Kết quả thực hiện trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật trong năm 2025 và Kế hoạch thực hiện năm 2026

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý của người khuyết tật thuộc diện trợ giúp pháp lý
Năm 2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý năm 2025 (Quyết định số 2617/QĐ-BTP ngày 31/12/2024). Trên cơ sở quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý và triển khai Kế hoạch thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đã ban hành các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ, chỉ đạo Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương (Trung tâm) tăng cường thực hiện nhiệm vụ trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật nhất là nhiệm vụ thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý.
Đồng thời, để kịp thời chỉ đạo và định hướng hoạt động trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật trong năm 2026, ngày 25 tháng 12 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Quyết định số 3674/QĐ-BTP (Quyết định số 3674/QĐ-BTP ngày 25/12/2025) kèm theo Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý năm 2026. Trong đó, việc thực hiện trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật trong năm 2026 phải đáp ứng yêu cầu về nội dung và hình thức tổ chức các hoạt động trợ giúp pháp lý, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương, các hoạt động được thiết kế phù hợp với đặc thù của người khuyết tật, bám sát và gắn kết chặt chẽ với các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được xác định trong các Kế hoạch, Chương trình, Đề án về người khuyết tật, lồng ghép các hoạt động trợ giúp pháp lý với các chương trình hỗ trợ pháp lý khác hoặc các Chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm tối ưu hóa nguồn lực và bảo đảm hiệu quả bền vững.
Công tác truyền thông, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho người làm công tác trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật
Để nâng cao ý thức trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cộng đồng xã hội đối với người khuyết tật, bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững của Nhà nước “không một ai bị bỏ lại phía sau”, năm 2025, hoạt động truyền thông cho người được trợ giúp pháp lý nói chung và người khuyết tật nói riêng được tích cực đẩy mạnh, đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung nhằm mục đích giúp người được trợ giúp pháp lý trong đó có người khuyết tật nói thuộc diện trợ giúp pháp lý được tiếp cận, thụ hưởng dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí của Nhà nước một cách kịp thời, hiệu quả. Hoạt động truyền thông cho người khuyết tật được thực hiện qua việc tổ chức hội nghị, tọa đàm, phát sóng thông điệp về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật có khó khăn về tài chính, cũng như cung cấp tài liệu, tờ gấp pháp luật. Các thông tin này được công khai trên Cổng thông tin Bộ Tư pháp và các trang điện tử khác, giúp người dân dễ dàng tiếp cận. Các địa phương cũng tích cực lắp đặt bảng thông tin, hộp tin về trợ giúp pháp lý tại các cơ quan tố tụng, UBND cấp xã, và phối hợp với các phương tiện truyền thông để tuyên truyền về quyền trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật.
 Bên cạnh đó, thông qua hoạt động truyền thông trợ giúp pháp lý về cơ sở được thực hiện tại nhiều địa phương, đối tượng tham gia rất đa dạng gồm già làng, trưởng bản, người có uy tín trong cộng đồng. Trong các buổi truyền thông, nhiều người khuyết tật thuộc diện trợ giúp pháp lý đã được tư vấn pháp luật kết hợp với phổ biến quyền của người khuyết tật (trong đó lồng ghép các nội dung về quyền được trợ giúp pháp lý của người khuyết tật), góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật của người dân nói chung và người khuyết tật nói riêng. Với phương châm “lấy người được trợ giúp pháp lý là trung tâm”, công tác trợ giúp pháp lý đã góp phần thực hiện các chính sách an sinh của nhà nước đối với các đối tượng yếu thế trong đó có người khuyết tật; hoạt động trợ giúp pháp lý đã kịp thời bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người khuyết tật có khó khăn về tài chính nói riêng và người khuyết tật thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý nói chung khi họ có vướng mắc về pháp luật, tạo niềm tin vào công lý của người dân với Đảng và Nhà nước. Qua công tác trợ giúp pháp lý đã góp phần nâng cao nhận thức, sự quan tâm và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân cũng như toàn xã hội đối với nhóm người dễ bị tổn thương này.
Ngoài hoạt động truyền thông, thì công tác tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, kỹ năng cho người thực hiện trợ giúp pháp lý là một trong những nhiệm vụ thường xuyên của công tác trợ giúp pháp lý nhằm, bảo đảm cho người được trợ giúp pháp lý được cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý chất lượng, hiệu quả. Năm 2025, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cho người thực hiện trợ giúp pháp lý về kỹ năng tham gia tố tụng hình sự, dân sự, kỹ năng thực hiện TGPL cho các nhóm đối tượng đặc thù (trong đó có người khuyết tật thuộc diện trợ giúp pháp lý). Triển khai Kế hoạch dự án “Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế”, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đã phối hợp với chuyên gia xây dựng Tài liệu tập huấn kỹ năng cho người thực hiện trợ giúp pháp lý về kỹ năng cần thiết để giải quyết các vụ việc trợ giúp pháp lý cho nhóm dễ bị tổn thương bao gồm: phụ nữ dân tộc thiểu số, nạn nhân bạo lực gia đình và người khuyết tật.
Thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật
Với mục đích lấy người được trợ giúp pháp lý là trung tâm và để tăng cường nguồn tiếp cận vụ việc trợ giúp pháp lý trong đó có vụ việc trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật, trong năm 2025, các Trung tâm trợ giúp pháp lý thường xuyên cập nhật và cung cấp danh sách tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý và phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng, cơ sở giam giữ và trại giam, Ủy ban nhân dân cấp xã, Công an cấp xã, Đồn Công an, Hội người khuyết tật, các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở kinh doanh, các tổ chức khác của người khuyết tật để phát hiện nhu cầu trợ giúp pháp lý và giới thiệu người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý đến Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước khi họ có yêu cầu trợ giúp pháp lý.
Theo báo cáo năm 2025, các tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý đã kết thúc được 32.479 vụ việc, thực hiện 25.507 vụ việc trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng trong đó có 1.342 vụ việc trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện trợ giúp pháp lý. Không chỉ chú trọng về số lượng mà chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý ngày càng được chú trọng. Qua báo cáo của các địa phương và qua kiểm tra, theo dõi của Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, các vụ việc trợ giúp pháp lý (trong đó có vụ việc trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật có khó khăn về tài chính) được đánh giá là đạt chất lượng trở lên. Đặc biệt, có những vụ việc người khuyết tật có khó khăn về tài chính được bào chữa giảm hình phạt, được chuyển tội danh nhẹ hơn (trong lĩnh vực hình sự) hoặc thắng kiện, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình (trong lĩnh vực dân sự).
Kế hoạch thực hiện trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện trợ giúp pháp lý năm 2026
          Thực hiện Quyết định số 3674/QĐ-BTP ngày 25 tháng 12 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành ngày kèm theo Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý, theo đó, năm 2026 hoạt động trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật sẽ tập trung một số nhiệm vụ sau:
- Thực hiện TGPL cho người khuyết tật thuộc diện được TGPL
- Thực hiện đa dạng hóa các hoạt động truyền thông về trợ giúp pháp lý bằng nhiều hình thức phù hợp cho người khuyết tật trong đó có người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý
- Hưởng ứng “Ngày Người khuyết tật Việt Nam” và “Ngày Quốc tế người khuyết tật”
- Tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho người làm công tác trợ giúp pháp lý
- Theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, rà soát, triển khai việc thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý, khảo sát, đánh giá kết quả, nhu cầu thực hiện trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý
- Đẩy mạnh công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong việc cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật.

Bùi Như Lan, Phòng Quản lý trợ giúp pháp lý,
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý