Có thể tiến hành bầu cử sớm vào ngày 15/3/2026Thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị[1]; tạo cơ sở pháp lý để triển khai, thi hành công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân nhiệm kỳ 2026-2031, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với việc sửa đổi Hiến pháp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật về tổ chức bộ máy có liên quan, ngày 24/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân đã được Văn Phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước vào sáng ngày 03/7/2025. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội Tạ Thị Yên cho biết Luật sửa đổi, bổ sung 51 điều và bãi bỏ 01 điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân với các nội dung tập trung sửa đổi các quy định liên quan đến việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp; điều chỉnh giảm thời gian thực hiện một số bước trong quy trình bầu cử. Theo đó, có thể tiến hành bầu cử sớm vào ngày 15/3/2026. Lần này, luật đã sửa đổi một số nội dung quan trọng như sửa đổi các quy định liên quan đến việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp, cụ thể là đã lược bỏ toàn bộ các quy định có nội dung liên quan đến cấp huyện và điều chỉnh một số quy định có liên quan: (1) Giao Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định việc xác định khu vực bỏ phiếu và báo cáo Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Trường hợp cần thiết, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh điều chỉnh việc xác định khu vực bỏ phiếu. (2) Quy định tăng số lượng thành viên của các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương, Ủy ban bầu cử ở tỉnh là 23-37 thành viên (tăng từ 2- 06 thành viên); Ủy ban bầu cử ở xã là 9-17 thành viên (giảm 04 thành viên); Ban bầu cử đại biểu Quốc hội là 9-17 thành viên (giảm 02 thành viên); Ban bầu cử HĐND cấp tỉnh là 11-15 thành viên (giảm 02 thành viên); Ban bầu cử HĐND cấp xã là 9-15 thành viên (giảm từ 2- đến 06 thành viên). Bên cạnh đó, luật quy định các hội nghị hiệp thương ở tỉnh, thành phố có thành phần đại diện Ban thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã trực thuộc tham dự thay cho thành phần cấp huyện như hiện nay. Về các quy định liên quan đến việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện quy trình, thủ tục bầu cử: Luật quy định từ thời điểm cuối cùng nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử là 42 ngày và từ ngày bầu cử đến ngày có thể khai mạc kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XVI/HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 là 22 ngày. Bà Tạ Thị Yên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội (Ảnh: Vũ Hiếu) Theo đó khoảng cách thời gian từ khi nộp hồ sơ ứng cử đến ngày cuối cùng tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ hai là 02 ngày; khoảng cách thời gian từ thời hạn cuối cùng tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ hai đến ngày cuối tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ ba là 17 ngày; khoảng cách thời gian từ thời hạn cuối tổ chức Hội nghị hiệp thương lần thứ ba đến thời hạn cuối công bố, niêm yết danh sách người ứng cử là 07 ngày; khoảng cách thời gian từ thời hạn cuối công bố, niêm yết danh sách người ứng cử đến ngày bầu cử là 16 ngày. Thời gian tiến hành bầu cử thêm, bầu cử lại chậm nhất là 07 ngày sau ngày bầu cử; thời hạn công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử đại biểu Quốc hội là chậm nhất 10 ngày sau bầu cử như đối với thời hạn công bố kết quả bầu cử, danh sách trúng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp; thời gian tiếp nhận khiếu nại về kết quả bầu cử chậm nhất là 03 ngày từ khi công bố kết quả bầu cử và thời gian xem xét giải quyết khiếu nại về kết quả bầu cử chậm nhất là 07 ngày kể từ ngày nhận được khiếu nại. Để khắc phục ngay một số vướng mắc trong công tác bầu cử, Luật đã sửa đổi, bổ sung một số nội dung như: Bổ sung chức danh “Thư ký” của Ủy ban bầu cử và Ban bầu cử; bổ sung thành phần đại diện Đoàn đại biểu Quốc hội tham gia làm Ủy viên Ủy ban bầu cử ở tỉnh. Đồng thời, quy định “danh sách Ủy ban bầu cử ở xã phải được gửi đến Ủy ban bầu cử ở tình”. Bổ sung quy định về việc hướng dẫn chuyển hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh khi người ứng cử chuyển công tác từ đơn vị hành chính này sang đơn vị hành chính khác mà đã hết thời hạn nộp hồ sơ ứng cử. Quy định đa dạng hơn các hình thức vận động bầu cử, bên cạnh hình thức trực tiếp, có thể tổ chức theo hình thức trực tuyến, trực tiếp kết hợp với trực tuyến. Ngoài ra, luật bổ sung quy định trong quá trình triển khai thực hiện công tác bầu cử, nếu có phát sinh vướng mắc, giao Hội đồng bầu cử quốc gia chủ động điều chỉnh thời gian phù hợp với thực tế và hướng dẫn các tổ chức phụ trách bầu cử thực hiện. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân có hiệu lực từ ngày 01/7/2025./. Nguyễn Giang Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý   [1] Luật sửa đổi, bổ sung này sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để triển khai thành công công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.