Một số nội dung cơ bản của dự thảo Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg ngày 04/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, đặc khu đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

Thứ nhất, hướng dẫn cụ thể nội dung, mức độ đạt chuẩn của các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật

Điều 4 của Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg quy định 03 tiêu chí và 14 chỉ tiêu tiếp cận pháp luật. Cụ thể: Tiêu chí 1. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật gồm 03 chỉ tiêu; Tiêu chí 2. Tiếp cận thông tin, phổ biến giáo dục pháp luật gồm 07 chỉ tiêu; Tiêu chí 3. Hoà giải ở cơ sở gồm 04 chỉ tiêu. Trên cơ sở đó, Điều 2 dự thảo Thông tư quy định ban hành kèm theo Phụ lục I được xây dựng nhằm hướng dẫn cụ thể nội dung, mức độ đạt chuẩn của 03 tiêu chí và 14 chỉ tiêu tiếp cận pháp luật được quy định tại Điều 4 của Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg. Dự thảo quy định theo hướng xác định nội dung, mức độ đạt chuẩn của từng chỉ tiêu tiếp cận pháp luật mà không quy định cách tính điểm như Thông tư số 09/2021/TT-BTP trước đây, qua đó nhằm góp phần giúp cho công tác đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật đơn giản hoá, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Đặc biệt, việc xác định mức độ đạt chuẩn của từng chỉ tiêu tiếp cận pháp luật nhằm thúc đẩy toàn diện việc thực hiện các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật, nâng cao trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong công tác ban hành văn bản quy phạm pháp luật và triển khai công tác tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật, hoà giải ở cơ sở. Đồng thời, thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp cho địa phương, tạo sự linh hoạt trong việc tổ chức đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg đã phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nhiệm vụ ban hành hướng dẫn tài liệu kiểm chứng phục vụ đánh giá các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật. Vì vậy, dự thảo Thông tư không quy định cụ thể về tài liệu đánh giá các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật.

Thứ hai, quy định các biểu mẫu phục vụ việc đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật

Điều 3 dự thảo Thông tư quy định ban hành kèm theo 07 biểu mẫu nhằm phục vụ việc đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và yêu cầu quản lý, theo dõi, báo cáo. Các biểu mẫu cụ thể được quy định tại Phụ lục II dự thảo Thông tư, bao gồm 07 biểu mẫu (giảm 03 biểu mẫu so với Thông tư số 09/2021/TT-BTP). Cụ thể: (i) Dự kiến kế thừa 04 biểu mẫu (có chỉnh sửa một số nội dung để bảo đảm phù hợp) gồm: Văn bản đề nghị công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; bản tổng hợp điểm số của các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật; bản tổng hợp, tiếp thu, giải trình ý kiến của cơ quan, tổ chức, cá nhân về kết quả tự đánh giá các tiêu chí tiếp cận pháp luật; Quyết định công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; danh sách xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; (ii) Bổ sung mới 03 biểu mẫu nhằm thực hiện các quy định của Quyết định số 27/2025/QĐ-TTg gồm biên bản cuộc họp đề nghị xét, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; báo cáo kết quả thẩm định hồ sơ và mức độ đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và  Danh sách xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và chưa đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (đính kèm tại Báo cáo định kỳ về kết quả công tác tư pháp). Bên cạnh đó, dự kiến bỏ 06 biểu mẫu để phù hợp với quy định về đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật hiện hành[1].
Thứ ba, về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức

Dự thảo Thông tư dự kiến quy định trách nhiệm của Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý trong việc chủ trì tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tư pháp chỉ đạo, hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Thông tư; trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Uỷ ban nhân dân cấp xã trong tổ chức thực hiện Thông tư tại địa phương. Dự thảo Thông tư cũng quy định, Sở Tư pháp, Văn phòng Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân cấp xã là đầu mối tham mưu, giúp Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp chỉ đạo, hướng dẫn, thực hiện, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Thông tư này tại địa phương để bảo đảm phù hợp với quy định tại Nghị định số 150/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Hiện nay, Bộ Tư pháp đã tổ chức lấy kiến bằng văn bản đối với hồ sơ dự thảo Thông tư và tổ chức các Toạ đàm góp ý Thông tư. Dự kiến Thông tư sẽ được ban hành trong tháng 8/2025 nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trong thời gian tới./.

---