Một số kết quả đạt được sau 08 năm triển khai Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi

1. Kịp thời ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn

Ngay sau khi Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 có hiệu lực, với mục đích xác định rõ các nội dung công việc, thời hạn, tiến độ hoàn thành, kết quả hoàn thành và trách nhiệm thực hiện, cơ chế phối hợp của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc tổ chức triển khai thi hành Luật Trợ giúp pháp lý kịp thời, hiệu quả trên địa bàn tỉnh, Sở Tư pháp đã tham mưu Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 5030/KH-UBND ngày 18/8/2017 về việc triển khai thi hành Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 (tỉnh Quảng Ngãi cũ), Kế hoạch số 2834/KH-UBND ngày 23/10/2017 về việc triển khai thi hành Luật TGPL năm 2017 (tỉnh Kon Tum cũ) bám sát với mục đích, yêu cầu và nội dung theo Kế hoạch triển khai thi hành Luật Trợ giúp pháp lý và nhiều văn bản khác để chỉ đạo, triển khai các hoạt động trợ giúp pháp lý. Ngoài ra, Sở Tư pháp chủ động ban hành các văn bản triển khai thực hiện các nhiệm vụ đúng chương trình, kế hoạch đề ra trong từng giai đoạn cụ thể.

Căn cứ các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, điều hành của Bộ Tư pháp, Ủy ban nhân dân tỉnh và Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Giám đốc Sở Tư pháp đã kịp thời chỉ đạo các Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước của tỉnh chủ động triển khai thực hiện hiệu quả các hoạt động trợ giúp pháp lý như: Tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng; tập huấn nghiệp vụ trợ giúp pháp lý; truyền thông, thông tin về trợ giúp pháp lý....kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng thuộc diện được trợ giúp pháp lý khi có yêu cầu, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân cũng như giữ vững an ninh trật tự địa phương.

2. Số vụ việc tham gia tố tụng của đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý qua các năm đều đạt chỉ tiêu

Từ ngày 01/01/2018 đến ngày 30/9/2025, 02 Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh (Trung tâm số 1 tại tỉnh Quảng Ngãi và Trung tâm số 2 tại tỉnh Kon Tum) đã và đang thực hiện 5.731 vụ việc cho đối tượng được trợ giúp pháp lý. Trong đó, có 3.815 vụ việc bào chữa, bảo vệ; tiếp nhận và thụ lý 1.908 vụ việc tư vấn pháp luật tại Trung tâm và 08 vụ việc đại diện ngoài tố tụng. So với chỉ tiêu tham gia tố tụng của Trợ giúp viên pháp lý hàng năm do Bộ Tư pháp ban hành thì số vụ việc tham gia tố tụng của đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý qua các năm đều đạt chỉ tiêu, có nhiều Trợ giúp viên pháp lý đạt chỉ tiêu khá, giỏi.

Thời gian qua, số lượng và chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý (đặc biệt là vụ việc tham gia tố tụng) được kiểm soát chặt chẽ, từng bước đảm bảo sự hài lòng của người dân đối với chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý do đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý thực hiện, góp phần giúp người nghèo, người có công với cách mạng và các nhóm người yếu thế tiếp cận công lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

3. Các hoạt động truyền thông về trợ giúp pháp lý được tăng cường
 
Trong 08 năm thi hành Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, 02 Trung tâm đã tổ chức gần 450 đợt truyền thông về hoạt động trợ giúp pháp lý tại các huyện và xã, phường, đặc khu với hơn 31.000 lượt người tham dự. Trong các đợt truyền thông về hoạt động trợ giúp pháp lý, các Trợ giúp viên pháp lý đã thực hiện tư vấn gần 5.000 vụ việc cho người dân có yêu cầu trợ giúp pháp lý. Công tác thông tin, truyền thông về hoạt động trợ giúp pháp lý được thực hiện với nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: Tuyên truyền thông qua hình thức làm Bảng thông tin về trợ giúp pháp lý đặt tại Ủy ban nhân dân các xã, phường, đặc khu, nhà văn hoá các thôn, bản và các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn tỉnh; in ấn các loại tờ gấp pháp luật về hoạt động trợ giúp pháp lý cấp phát cho người dân, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; ký hợp đồng thực hiện trợ giúp pháp lý với các xã miền núi, xã bãi ngang ven biển và Đài phát thanh, truyền hình tỉnh. Hiệu quả của công tác thông tin truyền thông đã góp phần rất lớn đưa kết quả hoạt động trợ giúp pháp lý lên tầm cao mới, khẳng định vai trò, vị trí của mình trong quá trình hoạt động để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

4. Số lượng và chất lượng đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý ngày càng được nâng cao

 Tính đến ngày 30/9/2025, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quyết định bổ nhiệm và cấp thẻ Trợ giúp viên pháp lý đối với những viên chức đảm bảo đủ điều kiện theo quy định, nâng tổng số đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý của 02 Trung tâm lên thành 20 người, ký hợp đồng thực hiện trợ giúp pháp lý đối với 08 luật sư trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý được tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ. Nội dung tập huấn tập trung vào cập nhật kiến thức pháp luật, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, kỹ năng mềm và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý, giúp đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý từng bước nâng cao năng lực chuyên môn, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người dân.

Qua 08 năm triển khai thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành, đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho sự phát triển bền vững công tác trợ giúp pháp lý theo hướng chuyên nghiệp, sử dụng hiệu quả các nguồn lực của nhà nước và xã hội để cung cấp kịp thời dịch vụ pháp lý có chất lượng cho người thuộc diện trợ giúp pháp lý, tạo bước chuyển biến căn bản trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp pháp lý của nhà nước trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi./.

Nguyễn Kim Thoa
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý