Công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học là hoạt động tư vấn, hỗ trợ người học giải quyết các vấn đề về học tập; giới, quan hệ xã hội; tâm lý; kỹ năng sống; hướng nghiệp, việc làm, khởi nghiệp; chính sách, pháp luật; dịch vụ công tác xã hội và các vấn đề tư vấn, hỗ trợ khác. Công tác này có vị trí, vai trò quan trọng hiện nay, góp phần nâng cao năng lực cho người học trong phòng ngừa, nhận diện khó khăn, giải quyết và tìm kiếm sự trợ giúp phù hợp để khắc phục khó khăn về học tập, tâm lý và quan hệ xã hội; rèn luyện kỹ năng sống, tăng cường ý chí, bản lĩnh, nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần; hình thành thái độ ứng xử phù hợp trong quan hệ xã hội, góp phần hoàn thiện nhân cách của người học… Trên cơ sở đó, ngày 15/9/2025, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 18/2025/TT-BGDĐT hướng dẫn về công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học (sau đây gọi là Thông tư số 18/2025/TT-BGDĐT). Nội dung và hình thức thực hiện công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học được quy định tại Chương II Thông tư số 18/2025/TT-BGDĐT, cụ thể như sau:
Về nội dung: Công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học tập trung vào 07 nhóm nội dung cụ thể:
(i) Tư vấn, hỗ trợ các vấn đề về học tập cho người học: Xác định mục tiêu học tập; xây dựng kế hoạch học tập; quản lý thời gian học tập; lựa chọn cách thức, phương pháp học tập và giải quyết các khó khăn về học tập.
(ii) Tư vấn, hỗ trợ các vấn đề về giới, quan hệ xã hội cho người học: Các vấn đề phát sinh về tâm sinh lý lứa tuổi, giới tính, giới, bình đẳng giới, sức khỏe sinh sản và tư vấn các vấn đề liên quan đến quan hệ tình bạn, tình yêu, hôn nhân, gia đình và cộng đồng.
(iii) Tư vấn, hỗ trợ các vấn đề về tâm lý cho người học: Tư vấn việc phòng ngừa; rà soát, phát hiện sớm; ứng phó với khó khăn tâm lý của người học; tư vấn, tham vấn tâm lý đối với người học có khó khăn tâm lý và kết nối dịch vụ tư vấn tâm lý khi cần thiết.
(iv) Tư vấn, hỗ trợ các vấn đề về kỹ năng sống cho người học, bao gồm tư vấn 06 nhóm kỹ năng: Nhóm kỹ năng nhận thức, làm chủ và bảo vệ bản thân; nhóm kỹ năng tự tạo động lực, phát triển bản thân; nhóm kỹ năng làm chủ trí tuệ cảm xúc, quản lý bản thân; nhóm kỹ năng tương tác, hòa nhập xã hội; nhóm kỹ năng làm việc hiệu quả và nhóm kỹ năng ứng xử với môi trường, cộng đồng.
(v) Tư vấn, hỗ trợ các vấn đề về hướng nghiệp, việc làm, khởi nghiệp cho người học: Tư vấn, hỗ trợ thông tin về nghề nghiệp, ngành học, chương trình đào tạo, xu hướng thị trường lao động; kỹ năng nhận thức về sở thích, nguyện vọng, năng lực, hoàn cảnh của bản thân phù hợp với định hướng nghề nghiệp và tư vấn hướng nghiệp cho người học phù hợp với lứa tuổi, cấp học trong bối cảnh phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia và sự thay đổi của thị trường lao động; kỹ năng lựa chọn nghề nghiệp, tìm việc, xin việc, khởi nghiệp và kết nối với người sử dụng lao động và các hoạt động hướng nghiệp, khởi nghiệp khác phù hợp với điều kiện thực tế của cơ sở giáo dục.
(vi) Tư vấn, hỗ trợ các vấn đề về chính sách, pháp luật cho người học: Thông tin các quy định về chính sách đối với người học; thông tin các quy định của pháp luật liên quan đến nhiệm vụ, quyền của người học và thông tin các quy định của pháp luật về phòng ngừa tội phạm, phòng chống vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội.
(vii) Tư vấn, hỗ trợ về dịch vụ công tác xã hội cho người học: Tư vấn, hỗ trợ thông tin về các dịch vụ công tác xã hội cho người học; cung cấp dịch vụ công tác xã hội trong trường học cho người học theo quy định và kết nối với tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ công tác xã hội theo quy định khi cần thiết.
Về hình thức thực hiện công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học: Có 02 hình thức cơ bản là tư vấn, hỗ trợ trực tiếp và tư vấn, hỗ trợ trực tuyến. Việc tư vấn, hỗ trợ trực tiếp được thực hiện tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học hoặc địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học và tư vấn, hỗ trợ cho nhóm người học tại phòng Tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học hoặc địa điểm phù hợp với điều kiện của nhà trường và người học. Hình thức tư vấn, hỗ trợ trực tuyến được xác định là điểm mới so với các quy định về công tác tư vấn tâm lý và công tác xã hội trong trường học trước đây nhằm bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn và bối cảnh mới. Theo đó, cơ sở giáo dục tư vấn, hỗ trợ cho người học qua các kênh trực tuyến: mạng nội bộ, trang thông tin điện tử của nhà trường, hộp thư điện tử, mạng xã hội, điện thoại hoặc các phương tiện thông tin khác; tổ chức các buổi tư vấn, hỗ trợ trực tuyến cho nhóm người học hoặc toàn trường. Thông tư cũng quy định về thiết lập hệ thống tiếp nhận, trao đổi thông tin; tổ chức các hoạt động truyền thông, chương trình phòng ngừa; cung cấp thông tin về chính sách, pháp luật; hướng dẫn sử dụng các dịch vụ tư vấn học đường, công tác xã hội và tổ chức các hoạt động hỗ trợ phát triển cho người học.
Thông tư số 18/2025/TT-BTP có hiệu lực thi hành từ ngày 31/10/2025 và thay thế Thông tư số 31/2017/TT-BGDĐT ngày 18/12/2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thông và Thông tư số 33/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn công tác xã hội trong trường học./.
Lê Nguyên Thảo
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý