Vĩnh Phúc: Một số điểm sáng trong triển khai Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý ở Việt Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và Đề án đổi mới công tác trợ giúp pháp lý giai đoạn 2015 – 2025

Công tác quán triệt, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của công tác TGPL và kiện toàn tổ chức bộ máy được quan tâm thường xuyên
Triển khai các văn bản của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc đã chỉ đạo sở, ngành, cơ quan trên địa bàn nhanh chóng tham mưu ban hành Kế hoạch triển khai với các hoạt động cụ thể, quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc triển khai nhiệm vụ được giao phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Theo đó, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 4407/KH-UBND ngày 26/9/2012 về thực hiện chiến lược phát triển TGPL trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 và Kế hoạch số 1756/KH-UBND ngày 28/3/2016 về việc triển khai Đề án đổi mới công tác trợ giúp pháp lý giai đoạn 2015- 2025 để triển khai kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp để đạt được mục tiêu của Đề án đổi mới. Đồng thời chỉ đạo cơ quan chuyên môn tham mưu tổ chức các Hội nghị quán triệt, triển khai văn bản của cấp trên cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trên toàn tỉnh.
Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Vĩnh Phúc được kiện toàn với 03 Lãnh đạo Trung tâm (Giám đốc và 02 Phó Giám đốc) và 04 Phòng Chuyên môn. Trung tâm có 07 trợ giúp viên pháp lý trên tổng số 12 biên chế hiện có. Để cụ thể chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 292/QĐ-UBND quy định vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Vĩnh Phúc trực thuộc Sở Tư pháp.
Có hơn 11 nghìn vụ việc TGPL được giải quyết qua hơn 12 năm triển khai Chiến lược và Đề án, tỷ lệ đạt chi tiêu tốt chiếm từ 70-80% trở lên
Từ 2011 - 2024, toàn tỉnh đã tiếp nhận và thực hiện 11.134 vụ việc trợ giúp pháp lý, trong đó có 8.025 vụ việc tư vấn pháp luật; 2.561 vụ việc tham gia tố tụng; 182 vụ việc đại diện ngoài tố tụng; 04 vụ việc khác. Các vụ việc trợ giúp pháp lý đều đạt chất lượng và được người dân, người tiến hành tố tụng, cơ quan tiến hành tố tụng ghi nhận, đánh giá cao.
Về kết quả thực hiện chỉ tiêu vụ việc trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng của trợ giúp viên pháp lý, để đẩy mạnh việc thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý, nhất là vụ việc trợ giúp pháp lý tham gia tố tụng, hàng năm, Bộ Tư pháp thực hiện giao chỉ tiêu cho từng trợ giúp viên pháp lý. Thực hiện chỉ tiêu được giao, các trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Vĩnh Phúc nỗ lực phấn đấu và đều đạt chỉ tiêu được giao, trong đó tỷ lệ đạt chỉ tiêu tốt chiếm từ 70 - 80% trở lên.
Huy động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện TGPL
Nhằm đa dạng hóa chủ thể cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý nhằm đáp ứng nhu cầu trợ giúp pháp lý ngày càng tăng về số lượng và chất lượng của người dân trên địa bàn tỉnh, Sở Tư pháp và Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tích cực đẩy mạnh truyền thông, vận động các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh tham gia trợ giúp pháp lý. Hiện nay, có 03 tổ chức hành nghề luật sư, 01 Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia tỉnh đã ký hợp đồng thực hiện trợ giúp pháp lý, 11 luật sư ký hợp đồng thực hiện trợ giúp pháp lý với Trung tâm.
Hàng năm, Sở Tư pháp và Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ người thực hiện trên địa bàn nhằm nâng cao kỹ năng thực hiện trợ giúp pháp lý trong các lĩnh vực dân sự, hình sự,…
Công tác truyền thông về TGPL được coi trọng bằng nhiều hình thức
Công tác truyền thông về trợ giúp pháp luật được tỉnh đặc biệt coi trọng và được tổ chức bằng nhiều hình thức đa dạng như tổ chức hội nghị, đợt truyền thông ở cơ sở, phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền tỉnh tỉnh, Báo Vĩnh Phúc xây dựng Chuyên mục Pháp luật và Đời sống (định kỳ mỗi tháng 2 số), trong đó có nội dung tuyên truyền pháp luật về trợ giúp pháp lý, truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng tại xã, phường, thị trấn, thôn, bản… . Từ năm 2011 – 2024, toàn tỉnh đã tổ chức được 237 hội nghị truyền thông về trợ giúp pháp lý và phổ biến giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý cho đối tượng đặc thù tại các xã, phường, thị trấn, các thôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh; cấp phát miễn phí thực hiện cấp phát 50.600 tờ gấp pháp luật, 18.900 sách pháp luật, 252 bảng thông tin, 422 hộp tin tại các Ủy ban nhân dân xã, cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn tỉnh.
Nhờ tuyên truyền tích cực về công tác trợ giúp pháp lý và hoạt động trợ giúp pháp lý, nhận thức của các cơ quan nhà nước về chức năng, phạm vi, lĩnh vực hoạt động và sự cần thiết của trợ giúp pháp lý đã được nâng cao và ngày càng nhận được sự tín nhiệm, tin tưởng của cấp ủy, chính quyền các địa phương. Quan hệ phối hợp giữa tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý với các cơ quan tiến hành tố tụng (Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án) đã được tăng cường. 
Việc triển khai thực hiện Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý và Đề án đổi mới công tác trợ giúp pháp lý đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào sự nghiệp cải cách hành chính, cải cách tư pháp và xây dựng Nhà nước pháp quyền, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Thông qua thực hiện các mục tiêu, giải pháp của Chiến lược, Đề án, công tác TGPL dần trở thành cầu nối giữa chính quyền và nhân dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được TGPL. Đồng thời, đóng góp tích cực vào sự chuyển biến trong nhận thức của xã hội về vai trò của pháp luật; góp phần tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; giảm bớt khiếu kiện sai trái, vượt cấp; nâng cao vai trò giám sát của nhân dân đối với các cơ quan, công chức nhà nước, khắc phục những bất cập trong hoạt động công vụ; đã góp phần hỗ trợ hoạt động tranh tụng để vụ việc được xét xử chính xác, khách quan, công bằng, đúng pháp luật. Nhờ đó, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước, ổn định và làm lành mạnh hóa quan hệ xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển, xây dựng nếp sống và làm việc theo pháp luật trong nhân dân. Những kết quả đó đã góp phần từng bước thay đổi nhận thức, nâng cao hiểu biết về pháp luật của nhân dân, đóng góp tích cực vào phát triển diện mạo kinh tế - xã hội, đặc biệt là ở những xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.

Trần Phượng
Phòng Chính sách và pháp luật
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý