Đắk Lắk: Nâng cao năng lực, kỹ năng hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên cơ sở

Trong hai ngày 12-13/11/2025, tại Trụ sở Ủy ban nhân dân hai xã Sơn Hòa và xã Đồng Xuân, tỉnh Đắk Lắk, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) phối hợp với Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị tập huấn “Nâng cao kiến thức pháp luật và kỹ năng hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở”. Đây là hoạt động nằm trong chuỗi triển khai Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên cơ sở giai đoạn 2024–2030”, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 315/QĐ-TTg ngày 12/4/2024 và Nội dung 04 thuộc Nội dung thành phần số 08 Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 về “Tăng cường hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, giải quyết hòa giải, mâu thuẫn ở khu vực nông thôn”.

Phát huy vai trò hòa giải viên – những “cầu nối” bền chặt trong cộng đồng

Tham dự Hội nghị có PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, Trường Đại học Luật Hà Nội; bà Nguyễn Kim Thoa, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp); đại diện Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk, lãnh đạo địa phương và các hòa giải viên xã Sơn Hòa, xã Đồng Xuân.

Phát biểu khai mạc, bà Nguyễn Kim Thoa nhấn mạnh: Việc nâng cao năng lực cho đội ngũ hòa giải viên cơ sở là một nhiệm vụ trọng tâm, nhằm giúp họ không chỉ nắm vững pháp luật mà còn thành thạo kỹ năng giải quyết tranh chấp, mâu thuẫn tại cộng đồng. “Đội ngũ hòa giải viên là lực lượng gần dân, hiểu dân và vì dân; là cầu nối quan trọng giúp lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật, góp phần giữ gìn khối đoàn kết trong nhân dân”, bà Thoa khẳng định.
Bà Nguyễn Kim Thoa, Phó Trưởng phòng Quản lý hòa giải ở cơ sở, tiếp cận pháp luật và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư phápphát biểu khai mạc Hội nghị

Theo bà Thoa, trong khuôn khổ Đề án 315, Bộ Tư pháp đã phối hợp với các địa phương lựa chọn 30 xã thuộc 15 tỉnh, thành phố để triển khai thí điểm, trong đó có tỉnh Đắk Lắk. Bộ cũng đã tổ chức biên soạn, phát hành các tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ cho hòa giải viên, đồng thời xuất bản cuốn “Những vụ việc điển hình về hòa giải cơ sở” – tập hợp những tình huống thực tế, cách xử lý linh hoạt, sáng tạo, góp phần hỗ trợ công tác tập huấn và nhân rộng các mô hình hòa giải hiệu quả.

Trang bị kiến thức pháp luật về đất đai

Tại Hội nghị, PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, báo cáo viên chính, đã trình bày chuyên sâu các nội dung cốt lõi của Luật Đất đai năm 2024, nhấn mạnh những điểm đổi mới quan trọng như: cơ chế giao đất, cho thuê đất; quy định về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; trách nhiệm công khai, minh bạch trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; tăng cường phân quyền, phân cấp cho chính quyền địa phương; đồng thời nâng cao hiệu quả giám sát và quản lý tài nguyên đất đai. Đặc biệt, PGS.TS Tuyến dành nhiều thời gian trao đổi với các hòa giải viên về kỹ năng xử lý tình huống thực tiễn, như giải quyết tranh chấp ranh giới, tranh chấp quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Những kiến thức này được đánh giá là thiết thực, gắn liền với thực tiễn hoạt động của hòa giải viên tại các thôn, buôn, nơi thường xuyên phát sinh mâu thuẫn về đất đai.
PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trưởng Khoa Luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội chia sẻ về chuyên đề “Quy định pháp luật về đất đai gắn với người dân tại cơ sở và việc giải quyết tranh chấp đất đai”
Nâng cao kỹ năng, phương pháp hòa giải ở cơ sở

Cũng trong khuôn khổ chương trình, bà Nguyễn Thị Diễm Hằng, báo cáo viên của Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk, đã trình bày chuyên đề về kỹ năng, phương pháp hòa giải và xử lý tình huống ở cơ sở. Bà Hằng nhấn mạnh: người hòa giải viên không chỉ cần nắm luật mà còn phải có sự kiên nhẫn, khéo léo, biết lắng nghe và thấu hiểu tâm lý con người, bởi mỗi vụ việc là một hoàn cảnh riêng
 
Cũng trong khuôn khổ chương trình, bà Nguyễn Thị Diễm Hằng, báo cáo viên của Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk, đã trình bày chuyên đề về kỹ năng, phương pháp hòa giải và xử lý tình huống ở cơ sở. Bà Hằng nhấn mạnh: người hòa giải viên không chỉ cần nắm luật mà còn phải có sự kiên nhẫn, khéo léo, biết lắng nghe và thấu hiểu tâm lý con người, bởi mỗi vụ việc là một hoàn cảnh riêng biệt, đòi hỏi cách tiếp cận phù hợp để hóa giải xung đột một cách bền vững.
Bà Nguyễn Thị Diễm Hằng, Sở Tư pháp tỉnh Đắk Lắk chia sẻ về chuyên đề “Kỹ năng hòa giải ở cơ sở”

Thảo luận sôi nổi – chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn

Phần thảo luận tại Hội nghị diễn ra sôi nổi, với nhiều ý kiến, tình huống thực tế được nêu ra từ các hòa giải viên cơ sở. Nhiều câu hỏi xoay quanh việc giải quyết tranh chấp đất đai, ranh giới thửa đất, quyền thừa kế đất, xử lý khi các bên cố tình không hợp tác hoặc kéo dài mâu thuẫn. Các báo cáo viên đã trực tiếp phân tích, gợi mở phương án giải quyết phù hợp, vừa đúng quy định pháp luật, vừa đảm bảo tính hòa khí, tình cảm cộng đồng.

Nhiều học viên khác cũng đánh giá cao phương pháp truyền đạt của báo cáo viên – kết hợp giữa lý thuyết, tình huống thực tế và trao đổi trực tiếp, tạo không khí học tập gần gũi, dễ hiểu, dễ áp dụng.
Ông Sô Minh Chiến, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Sơn Hòa và ông Nguyễn Ngọc Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Xuân phát biểu tại Hội nghị.

Phát biểu bế mạc Hội nghị, đại diện UBND hai xã Sơn Hòa và Đồng Xuân bày tỏ niềm vinh dự khi được Bộ Tư pháp lựa chọn làm xã điểm tổ chức tập huấn, đồng thời cho biết hai xã đang trong quá trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền hai cấp, địa bàn rộng, dân cư đa dạng, có nhiều dân tộc sinh sống, điều kiện kinh tế – xã hội còn khó khăn nên thường xuyên phát sinh các tranh chấp liên quan đến đất đai, ranh giới sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Việc được chọn làm xã điểm và được tập huấn trực tiếp sẽ giúp địa phương nâng cao chất lượng công tác hòa giải, hạn chế đơn thư khiếu kiện, giữ gìn tình làng nghĩa xóm, đồng thời tạo cơ sở để nhân rộng mô hình hiệu quả ra các xã khác trên địa bàn.

Đại diện lãnh đạo hai xã cũng chia sẻ, trong bối cảnh đang sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền hai cấp, việc củng cố, bồi dưỡng kỹ năng cho hòa giải viên là yêu cầu cần thiết, góp phần xây dựng nền hành chính cơ sở vững mạnh, thân thiện và gần dân hơn.

Hội nghị tập huấn tại các xã điểm tỉnh Đắk Lắk không chỉ trang bị kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ hòa giải viên mà còn truyền đi thông điệp về tinh thần thượng tôn pháp luật, tôn trọng đối thoại, đề cao đoàn kết, nghĩa tình – những giá trị nền tảng để xây dựng cộng đồng dân cư ổn định, gắn bó, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
 
Nguyễn Anh Vũ - Nguyễn Thị Tâm
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý