Nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật đã bám sát yêu cầu thực tiễn và tinh thần đổi mới công tác này. UBND tỉnh đã chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương xác định chủ đề, định hướng nội dung trọng tâm cần phổ biến gắn với công tác xây dựng, thi hành, bảo vệ pháp luật, cải cách hành chính, cải cách tư pháp. Trong đó, tập trung vào các luật, pháp lệnh, văn bản mới ban hành năm 2023, 2024, những nội dung pháp luật thiết thực với người dân, doanh nghiệp, các vấn đề xã hội quan tâm, cần định hướng dư luận xã hội như: Pháp luật về đất đai, nhà ở, kinh doanh bất động sản; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phòng, chống tội phạm; an toàn giao thông đường bộ; bảo vệ môi trường; an toàn vệ sinh thực phẩm; phòng, chống bạo lực gia đình, bạo lực học đường, vi phạm pháp luật trên không gian mạng; lao động; bảo vệ trẻ em; thực hiện dân chủ ở cơ sở; cấp phiếu lý lịch tư pháp; phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh, chuyển đổi số;…
Năm 2024, toàn tỉnh đã tổ chức 7.764 cuộc PBGDPL trực tiếp[1]; 370 cuộc thi tìm hiểu pháp luật dưới hình thức trực tuyến hoặc sân khấu hóa[2]; biên soạn, phát hành hơn 418.632 bản tài liệu PBGDPL[3]. Bên cạnh đó, các hoạt động viết tin, bài đăng tải trên báo, đài, hệ thống loa truyền thanh ở cơ sở và các Bản tin, Tạp chí, Tờ thông tin nội bộ được các cơ quan, đơn vị, địa phương tăng cường về thời lượng và số lượng. Việc sao gửi văn bản, đăng tải các thông tin pháp luật và tài liệu PBGDPL trên Cổng/Trang thông tin điện tử; in pano, áp phích; tổ chức tọa đàm, hội thảo, diễn đàn, sinh hoạt câu lạc bộ pháp luật,... cũng được thực hiện thường xuyên, cung cấp kịp thời các thông tin pháp luật đến cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên và các tầng lớp Nhân dân.
Việc xây dựng, nhân rộng các mô hình PBGDPL hiệu quả tiếp tục được các cấp, ngành, địa phương quan tâm thực hiện. Các mô hình PBGDPL được áp dụng chủ yếu như tổ chức các hội thi, cuộc thi tìm hiểu pháp luật theo hình thức trực tuyến hoặc sân khấu hóa (các ngành, đoàn thể, địa phương); thành lập và duy trì các câu lạc bộ PBGDPL (các huyện, thị xã, thành phố); các diễn đàn tuyên truyền pháp luật (các cấp bộ Đoàn); “Cổng trường học an toàn giao thông” (các nhà trường); Ngày hội “Thanh niên với Văn hóa giao thông” (Tỉnh đoàn); các mô hình: “Vận động giáo dân gương mẫu thực hiện pháp luật”, “Cán bộ dân vận khéo”, “Đội nữ tuyên truyền các vấn đề thời sự”, “Tuổi trẻ với pháp luật”, “Nhà trường 02 phối hợp, học sinh 04 không”, “Điểm sáng không bạo lực gia đình”; “Quản lý con em không phạm tội và tệ nạn xã hội” (thành phố Quy Nhơn); “Bình yên nơi giáp ranh”, “Phòng ngừa giáo dục thiếu niên có nguy cơ vi phạm pháp luật” (thị xã Hoài Nhơn); “Hội viên nòng cốt các chi hội xung kích đi đầu trong phát hiện, tố giác tội phạm”, “05 phòng, 03 tự quản, 02 tự hòa giải”, “Giáo hội an toàn, giáo xứ bình yên” (huyện Hoài Ân); “Ngăn ngừa giảm thiểu bạo lực giới”, “Xóm bình yên, gia đình hòa thuận” (huyện Tuy Phước)...
Đặc biệt, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã chủ động, linh hoạt tổ chức và chỉ đạo thực hiện nhiều hoạt động tuyên truyền, PBGDPL cho các đối tượng đặc thù. Việc tổ chức các hoạt động này thường gắn với các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật, các chương trình, đề án PBGDPL và các chương trình, kế hoạch hành động có liên quan đến các đối tượng đặc thù như: Tháng hành động vì trẻ em, Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới… Nổi bật, trong công tác này có: Sở Tư pháp[4]; Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh[5]; Công an tỉnh[6]; Sở Văn hóa và Thể thao[7]; Ban Dân tộc tỉnh[8]; Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh[9]; Hội Nông dân tỉnh[10]; Hội Luật gia tỉnh[11]; Liên đoàn Lao động tỉnh[12] và các huyện: Tây Sơn, Hoài Ân, Vân Canh, thị xã Hoài Nhơn, TP. Quy Nhơn… đã có những cách thức, biện pháp phù hợp để truyền thông, PBGDPL cho người dân ở vùng DTTS&MN, ven biển, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người lao động trong doanh nghiệp; nạn nhân bạo lực gia đình, người khuyết tật; người đang chấp hành hình phạt tù, người đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc. Qua đó, góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật của đối tượng đặc thù, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
Đối với công tác PBGDPL trong trường học, các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh tiếp tục phối hợp với các địa phương và trường học tăng cường đổi mới, sáng tạo về hình thức, phương pháp thực hiện. Nhiều hoạt động PBGDPL mới, có ý nghĩa giáo dục tích cực đã thu hút sự tham gia, hưởng ứng của học sinh, đảm bảo thực chất, hiệu quả, như chương trình PBGDPL kết hợp thi tìm hiểu pháp luật dưới hình thức “Rung chuông vàng” (Sở Tư pháp); Hội thi, hội thảo, tọa đàm tìm hiểu pháp luật về hôn nhân, về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống (Ban Dân tộc); Hội thi “Sinh viên với văn hóa giao thông”; Hội thi tìm hiểu pháp luật về Bình đẳng giới năm 2024; truyền thông phổ biến Luật Trẻ em và trang bị kỹ năng tự bảo vệ, kỹ năng phòng chống xâm hại bạo lực trẻ em cho học sinh (Sở Lao động – Thương binh và Xã hội); Hội thi Rung chuông vàng tìm hiểu pháp luật trong đoàn viên thanh niên, Diễn đàn truyền thông “Phòng, chống đuối nước, xâm hại tình dục và bạo lực học đường” (Tỉnh đoàn); Phiên tòa giả định (Tỉnh đoàn, các huyện: Vĩnh Thạnh, Hoài Ân, thị xã An Nhơn)…
Hưởng ứng Ngày Pháp luật năm 2024 và tập trung vào tháng cao điểm (tháng 10-11/2024), Sở Tư pháp đã tham mưu triển khai một chuỗi 14 hoạt động PBGDPL đều khắp từ tỉnh đến tận trường học và địa bàn cơ sở, tác động đến nhiều đối tượng khác nhau trong xã hội. Trong đó có cuộc thi Báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật giỏi năm 2024; Tọa đàm trao đổi kinh nghiệm về hoạt động của báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật vùng đồng bào DTTS&MN; 02 Chương trình PBGDPL kết hợp thi tìm hiểu pháp luật dưới hình thức rung chuông vàng cho học sinh vùng DTTS&MN; 03 Ngày hội “công dân với pháp luật”; 03 Chương trình PBGDPL kết hợp thi tìm hiểu pháp luật dưới hình thức rung chuông vàng cho học sinh là đoàn viên, thanh niên tại 03 trường THPT trên địa bàn huyện Tuy Phước;… Đặc biệt, Sở Tư pháp đã thực hiện xã hội hóa, huy động hơn 90 triệu đồng từ 40 doanh nghiệp thực hiện truyền thông trực quan (50 panno và 100 băng rôn, phướn) về Cải cách hành chính, Chuyển đổi số và hưởng ứng Ngày Pháp luật năm 2024 tại trụ sở UBND các xã, phường thuộc thành phố Quy Nhơn và các tuyến đường chính ở thành phố Quy Nhơn, huyện Tuy Phước và thị xã An Nhơn.
Cùng với Sở Tư pháp, các sở, ngành, đoàn thể của tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố cũng đồng loạt triển khai nhiều hoạt động PBGDPL theo chủ đề, chủ điểm cho các đối tượng thuộc phạm vi quản lý của ngành, lĩnh vực. Nổi bật là cuộc thi Tìm hiểu cải cách hành chính tỉnh Bình Định năm 2024 - Chủ đề “Vì Nhân dân phục vụ”; Lễ phát động hưởng ứng Ngày pháp luật Việt Nam 09/11 trong Liên hoan các đội tuyên truyền phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2024; Hội thi Rung chuông vàng “Nông dân tham gia xây dựng đời sống văn hóa” năm 2024 và Hội thi “Tuyên truyền viên giỏi tỉnh Bình Định” năm 2024; Lễ phát động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam trong đoàn viên thanh niên năm 2024; Lễ Phát động và Diễu hành vì bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới - Chủ đề “Đảm bảo an sinh xã hội, tăng quyền năng và tạo cơ hội cho phụ nữ và trẻ em gái nhằm thực hiện bình đẳng giới và xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới”./.
Nguyễn Giang
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật