Nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế: Hội nghị tập huấn cho người dân về bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực gia đình, tiếp cận trợ giúp pháp lý

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bà Vũ Thị Hường – Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý khẳng định công tác trợ giúp pháp lý là dịch vụ công do Nhà nước bảo đảm và cung cấp miễn phí cho người dân. Mặc dù được thực hiện không vì mục tiêu lợi nhuận, song đội ngũ những người làm công tác trợ giúp pháp lý luôn nỗ lực không ngừng nhằm bảo đảm chất lượng dịch vụ ở mức cao nhất, lấy quyền và lợi ích hợp pháp của người dân làm trung tâm. Đồng thời, bà Vũ Thị Hường cũng nhấn mạnh, hoạt động trợ giúp pháp lý không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ giải quyết các vụ việc cụ thể, mà còn hướng tới vai trò đồng hành cùng người dân trong quá trình tiếp cận và thực thi pháp luật, giúp người dân kịp thời tháo gỡ các vướng mắc pháp lý, hạn chế rủi ro và bất lợi khi tham gia vào các quan hệ pháp luật. Và trên tinh thần đó, Hội nghị được tổ chức không chỉ là hoạt động chuyên môn, mà còn là diễn đàn trao đổi hai chiều giữa những người làm công tác trợ giúp pháp lý và người dân.
 

Hội nghị diễn ra trong một ngày, do ông Lê Văn Hận - Giám đốc Trung tâm trợ giúp pháp lý thành phố Cần Thơ trực tiếp giảng dạy, với các chuyên đề về các quy định của pháp luật về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình và trợ giúp pháp lý.

Tại Hội nghị, báo cáo viên tập trung phổ biến các quy định pháp luật về trợ giúp pháp lý, trọng tâm là đối tượng được trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý và các văn bản hướng dẫn thi hành. Thông qua phần trình bày của báo cáo viên, các đại biểu đã được tiếp cận đầy đủ các nội dung cơ bản như điều kiện, nguyên tắc thực hiện trợ giúp pháp lý, quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý, cũng như các hình thức trợ giúp pháp lý đang được triển khai trên thực tế. Bên cạnh các nội dung chung, báo cáo viên đã tập trung làm rõ phạm vi và các nhóm đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật, trong đó nhấn mạnh các nhóm người nghèo, người có công với cách mạng, người cao tuổi, người khuyết tật, trẻ em, nạn nhân của bạo lực gia đình và các đối tượng yếu thế khác trong xã hội. Việc phân tích cụ thể từng nhóm đối tượng đã giúp các đại biểu hiểu đúng, hiểu đủ và thống nhất trong việc xác định đối tượng được trợ giúp pháp lý, tránh tình trạng bỏ sót hoặc xác định chưa chính xác trong quá trình thực hiện tại cơ sở.
 

Đối với nhóm nạn nhân bị bạo lực gia đình, báo cáo viên đã dành thời lượng thỏa đáng để trình bày, phân tích các quy định pháp luật liên quan nhằm làm rõ quyền được bảo vệ và quyền được tiếp cận trợ giúp pháp lý của nạn nhân. Nội dung tập huấn tập trung nhận diện các hành vi bạo lực gia đình, dấu hiệu cho thấy nạn nhân đang cần sự hỗ trợ pháp lý khẩn cấp, cũng như các biện pháp bảo vệ nạn nhân theo quy định của pháp luật hiện hành. Báo cáo viên nhấn mạnh, nạn nhân bị bạo lực gia đình, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi và người khuyết tật, thường gặp nhiều rào cản trong việc tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Do đó, việc kịp thời hướng dẫn nạn nhân tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo đảm an toàn và hỗ trợ giải quyết các vấn đề pháp lý phát sinh.

Đối với nội dung về bình đẳng giới, báo cáo viên tập trung phân tích các vấn đề pháp lý phát sinh trong giải quyết án ly hôn, đặc biệt là quyền và nghĩa vụ của vợ chồng trong quá trình chấm dứt quan hệ hôn nhân; việc bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và trẻ em; cũng như nguyên tắc giải quyết quyền nuôi con, cấp dưỡng và phân chia tài sản chung theo quy định của pháp luật. Các nội dung này được trình bày gắn với những tình huống thực tế thường gặp tại địa bàn, giúp các đại biểu hiểu rõ hơn các quy định pháp luật và cách thức áp dụng trong thực tiễn. Bên cạnh đó, báo cáo viên cũng làm rõ vai trò của trợ giúp pháp lý trong các vụ án ly hôn, nhất là đối với người nghèo, phụ nữ yếu thế, nạn nhân của bạo lực gia đình và những trường hợp gặp khó khăn trong việc tự bảo vệ quyền lợi của mình. Thông qua các ví dụ cụ thể, các đại biểu được hướng dẫn cách nhận diện các vụ việc có nhu cầu trợ giúp pháp lý, kịp thời tư vấn, hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan, hạn chế tranh chấp kéo dài và những hệ lụy pháp lý phát sinh.
 

Trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu đã chủ động tham gia trao đổi, thảo luận và phản ánh những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn tại cơ sở, tập trung chủ yếu vào các vụ việc liên quan đến lĩnh vực hôn nhân và gia đình. Nhiều ý kiến đã nêu rõ các tình huống thường gặp như giải quyết mâu thuẫn gia đình, án ly hôn có yếu tố bạo lực, tranh chấp về quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng, phân chia tài sản, cũng như việc xác định đúng đối tượng và thực hiện thủ tục để người dân được tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí. Trên cơ sở các ý kiến, kiến nghị được nêu, báo cáo viên trực tiếp trao đổi, giải đáp và làm rõ từng nội dung, đồng thời hướng dẫn cụ thể cách vận dụng các quy định của pháp luật vào từng tình huống thực tiễn.

Trong khuôn khổ Hội nghị, các đại biểu đã chủ động tham gia trao đổi, thảo luận và phản ánh những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn tại cơ sở, tập trung chủ yếu vào các vụ việc liên quan đến lĩnh vực hôn nhân và gia đình. Nhiều ý kiến đã nêu rõ các tình huống thường gặp như giải quyết mâu thuẫn gia đình, án ly hôn có yếu tố bạo lực, tranh chấp về quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng, phân chia tài sản, cũng như việc xác định đúng đối tượng và thực hiện thủ tục để người dân được tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí. Trên cơ sở các ý kiến, kiến nghị được nêu, báo cáo viên trực tiếp trao đổi, giải đáp và làm rõ từng nội dung, đồng thời hướng dẫn cụ thể cách vận dụng các quy định của pháp luật vào từng tình huống thực tiễn.

Kết thúc Hội nghị, các đại biểu đánh giá cao nội dung, phương pháp tổ chức và hiệu quả thiết thực của chương trình tập huấn, đồng thời thống nhất nhận định đây là hoạt động có ý nghĩa quan trọng đối với việc nâng cao nhận thức pháp luật và năng lực tiếp cận trợ giúp pháp lý của người dân tại cơ sở. Nhiều ý kiến bày tỏ mong muốn trong thời gian tới, các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục tổ chức thêm các hoạt động tập huấn tương tự, được triển khai phù hợp với điều kiện, đặc thù của từng địa bàn, qua đó đáp ứng tốt hơn nhu cầu thực tiễn của người dân./.  

Nguyễn Quốc Anh

Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp