; có năng lực chuyên môn, kỹ năng vượt trội thể hiện qua giải quyết công việc; có tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; đạt được những thành tích nổi bật trong hoạt động công vụ thể hiện bằng kết quả, sản phẩm cụ thể, mang lại giá trị, hiệu quả cao cho tổ chức, ngành, lĩnh vực trong phạm vi cả nước hoặc địa phương.
Nếu như trước đây, Luật Cán bộ, công chức năm 2008 mới chỉ có quy định chung về chính sách ưu đãi trong tuyển dụng mà chưa có quy định cụ thể, thì nay Luật Cán bộ, công chức năm 2025 đã quy định rõ hơn và đã phản ánh đúng tinh thần đổi mới về nhân sự khu vực Nhà nước. Ngoài ra, Luật đã bổ sung quy định về cơ quan quản lý công chức được ký hợp đồng thực hiện một số nhiệm vụ của công chức đối với Doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, luật gia, luật sư giỏi, chuyên gia, nhà khoa học thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ của vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý; nhân lực chất lượng cao để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ.
3. Bổ sung một số quyền mới của cán bộ, công chức
Cùng với quy định cụ thể các quyền và nghĩa vụ của công chức, Luật đã bổ sung quyền mới là cán bộ, công chức được thuê nhà công vụ, được xem xét, loại trừ, miễn hoặc giảm nhẹ trách nhiệm nếu có sai sót, thiệt hại khi thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo theo quy định của Đảng và pháp luật hoặc đã thực hiện theo đúng quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục, không vụ lợi trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nhưng vẫn gây ra thiệt hại vì lý do khách quan.
4. Cán bộ, công chức cấp xã cũ sẽ được chuyển thành cán bộ, công chức theo Luật Cán bộ, công chức 2025; thực hiện xếp ngạch công chức theo vị trí việc làm chậm nhất đến ngày 01/7/2027
Điều 45 Luật Cán bộ, công chức năm 2025 quy định cán bộ, công chức cấp xã đã được bầu hoặc tuyển dụng theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) được chuyển thành cán bộ, công chức theo quy định mới của Luật này nếu đáp ứng đủ tiêu chuẩn, điều kiện về trình độ đào tạo mà không yêu cầu về thời gian công tác, tiêu chuẩn, điều kiện của ngạch công chức. Các trường hợp đang thực hiện tập sự thì chấm dứt tập sự và được xếp vào ngạch tương ứng với vị trí việc làm kể từ ngày Luật có hiệu lực thi hành. Việc tinh giản biên chế được thực hiện theo lộ trình theo hướng dẫn của cấp có thẩm quyền. Chậm nhất đến 01/7/2027, cơ quan có thẩm quyền phải thực hiện xong việc xếp ngạch công chức theo vị trí việc làm.
5. Hoàn thiện quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức
Bên cạnh những quy định thể hiện chính sách ưu đãi của Nhà nước dành cho cán bộ, công chức, Luật Cán bộ, công chức còn quy định cụ thể về xử lý kỷ luật đối với cán bộ công chức. Trong đó đã lược bỏ hình thức kỷ luật giáng chức đối với công chức lãnh đạo, quản lý; bỏ hình thức hạ bạc lương đối với công chức để bảo đảm đồng bộ, thống nhất giữa quy định kỷ luật Đảng và kỷ luật hành chính.
6. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số trong hoạt động công vụ
Luật bổ sung quy định về nghĩa vụ ứng dụng khoa học, công nghệ của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong đánh giá công chức; xây dựng, quản lý, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức trong quản lý cán bộ, công chức; quản lý hồ sơ cán bộ, công chức điện tử; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân trong cập nhật hồ sơ cán bộ, công chức và đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về cán bộ, công chức.
Việc thông qua Luật Cán bộ, công chức năm 2025 đã thể hiện quyết tâm trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hiện đại, liêm chính, tinh gọn; đổi mới quản lý, sử dụng cán bộ, công chức với mục tiêu minh bạch, hiệu quả, phù hợp với yêu cầu cải cách nền hành chính. Luật sẽ là hành lang pháp lý quan trọng để triển khai hiệu quả các chủ trương của Đảng, đặc biệt là các Nghị quyết Trung ương gần đây về cải cách hành chính, đổi mới tổ chức bộ máy, trọng dụng nhân tài; đồng thời, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và doanh nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững./.

Trần Phượng
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý