Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước số 3 TP. Hồ Chí Minh đạt kết quả tích cực trong công tác năm 2025

Thực hiện Thông tư số 12/2018/TT-BTP và Thông tư số 11/2025/TT-BTP của Bộ Tư pháp, Trung tâm đã chủ động tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành nhiều kế hoạch quan trọng để tổ chức thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý (TGPL). Trong đó có Kế hoạch thực hiện chính sách TGPL cho người khuyết tật và người khuyết tật có khó khăn về tài chính trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ); Kế hoạch công tác TGPL năm 2025; các kế hoạch thực hiện nội dung TGPL theo Chương trình mục tiêu quốc gia; và kế hoạch truyền thông, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho người khuyết tật nhằm bảo đảm thực hiện đầy đủ quyền được TGPL theo quy định.

Song song với đó, Trung tâm cũng tham mưu các văn bản quan trọng về tăng cường phối hợp liên ngành trong hoạt động tố tụng, phù hợp với Kết luận số 7125/KL-DKTLN ngày 10/12/2024 của Đoàn kiểm tra liên ngành Trung ương. Việc chủ động tham mưu giúp tạo cơ sở pháp lý, định hướng triển khai và đảm bảo hoạt động TGPL được tổ chức thống nhất, xuyên suốt từ địa phương đến cơ sở.

Công tác tập huấn, bồi dưỡng năng lực cho trợ giúp viên pháp lý, luật sư và chuyên viên được Trung tâm chú trọng, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong hỗ trợ pháp lý cho người dân. Trong năm, Trung tâm đã cử 18 lượt viên chức tham gia các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ như: kỹ năng trợ giúp pháp lý cho người chưa thành niên; tập huấn công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; bồi dưỡng cải cách hành chính và nghiệp vụ đấu thầu; đào tạo, bồi dưỡng trí tuệ nhân tạo (AI); bồi dưỡng kiến thức quốc phòng – an ninh. Việc tham gia đầy đủ các khóa tập huấn giúp nâng cao chất lượng chuyên môn và kỹ năng xử lý vụ việc cho đội ngũ làm công tác TGPL.

Trung tâm cũng đẩy mạnh truyền thông về TGPL bằng nhiều hình thức đa dạng và phù hợp với từng nhóm đối tượng. Trong năm, Trung tâm đã niêm yết bảng phân công người thực hiện TGPL tại trụ sở cơ quan tiến hành tố tụng; biên soạn, in ấn và cấp phát 1.300 tài liệu pháp luật miễn phí cho người dân. Trung tâm tổ chức 10 đợt truyền thông, tập huấn cho các đối tượng thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia với 515 lượt người tham dự; 13 đợt truyền thông dành cho người khuyết tật với 785 lượt người tham dự, đồng thời lồng ghép truyền thông về TGPL cho các nhóm thuộc chương trình mục tiêu quốc gia. Thông tin về TGPL cũng được niêm yết tại buồng giam, trại tạm giam, bảo đảm người bị buộc tội, bị hại và các đương sự có điều kiện tiếp cận chính sách kịp thời.

Công tác tiếp nhận và thực hiện vụ việc TGPL tiếp tục đạt kết quả tích cực. Từ ngày 01/01/2025 đến 31/10/2025, Trung tâm tiếp nhận tổng cộng 524 vụ việc TGPL, trong đó có 290 vụ việc tiếp nhận trong kỳ và 234 vụ việc chuyển qua. Cơ cấu vụ việc gồm 05 vụ tư vấn pháp luật, 518 vụ tham gia tố tụng và 01 vụ đại diện ngoài tố tụng. Trung tâm đã hoàn thành 319 vụ việc, trong đó có 314 vụ việc tham gia tố tụng.

So với cùng kỳ năm 2024, số vụ việc tham gia tố tụng trong kỳ tăng 18 vụ (tăng 6,7%), còn số vụ việc hoàn thành tăng 44 vụ (tăng 16,3%). Theo báo cáo, sự tăng trưởng này xuất phát từ việc Trung tâm tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng, đồng thời duy trì hiệu quả hoạt động truyền thông, góp phần nâng cao sự nhận biết của người dân về quyền được TGPL.

Công tác thẩm định, đánh giá chất lượng vụ việc được thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư số 12/2018/TT-BTP và Thông tư số 03/2021/TT-BTP. Trung tâm đã tiến hành thẩm định 296 vụ việc TGPL, trong đó có 124 vụ được đánh giá là thành công, hiệu quả (đạt tỷ lệ 42%). Báo cáo cho biết toàn bộ vụ việc đều đạt chất lượng tốt, không có khiếu nại về chất lượng dịch vụ TGPL và không phát sinh trường hợp gây thiệt hại cho người được TGPL. Kết quả này cho thấy năng lực chuyên môn của đội ngũ TGPL được duy trì và củng cố ổn định, tạo được niềm tin với người dân.

Trong năm, Trung tâm tiếp tục triển khai các hoạt động thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia. Theo đó, Trung tâm chủ trì và phối hợp với UBND cấp xã tổ chức 23 đợt tập huấn, truyền thông, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, TGPL và kỹ năng phối hợp cung cấp thông tin cho 1.300 lượt cán bộ cơ sở như Bí thư, Trưởng thôn, Tổ hòa giải, cán bộ đoàn thể, người có uy tín… Đồng thời, Trung tâm phát miễn phí 1.300 tờ gấp pháp luật để hỗ trợ người dân nắm bắt quy định pháp luật liên quan.

Hoạt động phối hợp liên ngành tiếp tục được duy trì hiệu quả. Thực hiện Chương trình phối hợp số 1603/CTPH-BTP-TANDTC, Trung tâm nhận 24 vụ việc được thông báo trước qua điện thoại từ Tòa án nhân dân. Theo Chương trình phối hợp số 5789/CTPH-BTP-BCA, Trung tâm tiếp nhận 77 vụ việc do Cơ quan Cảnh sát điều tra chuyển đến. Ngoài ra, Trung tâm đã cử trợ giúp viên pháp lý tham gia 19 phiên họp trực tuyến tại Tòa án nhân dân các khu vực để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các trường hợp đề nghị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

Trong công tác phối hợp với Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ), Trung tâm ký hợp đồng với 03 luật sư, nâng tổng số luật sư tham gia trợ giúp pháp lý lên 17 người. Các luật sư đều thực hiện nhiệm vụ với tinh thần trách nhiệm, góp phần nâng cao chất lượng vụ việc do Trung tâm thực hiện.

Bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo cũng nêu một số khó khăn như cơ sở vật chất chưa bảo đảm điều kiện tổ chức phiên tòa trực tuyến theo quy định; nhiều trang thiết bị đã hết hạn khấu hao sau thời gian dài sử dụng; khả năng ứng dụng công nghệ thông tin của người được TGPL còn hạn chế; và việc hoàn thiện mô hình tổ chức sau sáp nhập chưa hoàn thành nên chưa bố trí được đầy đủ các điều kiện làm việc cần thiết.

Trong thời gian tới, Trung tâm xác định tiếp tục tham mưu UBND Thành phố và Sở Tư pháp ban hành chương trình, kế hoạch công tác năm 2026; đẩy mạnh phối hợp với cơ quan tiến hành tố tụng; triển khai đầy đủ các chương trình phối hợp giữa Bộ Tư pháp với Tòa án nhân dân tối cao và Bộ Công an; tăng cường truyền thông TGPL; nâng cao chất lượng vụ việc; củng cố đội ngũ trợ giúp viên pháp lý; và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, theo dõi vụ việc TGPL, bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
 

Nguyễn Việt Hà
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp