Ngày 22/12/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 336/2025/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 3 năm 2026. Đây là văn bản quy phạm pháp luật quan trọng, được xây dựng và ban hành trên cơ sở Luật Đường bộ năm 2024, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản pháp luật có liên quan, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về giao thông đường bộ, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong tình hình mới.
Nghị định số 336/2025/NĐ-CP quy định toàn diện các nội dung liên quan đến xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ, bao gồm: hành vi vi phạm hành chính; hình thức và mức xử phạt; biện pháp khắc phục hậu quả; thẩm quyền xử phạt; thẩm quyền lập biên bản và trình tự, thủ tục xử phạt vi phạm hành chính. Đối tượng áp dụng của Nghị định là cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, kể cả cơ quan, tổ chức nước ngoài hoạt động tại Việt Nam; hộ gia đình, hộ kinh doanh khi vi phạm thì bị xử phạt như đối với cá nhân.
Một trong những nội dung quan trọng của Nghị định là quy định mức phạt tiền tối đa đối với vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ. Theo đó, mức phạt tiền tối đa đối với cá nhân là 75 triệu đồng, đối với tổ chức là 150 triệu đồng. Việc quy định mức phạt cao nhằm tăng tính răn đe, phòng ngừa vi phạm, đồng thời phù hợp với tính chất, mức độ nguy hiểm của các hành vi vi phạm trong lĩnh vực giao thông đường bộ.
Về hình thức xử phạt, Nghị định quy định hình thức xử phạt chính gồm cảnh cáo và phạt tiền. Bên cạnh đó, tùy theo hành vi và mức độ vi phạm, cá nhân, tổ chức vi phạm còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, như tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề; tước quyền sử dụng phù hiệu, biển hiệu xe kinh doanh vận tải; đình chỉ hoạt động có thời hạn đối với tổ chức đào tạo, thẩm tra an toàn giao thông, đơn vị thi công công trình đường bộ. Đồng thời, Nghị định quy định cụ thể các biện pháp khắc phục hậu quả, như buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu, buộc tháo dỡ công trình xây dựng trái phép, buộc thu dọn vật cản gây mất an toàn giao thông, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được từ hành vi vi phạm.
Đối với các hành vi vi phạm quy định về sử dụng, khai thác trong phạm vi đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ bị phạt từ 500.000 đồng đến 20.000.000 đồng; xử phạt từ 6.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm quy định về quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì công trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung với đường bộ. Xử phạt từ 1.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với các hành vi vi phạm quy định về thi công trong phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ. Hành vi vi phạm quy định về quản lý, khai thác, bảo trì, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ thì bị xử phạt từ 100.000 đồng đến 7.000.000 đồng. Đối với các hành vi vi phạm về thanh toán điện tử giao thông đường bộ, hoạt động trạm thu phí đường bộ, Nghị định quy định mức phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với cá nhân thực hiện một trong các hành vi: tự ý chuyển thẻ đầu cuối từ phương tiện này sang phương tiện khác; Phá hủy, làm giả, xoá dữ liệu hoặc can thiệp nội dung thẻ đầu cuối; Mở hoặc duy trì tài khoản giao thông nặc danh, mạo danh; phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với tổ chức, trong đó, hành vi Không quy định quy trình nội bộ về kiểm tra, xử lý vi phạm, xử lý sự cố trong quá trình thực hiện thanh toán điện tử giao thông đường bộ thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng; hành vi Sử dụng sai mục đích tiền trong tài khoản thu tiền sử dụng đường bộ thì bị phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
Bên cạnh đó, Nghị định có quy định xử phát người điều khiển xe ô tô, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ kinh doanh vận tải đường bộ với các nội dung như: không mặc đồng phục, không đeo thẻ tên của lái xe theo đúng mẫu đơn vị kinh doanh vận tải đã quy định phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng; Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với việc thực hiện một trong các hành vi vi phạm: Điều khiển xe taxi không có đồng hồ tính tiền cước (đối với loại xe đăng ký sử dụng đồng hồ tính tiền) hoặc có nhưng không đúng quy định hoặc có nhưng không sử dụng đồng hồ để tính tiền cước theo yêu cầu của hành khách hoặc can thiệp để điều chỉnh tiền cước hiển thị trên đồng hồ; Điều khiển xe taxi sử dụng phần mềm tính tiền mà trên xe không có thiết bị để kết nối trực tiếp với hành khách theo quy định; Điều khiển xe kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định thu tiền vé cao hơn giá vé đã kê khai và niêm yết theo quy định…
Bên cạnh việc quy định các hành vi vi phạm và mức xử phạt, Nghị định số 336/2025/NĐ-CP cũng phân định rõ thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của các cơ quan, người có thẩm quyền. Theo đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, lực lượng Công an nhân dân, Cục Đường bộ Việt Nam, Sở Xây dựng và các cơ quan, chức danh có liên quan được giao thẩm quyền xử phạt phù hợp với phạm vi quản lý. Việc quy định rõ thẩm quyền góp phần bảo đảm việc xử phạt đúng người, đúng hành vi, đúng thẩm quyền, hạn chế chồng chéo trong quá trình áp dụng pháp luật.
Điều khoản chuyển tiếp của Nghị định quy định về 02 trường hợp: (i) Trường hợp hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ xảy ra và kết thúc trước ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành sau đó mới bị phát hiện hoặc đang xem xét giải quyết thì áp dụng Nghị định đang có hiệu lực tại thời điểm thực hiện hành vi vi phạm để xử phạt. (ii) Đối với hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ xảy ra trước thời điểm Nghị định này có hiệu lực nhưng vẫn đang diễn ra khi Nghị định này đã có hiệu lực thì áp dụng quy định của Nghị định này để xử phạt.
Việc ban hành Nghị định số 336/2025/NĐ-CP là bước đi quan trọng nhằm hoàn thiện khung pháp lý về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ, đáp ứng yêu cầu quản lý trong giai đoạn hiện nay. Nghị định không chỉ góp phần tăng cường kỷ cương, trật tự an toàn giao thông, mà còn nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của tổ chức, cá nhân, hướng tới xây dựng hệ thống giao thông đường bộ an toàn, thông suốt, phục vụ phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Hoàng Việt Hà
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý