Trong khuôn khổ Dự án
“Tăng cường Trợ giúp pháp lý cho người nghèo và đối tượng yếu thế”, ngày 15/8/2025, tại thành phố Hà Nội, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (PBGDPL&TGPL) tổ chức Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và thực tiễn trong quá trình thực hiện TGPL.
Tham dự Hội thảo có đại diện Sở Tư pháp các tỉnh Tây Ninh, Thái Nguyên; lãnh đạo Trung tâm TGPLNN, trợ giúp viên pháp lý và chuyên viên pháp lý các tỉnh/thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên, Lào Cai, Điện Biên, Lạng Sơn, Thanh Hóa, Ninh Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Tuyên Quang, Quảng Trị, Tây Ninh, Đồng Tháp, Khánh Hòa, Lâm Đồng.
hát biểu khai mạc, chủ trì Hội thảo, bà Vũ Thị Hường - Phó Cục trưởng Cục PBGDPL&TGPL cho biết: Sau khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, hiện cả nước có 53 Trung tâm TGPL, 83 Chi nhánh của Trung tâm; 197 tổ chức tham gia TGPL, bao gồm: 14 tổ chức hành nghề luật sư và 06 tổ chức tư vấn pháp luật ký hợp đồng thực hiện TGPL với Sở Tư pháp; 147 tổ chức hành nghề luật sư và 30 tổ chức tư vấn pháp luật đăng ký tham gia TGPL. Đội ngũ người thực hiện TGPL được đào tạo bài bản, chuyên sâu và trở thành lực lượng nòng cốt trong việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người dân với 1.440 người thực hiện TGPL (712 trợ giúp viên pháp lý, 706 luật sư và 22 cộng tác viên ký hợp đồng thực hiện TGPL với Trung tâm, cùng với 463 luật sư và tư vấn viên pháp luật của các tổ chức đăng ký tham gia TGPL). Quy trình thực hiện vụ việc, thủ tục hành chính và cơ chế quản lý nhà nước trong lĩnh vực TGPL ngày càng được hoàn thiện, hướng tới mục tiêu cao nhất là bảo đảm quyền được TGPL cho người nghèo, người có công với cách mạng, người dân tộc thiểu số và các nhóm yếu thế khác.
Chủ trì Hội thảo, Bà Vũ Thị Hường, Phó Cục trường Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý
Vị chủ trì hội thảo mong muốn các đại biểu sẽ tích cực trao đổi, chia sẻ sáng kiến, kinh nghiệm thực tiễn; phân tích, đánh giá những bất cập trong các quy định của Luật TGPL năm 2017 và các chính sách pháp luật liên quan; đồng thời đề xuất các giải pháp khả thi để nâng cao năng lực tiếp cận dịch vụ pháp lý miễn phí của người dân - nhất là người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và các nhóm yếu thế, đặc biệt là giải pháp về hoàn thiện thể chế và tổ chức bộ máy, nguồn lực để phát triển công tác TGPL trong giai đoạn mới.
Chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình thực hiện trợ giúp pháp lý
Các tham luận và ý kiến trao đổi, thảo luận của đại biểu không chỉ giúp lan tỏa những mô hình hay, cách làm hiệu quả mà còn tạo ra diễn đàn để nhìn nhận những hạn chế, vướng mắc trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật về TGPL. Kinh nghiệm thực tiễn quý giá thường tập trung ở những vụ việc điển hình, phức tạp, đòi hỏi kỹ năng cao như: (1) tiếp xúc, tạo niềm tin với người được TGPL là đối tượng đặc thù như nạn nhân bạo lực gia đình, trẻ em bị xâm hại, người dân tộc thiểu số không thạo tiếng Kinh, nạn nhân bị mua bán; (2) Xử lý tình huống khi chứng cứ khó thu thập hoặc khi phải phối hợp nhiều cơ quan trong thời gian gấp; (3) vận dụng linh hoạt pháp luật và các quy định liên ngành để bảo vệ tốt nhất quyền lợi hợp pháp của người được TGPL; trao đổi về những “điểm nghẽn” trong một số quy định của Luật TGPL 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành; (4) kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện TGPL, về đánh giá chất lượng vụ việc TGPL; (5) ứng dụng công nghệ thông tin trong TGPL còn gặp khó khăn do hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ; chưa có kho dữ liệu dùng chung trong TGPL; chưa có biên chế chuyên trách thực hiện công việc chuyển đổi công nghệ thông tin.
Đối với những vướng mắc, khó khăn khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, các đại biểu chia sẻ: (1) công tác TGPL còn gặp khó khăn đối với những địa bàn rộng, đi lại khó khăn; (2) một số Trung tâm sau khi hợp nhất chỉ còn một Trung tâm, kinh phí của Trung tâm mới sau khi hợp nhất chưa được cấp, do đó một số hoạt động về TGPL chưa được triển khai kịp thời; một số Trung tâm không có Chi nhánh, tình trạng nguồn nhân lực của Trung tâm còn mỏng trong khi vụ việc tham gia tố tụng ngày càng tăng; (3) việc phân công địa bàn hoạt động giữa các Trung tâm đối với địa phương duy trì 02 Trung tâm trở lên chưa rõ ràng.
Đề xuất, kiến nghị giải pháp
Hội thảo cũng nhận được những đề xuất, kiến nghị về hoàn thiện thể chế về TGPL nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập và đáp ứng yêu cầu giai đoạn mới; nâng cao vị trí, vai trò, năng lực hoạt động của cơ quan có thẩm quyền về TGPL ở Trung ương và Trung tâm TGPL nhà nước ở địa phương đáp ứng yêu cầu thực tiễn mới về sắp xếp tổ chức và nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước; xây dựng Trung tâm TGPL nhà nước thành tổ chức sự nghiệp công trọng điểm của Ngành Tư pháp cung cấp dịch vụ công thiết yếu và thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, chính trị; mở rộng đối tượng được TGPL; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động TGPL; đổi mới phương thức truyền thông (như in ấn tài liệu song ngữ (tiếng Kinh và tiếng dân tộc) kèm hình ảnh minh họa sinh động, dễ hiểu; tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu về kỹ năng thực hiện TGPL cho đối tượng đặc thù, các lớp tập huấn nâng cao trình độ công nghệ thông tin cho đội ngũ viên chức của Trung tâm; bồi dưỡng tiếng dân tộc thiểu số cho trợ giúp viên pháp lý.
Ý nghĩa của việc chia sẻ kinh nghiệm trong công tác trợ giúp pháp lý
Thứ nhất, chia sẻ kinh nghiệm là kênh truyền tải thông tin trực tiếp và sinh động nhất, giúp các Trung tâm học hỏi về cách thức, giải pháp xử lý tình huống cụ thể. Thông qua những ví dụ thực tiễn, kinh nghiệm thành công và cả những bài học từ hạn chế đều được chia sẻ, góp phần giảm thiểu sai sót trong hoạt động TGPL, nhất là trong quá trình thực hiện vụ việc TGPL.
Thứ hai, đây là dịp để cơ quan quản lý nhà nước về TGPL khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động TGPL tại các địa phương; nhận diện những điểm mạnh, điểm yếu và các khó khăn, vướng mắc mang tính phổ biến; từ đó định hướng chính sách và kịp thời hỗ trợ về chuyên môn, nghiệp vụ.
Các đại biểu trình bày tham luận và trao đổi, thảo luận
Thứ ba, quá trình chia sẻ kinh nghiệm giúp nâng cao chất lượng dịch vụ TGPL. Các Trung tâm đối chiếu kết quả công tác của mình với mô hình, cách làm hiệu quả từ Trung tâm khác, từ đó có thêm kinh nghiệm, bài học để đổi mới và cải thiện chất lượng dịch vụ TGPL.
Khi những câu chuyện thành công được lan tỏa và những bài học từ khó khăn được đúc kết, không chỉ giúp hệ thống TGPL ngày càng vững mạnh, mà còn tiếp thêm động lực, củng cố niềm tin cho đội ngũ trợ giúp viên pháp lý vào ý nghĩa và giá trị công việc mà họ đang thực hiện. Họ trở thành những “cầu nối” bền bỉ, đưa pháp luật đến gần hơn với người dân, đặc biệt là những người yếu thế.