Thành phố Hải Phòng: Đổi mới, sáng tạo trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật

Việc thực hiện Kết luận số 80‑KL/TW của Ban Bí thư và Quyết định số 1521/QĐ‑TTg của Thủ tướng Chính phủ tại Hải Phòng trong thời gian qua đã mang lại những kết quả tích cực. Cụ thể:
Nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể, Nhân dân về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác PBGDPL ngày càng được nâng cao
Ban Thường vụ Tỉnh ủy/Thành ủy đã chỉ đạo sát sao việc triển khai thực hiện các Chỉ thị, Kết luận của Trung ương về công tác PBGDPL, gắn chặt chẽ với các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Công tác này được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền, ban ngành, đoàn thể đã chủ động ban hành, thực hiện chương trình, kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, Kết luận số 80-KL/TW, Quyết định số 1521/QĐ-TTg phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, đặc điểm, tình hình của địa phương, đơn vị, đạt hiệu quả thiết thực.
Công tác PBGDPL trong trường học được đổi mới; việc chuyển đổi số trong công tác PBGDPL được đẩy mạnh
Sở Tư pháp đã phối hợp chặt chẽ, thường xuyên với Sở Giáo dục và Đào tạo định hướng, chỉ đạo, triển khai công tác PBGDPL trong các cơ sở giáo dục. Nhiều hoạt động như tọa đàm, chuyên đề pháp luật, phiên tòa giả định, sân khấu hóa pháp luật, hội thi pháp luật học đường… được tổ chức sôi nổi, thu hút hàng nghìn học sinh tham gia. Hình thức truyền thông sáng tạo này đã giúp pháp luật đến gần hơn với học sinh, tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong môi trường học đường. Các câu lạc bộ "Đội tuyên truyền măng non", "Tuyên truyền xung kích thanh niên"... tiếp tục phát huy hiệu quả, góp phần đưa PBGDPL trở thành hoạt động thường xuyên trong nhà trường. Nhiều cuộc thi PBGDPL trực tuyến trên môi trường số đã tạo hiệu ứng xã hội sâu rộng. Tiêu biểu như: Cuộc thi tìm hiểu pháp luật trong đoàn viên, thanh niên; thi tìm hiểu Luật trật tự an toàn giao thông đường bộ năm 2024; thi trực tuyến về các luật, nghị định mới ban hành năm 2025...
Hải Phòng được đánh giá là một trong những địa phương tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số về PBGDPL. Trang thông tin PBGDPL tại địa chỉ http://pbgdpl.haiphong.gov.vn đã thu hút hơn 3,8 triệu lượt truy cập. Ngoài ra, Sở Tư pháp còn xây dựng fanpage riêng, mở chuyên mục “Tủ sách pháp luật điện tử” trên Trang thông tin PBGDPL thành phố, triển khai Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025–2030” theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tư pháp, mở rộng các kênh tiếp cận pháp luật cho người dân.
Vai trò của công tác hòa giải ở cơ sở được phát huy
Với gần 3.000 tổ hòa giải và hơn 18.000 hòa giải viên ở cơ sở, công tác hòa giải tại Hải Phòng đã góp phần giải quyết hiệu quả các mâu thuẫn trong cộng đồng dân cư, hạn chế phát sinh tranh chấp, giảm tải cho cơ quan tư pháp. Từ 7/2023 đến 6/2025, đã có 3.967 vụ việc được hòa giải, trong đó 84% hòa giải thành công. Các lĩnh vực pháp luật được hòa giải thành như: Dân sự, hôn nhân - gia đình chiếm tỷ lệ cao. Bên cạnh đó, năm 2023, Hải Phòng đăng cai và đạt giải cao trong Hội thi "Hòa giải viên giỏi" khu vực miền Bắc và được đánh giá là một hoạt động sinh hoạt pháp luật ý nghĩa, góp phần nâng cao chất lượng công tác hòa giải ở cơ sở.
Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo được xây dựng, nhân rộng
Nhiều mô hình PBGDPL sáng tạo được triển khai và phát huy hiệu quả như: Mô hình “Phụ trương Pháp luật thành phố Hải Phòng” trên Báo Hải Phòng duy trì 22 năm với hơn 1.000 số báo, 26.000 tờ/số; mô hình “Đội thanh niên xung kích PBGDPL” gắn với nhiệm vụ chính trị, an ninh, quốc phòng của thành phố; mô hình “Thành phố thượng tôn và tuân thủ pháp luật” với mục đích xây dựng một thành phố văn minh, hòa bình, hiện đại có kỷ luật, kỷ cương; 137 mô hình PBGDPL, hòa giải ở cơ sở gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu được triển khai tại nhiều xã, phường trên địa bàn hai địa phương.
Công tác PBGDPL được tổ chức triển khai toàn diện, rộng khắp, có trọng tâm, trọng điểm đến các đối tượng, địa bàn
Công tác PBGDPL còn được triển khai mạnh mẽ trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Báo viết, phát thanh - truyền hình, cổng thông tin điện tử các sở, ngành đều có chuyên mục pháp luật riêng. Đáng chú ý, việc ưu tiên PBGDPL đến các nhóm yếu thế như: phạm nhân trong trại giam, ngư dân huyện đảo, người lao động trong khu công nghiệp, thanh thiếu niên… được thực hiện với hình thức linh hoạt, dễ tiếp cận, hướng mạnh về cơ sở.
Xác định việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức và Nhân dân trên địa bàn là điều kiện để đánh giá cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, Sở Tư pháp đã phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tổ chức PBGDPL sâu rộng về thực hiện tiêu chí “Tiếp cận pháp luật” trong xây dựng nông thôn mới, góp phần nâng cao năng lực tiếp cận pháp luật của người dân ở nông thôn, thực hiện mục tiêu “Thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể trong xã hội” theo Nghị quyết số 27-NQ-TW. Tỷ lệ cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của Hải Phòng và Hải Dương năm 2024 đạt gần 97%, thuộc nhóm dẫn đầu cả nước.
Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp được kiện toàn, phát huy vai trò điều phối, tư vấn, định hướng công tác PBGDPL. Hằng năm, ban, các sở, ngành đều tổ chức hàng trăm hội nghị, lớp tập huấn, buổi truyền thông, PBGDPL chuyên đề.
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả Kết luận số 80‑KL/TW và Quyết định số 1521/QĐ‑TTg, trong thời gian tới, thành phố Hải Phòng cần tiếp tục chú trọng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm công tác pháp luật tại cơ sở, trong đó chú trọng tập huấn kỹ năng truyền thông chính sách, PBGDPL, kỹ năng hòa giải ở cơ sở. Đổi mới phương thức truyền thông pháp luật, phát huy nền tảng số, mạng xã hội, ứng dụng di động và các mô hình trực quan dễ tiếp cận, hướng tới từng nhóm đối tượng cụ thể. Gắn kết chặt chẽ công tác PBGDPL với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và phòng chống các tệ nạn xã hội, qua đó lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp, pháp luật trong các tầng lớp nhân dân./.