Quang Ninh triển khai hiệu quả Đề án “Tuyên truyền, phổ biến trong cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân về nội dung của Công ước chống tra tấn và pháp luật Việt Nam về phòng, chống tra tấn”

PBGDPL về phòng, chống tra tấn được thực hiện đồng bộ với các hình thức đa dạng

Giai đoạn từ năm 2018 - 2025, trên địa bàn tỉnh đã phát hành 12.849.092 tài liệu tuyên truyền, PBGDPL (trong đó có nhiều nội dung liên quan đến pháp luật về phòng, chống tra tấn). Toàn bộ tài liệu tập huấn, bồi dưỡng và các ấn phẩm về PBGDPL đều được đăng tải trên Trang Thông tin PBGDPL tỉnh Quảng Ninh, các cổng/trang thông tin điện tử thành phần của cơ quan, tổ chức, địa phương và nhiều trang mạng xã hội khác để cán bộ, Nhân dân thuận tiện tra cứu, sử dụng.

Hình thức PBGDPL trực tiếp; tư vấn, hướng dẫn tìm hiểu pháp luật; cung cấp thông tin tài liệu về phòng, chống tra tấn tiếp tục được triển khai rộng rãi thông qua hoạt động của đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật tại hội nghị, hội thảo, tọa đàm,… Từ năm 2018-2025, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức 44.787 cuộc PBGDPL trực tiếp, thu hút 5.577.462 người tham dự. Tại các hội nghị này có lồng ghép phổ biến các nội dung cơ bản của Công ước chống tra tấn; quy định của pháp luật Việt Nam về phòng, chống tra tấn; quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo quy định của Hiến pháp, nhất là các quyền, nghĩa vụ liên quan trực tiếp đến phòng, chống tra tấn, các quyền của người bị bắt, bị tạm giữ, tạm giam. Việc khai thác, sử dụng Tủ sách pháp luật tại cơ sở được đẩy mạnh. Theo thống kê trong giai đoạn 05 năm gần đây, toàn tỉnh đã duy trì và khai thác hiệu quả trên 2.170 Tủ sách pháp luật tại các xã, phường, thị trấn, cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang và trường học. Các đầu sách, tài liệu pháp luật được cập nhật định kỳ, trong đó có các nội dung liên quan đến quyền con người, pháp luật hình sự, pháp luật tố tụng hình sự, Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam - là những lĩnh vực trực tiếp liên quan đến việc phòng, chống tra tấn. Thông qua hoạt động tuyên truyền trực tiếp và khai thác Tủ sách pháp luật, nhận thức pháp luật của cán bộ và Nhân dân về phòng, chống tra tấn được nâng cao rõ rệt, góp phần xây dựng ý thức tôn trọng, bảo vệ quyền con người, phòng ngừa các hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt trong lĩnh vực tố tụng hình sự, thi hành án và bảo vệ người bị xâm hại thân thể, danh dự, nhân phẩm.
Triển khai thực hiện Đề án, các cơ quan trong hệ thống chính trị và bộ máy nhà nước trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã lồng ghép tuyên truyền nội dung Công ước thông qua các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ gắn với chức năng, nhiệm vụ được giao. Trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, các cơ quan hành chính nhà nước và cơ quan tư pháp trên địa bàn tỉnh đã thực hiện nghiêm túc Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo. Việc tiếp nhận, phân loại và giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo đảm bảo đúng trình tự, thủ tục và thời hạn, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự minh bạch và hiệu lực của chính quyền. Hoạt động hòa giải ở cơ sở cũng là kênh tuyên truyền hiệu quả về pháp luật, trong đó có nội dung liên quan đến quyền con người và phòng, chống tra tấn. Tại các địa phương, đội ngũ hòa giải viên được tập huấn định kỳ, được cung cấp tài liệu, kỹ năng pháp lý, đặc biệt là kỹ năng hòa giải những vụ việc có yếu tố bạo lực, nhục hình, vi phạm thân thể, danh dự nhân phẩm...

Công tác trợ giúp pháp lý được triển khai hiệu quả, đặc biệt đối với các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, người bị tạm giữ, tạm giam, người có hoàn cảnh khó khăn. Từ ngày 01/01/2018 đến 30/9/2025, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện 1.691 vụ việc trợ giúp pháp lý cho 1.691 lượt người. Trung tâm đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan điều tra, tòa án, cơ sở giam giữ để tiếp cận, tư vấn, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người được trợ giúp. Việc trợ giúp được thực hiện miễn phí, đảm bảo nguyên tắc tôn trọng, bảo vệ quyền con người trong tố tụng hình sự, đồng thời truyền tải các thông điệp pháp luật, nội dung Công ước chống tra tấn tới người được trợ giúp pháp lý.

Nhiều mô hình PBGDPL gắn với thực tiễn, phù hợp với từng đối tượng, lĩnh vực và địa bàn

Trong quá trình triển khai thực hiện Đề án, tỉnh Quảng Ninh đã đẩy mạnh đổi mới hình thức tuyên truyền, chú trọng các mô hình gắn với thực tiễn, phù hợp với điều kiện từng địa bàn và từng nhóm đối tượng. Nhiều mô hình hiệu quả, cách làm sáng tạo đã được duy trì, nhân rộng, góp phần đưa pháp luật, đặc biệt là nội dung Công ước chống tra tấn và các quy định pháp luật liên quan đến gần hơn với cán bộ, Nhân dân như:
 (i) Hoạt động tuyên truyền trực tiếp được triển khai linh hoạt thông qua tổ chức hội nghị chuyên đề, tọa đàm pháp luật, sinh hoạt pháp luật cộng đồng, truyền thanh pháp luật, kết hợp với các đợt tuyên truyền lưu động tại xã, thôn, bản vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Đây là hình thức dễ tiếp cận, phù hợp với điều kiện thực tế, nhất là với người dân vùng khó khăn, người dân tộc thiểu số, người ít có điều kiện tiếp cận thông tin pháp luật.

(ii) Các mô hình “Tổ tư vấn pháp luật”, “Câu lạc bộ pháp luật”, “Câu lạc bộ tuổi trẻ với pháp luật”, “Tổ tuyên truyền pháp luật lưu động”, “Truyền thanh pháp luật”, “Ngày Pháp luật định kỳ tại cơ sở” tiếp tục được duy trì và phát huy hiệu quả ở nhiều đơn vị, địa phương.

(iii) Hình thức phiên tòa giả định, hòa giải mô phỏng, diễn đàn “Nghe người dân nói - Nói để người dân hiểu”, được tổ chức bởi Tòa án nhân dân, Sở Tư pháp và các tổ chức đoàn thể cũng được đánh giá cao, vừa giúp tuyên truyền pháp luật trực quan sinh động, vừa rèn luyện kỹ năng thực hành pháp luật cho các đối tượng tham gia.

Phát huy kết quả đạt được, thời gian tới, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục triển khai hiệu quả nội dung Công ước chống tra tấn và pháp luật Việt Nam về phòng, chống tra tấn thông qua công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; bảo đảm thực hiện đúng cam kết của Việt Nam khi tham gia Công ước; đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, tăng cường áp dụng công nghệ thông tin, các nền tảng số, mạng xã hội để mở rộng phạm vi tiếp cận góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trong việc tôn trọng, bảo vệ quyền con người./.

Đinh Thị Ánh Hồng
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý