Hoà Bình: Đẩy mạnh công tác trợ giúp pháp lý, tích cực triển khai Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý và Đề án đổi mới trợ giúp pháp lýTrong hơn một thập kỷ qua, công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Hòa Bình đã có những bước tiến rõ rệt, góp phần khẳng định vai trò quan trọng của trợ giúp pháp lý trong đời sống xã hội và nâng cao ý thức pháp luật cho người dân, đặc biệt là các đối tượng yếu thế. Tỉnh Hòa Bình đã đẩy mạnh công tác trợ giúp pháp lý, tích cực triển khai Chiến lược phát triển trợ giúp pháp lý và Đề án đổi mới trợ giúp pháp lý (TGPL) theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tư pháp. Quán triệt sâu sắc và triển khai đồng bộ các văn bản chỉ đạo Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển TGPL đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (QĐ số 678/QĐ-TTg) và Đề án đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015–2025 (QĐ số 749/QĐ-TTg), tỉnh Hòa Bình đã ban hành các kế hoạch hành động cụ thể theo từng giai đoạn. Các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh[1] được triển khai đồng bộ, xuyên suốt từ cấp tỉnh đến cơ sở, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động TGPL tại địa phương ổn định và ngày càng phát triển. Tổ chức bộ máy được tinh gọn, đảm bảo hiệu quả Trong suốt quá trình triển khai Chiến lược và Đề án, bộ máy tổ chức TGPL của tỉnh được kiện toàn. Từ 11 Chi nhánh ban đầu, sau các đợt đánh giá hiệu quả hoạt động đã sắp xếp lại còn 06 Chi nhánh đặt tại các huyện trọng điểm như Đà Bắc, Kim Bôi, Lạc Sơn, Tân Lạc, Yên Thủy và Lạc Thủy. Đồng thời, các Phòng chuyên môn của Trung tâm được hợp nhất để tinh gọn đầu mối và đảm bảo phối hợp linh hoạt hơn. Qua nhiều biến động, đội ngũ TGVPL của Trung tâm hiện nay có 16 người, trong đó có 02 TGVPL hạng II và 14 TGVPL hạng III.      Vụ việc TGPL tăng cả về số lượng và chất lượng Những năm qua, số vụ việc tham gia tố tụng do các TGVPL thực hiện liên tục tăng, hầu hết các trợ giúp viên đều hoàn thành chỉ tiêu vụ việc do Bộ Tư pháp giao hàng năm. Đặc biệt, trong 02 năm 2023 và 2024, Tổ đánh giá thành lập theo Quyết định của Sở Tư pháp đã tiến hành thẩm định và đánh giá chất lượng, hiệu quả vụ việc TGPL đối với 75 vụ việc tham gia tố tụng, trong đó: 75 vụ việc đều đạt chất lượng tốt.   Đẩy mạnh truyền thông – lan toả chính sách nhân văn Xác định truyền thông là cầu nối quan trọng giữa chính sách pháp luật và người dân, tỉnh Hòa Bình đã tổ chức hơn 2.000 đợt truyền thông TGPL trong giai đoạn 2011-2024. Giai đoạn 2018-2024 đã có 878 đợt truyền thông tại 895 điểm, thu hút gần 37.000 lượt người dân. Hàng trăm nghìn tờ rơi, cẩm nang pháp luật đã được phát miễn phí tới tận thôn bản, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật và hạn chế tranh chấp không đáng có. Cùng với đó, các cơ quan báo chí như Báo Hòa Bình, Đài Phát thanh – Truyền hình tỉnh, Thông tấn xã Việt Nam tại Hòa Bình đã tích cực phối hợp đưa tin, phát sóng các phóng sự về TGPL, từ đó lan tỏa sâu rộng hơn về vai trò của TGPL trong đời sống cộng đồng. Kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức và hoạt động Tỉnh đã triển khai ứng dụng Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động TGPL, hệ thống này đã giúp quản lý hồ sơ, giám sát chất lượng vụ việc tham gia tố tụng của các TGVPL và luật sư một cách chặt chẽ, khoa học, cũng như trong công tác lưu trữ và trích xuất số liệu, thông tin hồ sơ được thuận tiện, tiết kiệm thời gian. Đa số đội ngũ viên chức và người thực hiện TGPL đều đáp ứng yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động TGPL, khai thác tối đa tiện ích internet vào công việc. Một số khó khăn Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Hòa Bình vẫn gặp một số khó khăn như: Hiện chưa có quy định những người đã từng là trợ giúp viên pháp lý khi có nguyện vọng được cấp chứng chỉ hành nghề luật sư (mặc dù trình độ đào tạo và tính chất nghề nghiệp như nhau). Phần mềm Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động TGPL trong quá trình vận hành còn gặp một số khó khăn do chưa phân quyền cho Sở Tư pháp và Trung tâm tự chỉnh sửa hoặc xóa vụ việc khi nhập thông tin không chính xác dữ liệu (nhập sai vụ việc kết thúc), đồng thời thường xuyên bị lỗi vào những thời điểm thực hiện báo cáo, thống kê không trích xuất số liệu được dẫn đến việc trích xuất số liệu báo cáo chậm so với thời gian quy định. Một số đề xuất Từ những khó khăn nêu trên, địa phương kiến nghị xem xét một số nội dung sau: Thứ nhất, xem xét ban hành quy định về cơ chế chuyển đổi những người đã từng là TGVPL thành luật sư (nếu có nguyện vọng); Thứ hai, đơn giản hóa thủ tục thanh toán, nâng chế độ thù lao cho Luật sư tham gia TGPL để thu hút sự tham gia của các Luật sư, tổ chức hành nghề Luật sư có uy tín, kinh nghiệm thực hiện TGPL; Thứ ba, hoàn thiện phần mềm Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động TGPL theo hướng bổ sung chức năng cấp quyền chỉnh sửa, xóa vụ việc khi Trung tâm nhập thông tin không chính xác (nhập sai vụ việc kết thúc), bổ sung chức năng thẩm định thời gian thực hiện vụ việc trên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động TGPL tạo điều kiện cho Sở Tư pháp và Trung tâm trong việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý vụ việc TGPL. Thảo Ly Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý   [1] Kế hoạch số 26/KHUBND, ngày 23/5/2012 Kế hoạch phát triển TGPL trên địa bàn tỉnh Hoà Bình giai đoạn 2013-2020, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch số 217/KH-UBND ngày 31/12/2015 về triển khai thực hiện Đề án đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015-2025; Kế hoạch số 140/KH-UBND ngày 11/10/2017 về triển khai thi hành Luật TGPL trên địa bàn tỉnh Hoà Bình.