Một số khó khăn, vướng mắc trong triển khai công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Cao Bằng

Để triển khai thực hiện Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa, Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 24/6/2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhằm tạo chuyển biến căn bản về nhận thức pháp lý, ý thức pháp luật và thói quen tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp; giúp doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh kinh doanh có hiệu quả, phòng chống các rủi ro pháp lý và tăng cường năng lực cạnh tranh góp phần nâng cao công tác quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với doanh nghiệp, đảm bảo tính chủ động, thống nhất trong chỉ đạo, điều hành triển khai các hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ngày 21/8 năm 2020, Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng đã ban hành Quyết định số 1536/QĐ-UBND ban hành Chương trình hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2020-2025; Kế hoạch số 2049/KH-UBND ngày 05/9/2023 về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa về công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo năm 2023.

Trên cơ sở đó, Sở Tư pháp tỉnh Cao Bằng đã chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành; UBND các huyện, thành phố trong quá trình triển khai thực hiện đối với một số nội dung như: Thực hiện biên soạn, phát hành tài liệu giới thiệu, tuyên truyền, phổ biến kịp thời các văn bản pháp luật của Trung ương và địa phương liên quan đến hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp để cung cấp miễn phí cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa; tổng hợp vướng mắc, duy trì, cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành lên Cơ sở dữ liệu quốc gia về văn bản pháp luật; tiếp nhận kiến nghị của doanh nghiệp và thực hiện việc tự kiểm tra, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh để đề xuất bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung, thay thế để phù phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành; tổ chức các hoạt động đối thoại, trao đổi về những khó khăn, vướng mắc và đưa ra giải pháp hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong quá trình sản xuất, kinh doanh; thực hiện bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực đội ngũ người làm công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệpcạnh những kết quả đạt được, việc triển khai công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Cao Bằng còn gặp một số khó khăn, vướng mắc như:

1. Nhiệm vụ tham mưu quản lý nhà nước về công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp được giao cho Sở Tư pháp làm đầu mối, nhưng do khó khăn về biên chế nên chỉ bố trí 01 công chức trực tiếp tham mưu công tác này nên ít nhiều cũng ảnh hưởng đến hiệu quả công việc. Tại các sở, ngành công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp chủ yếu giao cho một số công chức kiêm nhiệm thuộc các phòng, ban chuyên môn khác nhau nên hiệu quả không cao, trong khi đó để hoàn thành tốt nhiệm vụ theo quy định tại Nghị định số 55/2011/NĐ-CP nói chung, thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nói riêng, đòi hỏi người được tuyển dụng, bố trí làm công tác này trong các cơ quan nhà nước phải vừa có kiến thức chuyên môn chuyên sâu trong tất cả các lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của ngành tham mưu cho UBND tỉnh Cao Bằng, đồng thời vừa phải có kiến thức về pháp luật chung và chuyên ngành, vừa phải có kinh nghiệm và kỹ năng trong xử lý các công việc. Vì vậy, việc bố trí nhân sự chuyên trách làm công tác pháp chế nói chung, cho công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nói riêng hết sức khó khăn.
2. Trong những năm qua, tỉnh Cao Bằng đã có những cơ chế, chính sách thu hút các nhà đầu tư đến đầu tư tại Cao Bằng, đã có nhiều Đề án, Chương trình, Kế hoạch nhằm cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp. Tuy nhiên, sự hưởng ứng, tham gia của các doanh nghiệp chưa được mạnh mẽ, tích cực, chỉ số tiếp cận đất đai tại địa phương đạt thấp, một số chính sách chưa thực sự đi vào cuộc sống, vẫn còn nhiều rào cản khi doanh nghiệp tiếp cận và khó thực thi; điều đó dẫn đến việc tại các cuộc xúc tiến đầu tư tại Cao Bằng có nhiều doanh nghiệp đăng ký đầu tư các dự án, nhưng số đơn vị thật sự đầu tư thì còn ít.

̂n thức của nhiều chủ doanh nghiệp về vị trí, vai trò của pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, cũng như công tác hỗ trợ pháp lý chưa đúng mức, thậm chí có chủ doanh nghiệp chưa quan tâm dẫn đến tình trạng doanh nghiệp làm không đúng pháp luật, nhất là các thay đổi trong nội bộ của doanh nghiệp gây ra những tranh chấp khó xử lý. Các doanh nghiệp chưa chủ động trong việc đề nghị hỗ trợ pháp lý vì chưa thực sự quan tâm đến công tác này, do vậy khi các cơ quan, đơn vị tổ chức các lớp tập huấn, có doanh nghiệp không tham dự hoặc cử người không đúng chức năng, nhiệm vụ đến tham dự. Đồng thời, khi được cơ quan nhà nước khảo sát về nhu cầu hỗ trợ pháp lý để nắm bắt tình hình xây dựng các chương trình. kế hoạch hỗ trợ pháp lý phù hợp với thực tiễn của doanh nghiệp thì các doanh nghiệp không hợp tác hoặc trả lời miền cưỡng không sát với thực tế.

3. Về kinh phí, cơ sở vật chất và phương tiện thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý liên ngành còn hạn chế và chưa đáp ứng được nhu cầu. Chế độ thù lao cho các cán bộ thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý vẫn chưa đủ để mang tính khuyến khích cũng như tạo điều kiện cho sự phát triển.
4. Bên cạnh những doanh nghiệp tích cực tìm hiểu pháp luật, thực hiện đúng các quy định của pháp luật trong hoạt động kinh doanh, sản xuất, thì vẫn còn có những doanh nghiệp chưa kịp thời cập nhật thông tin về những quy định đã được sửa đổi, bổ sung, thay đổi trong lĩnh vực pháp luật đất đai, xây dựng, đầu tư, chính sách về thuế....; nhiều doanh nghiệp chưa sử dụng quyền được tư vấn pháp luật trước khi thực hiện các hoạt động tổ chức kinh doanh độc lập hay liên kết trong sản xuất kinh doanh (chưa hình thành thói quen sử dụng dịch vụ pháp lý trong hoạt động). Một số quy định của văn bản luật xây dựng, luật đầu tư cần được hướng dẫn chi tiết nhưng việc các bộ ngành chậm ban hành văn bản hướng dẫn thực hiện cũng gây khó khăn không nhỏ trong quá trình thực hiện.
5. Việc xây dựng, tổ chức mạng lưới tư vấn viên pháp luật trên địa bàn tỉnh để thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp theo quy định của Nghị định số 55/2019/NĐ-CP vẫn chưa thực hiện được và tỉnh chưa ban hành được chính sách hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tại địa phương, do nguồn ngân sách địa phương còn hạn hẹp; việc bố trí kinh phí cho công tác này chủ yếu gắn với chi thường xuyên, lồng ghép trong thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn.

Nguyễn Việt Hà
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật