Triển khai Kế hoạch thực hiện Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2024-2030” năm 2025 của Bộ Tư pháp, ngày 28/7/2025, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao kiến thức pháp luật và kỹ năng hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở tại xã Phúc Trạch, tỉnh Hà Tĩnh. Hội nghị có sự tham dự hơn 120 đại biểu là đại diện lãnh đạo Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, đại diện các phòng, tổ chức đoàn thể của xã và các hòa giải viên ở cơ sở trên địa bàn. Xã Phúc Trạch là một trong hai xã được chọn làm điểm về công tác hòa giải ở cơ sở của Hà Tĩnh.
Phát biểu chào mừng Hội nghị, đồng chí Dương Ngọc Hoàng, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Phúc Trạch đã thông tin từ ngày 01/7/2025, Phúc Trạch là xã mới trên cơ sở sáp nhập 03 xã Hương Trạch, Hương Liên và Phúc Trạch. Đây là những địa phương nằm ở vùng sâu, vùng xa của huyện miền núi Hương Khê trước đây, vì vậy, Phúc Trạch là xã có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn của tỉnh, hòa giải viên đa số là người cao tuổi, ít có điều kiện được tham gia các lớp tập huấn, là xã có tỷ lệ hòa giải thành thấp hơn tỷ lệ chung của tỉnh và toàn quốc. Thời gian qua, công tác hòa giải ở cơ sở tại xã đã nhận được sự quan tâm của Sở Tư pháp tỉnh, lãnh đạo xã, sự đồng thuận của đông đảo người dân. 06 tháng đầu năm 2025, các tổ hòa giải trên địa bàn xã Phúc Trạch đã tiếp nhận xử lý 23 vụ, việc hòa giải, trong đó hòa giải thành 19 vụ việc, đạt tỷ lệ 82,61%, tỷ lệ hòa giải thành khá cao đã góp phần vào sự ổn định chính trị, phát triển của địa phương, hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp, kéo dài. Qua thực tiễn, tổng kết công tác hòa giải cơ sở cho thấy mâu thuẫn tranh chấp liên quan đến đất đai chiếm đa số trong các mâu thuẫn trong nhân dân và các vụ, việc được đưa ra hòa giải. Vì vậy, việc trang bị kiến thức pháp luật, cập nhật kiến thức mới về pháp luật đất đai, kỹ năng nghiệp vụ hòa giải cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở là vô cùng thiết thực và quan trọng. Để công tác hòa giải ở cơ sở có hiệu quả và được người dân lựa chọn trong giải quyết các tranh chấp thì các kiến thức pháp luật về đất đai và văn bản có liên quan cũng vô cùng quan trọng để các cán bộ cốt cán từ xã đến thôn nắm bắt, phân tích trong quá trình phổ biến pháp luật cho người dân.
Hội nghị đã được nghe PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trưởng khoa Khoa Luật Kinh tế, Trường Đại học Luật Hà Nội trình bày chuyên đề “Quy định pháp luật về đất đai gắn với người dân tại cơ sở và việc giải quyết tranh chấp đất đai”. Nội dung bài giảng tập trung vào các vấn đề pháp luật về đất đai đang được người dân quan tâm và thường xảy ra tranh chấp, xung đột cần hòa giải viên tham gia hòa giải như: những điểm mới về pháp luật đất đai có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân
(giá chuyển nhượng đất tăng cao, giá đất cụ thể hiện nay do chủ tịch tỉnh quy định, khi thu hồi đất và bồi thường đất nông nghiệp bằng đất khác hoặc tiền phải hỏi ý kiến người bị thu hồi nhận đền bù...), các trường hợp tranh chấp đất đai trong không được hòa giải, các quy định pháp luật tranh chấp về quyền sử dụng đất, quy định của về thừa kế đất đai, các nguyên tắc sử dụng đất, các trường hợp cưỡng chế thu hồi đất, lợi ích của việc hiểu biết pháp luật về đất đai để tự bảo vệ quyền lợi bản thân, cách thu thập các chứng cứ hợp pháp khi giải quyết tranh chấp đất đai....
Với sự gợi mở của Báo cáo viên, các đại biểu tham dự Hội nghị đã tham gia trao đổi, thảo luận hết sức sôi nổi, thẳng thắn, cởi mở về vấn đề mình quan tâm, cần giải đáp thắc mắc trong lĩnh vực đất đai, như: quy định về đất đai của nông trường khi nông trường giải thể, việc nhà máy gạch thuê đất của người dân làm gạch xong không trả, thủ tục mua bán đất khi đất có tranh chấp, việc tặng cho quyền sử dụng đất, việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng cây lâu năm sang đất ở...Các câu hỏi của đại biểu đã được giảng viên giải đáp chi tiết, theo các quy định pháp luật, giúp người dân dễ dàng áp dụng trong thực tế. Các đại biểu tham dự Hội nghị đều mong muốn rằng sẽ có nhiều buổi tập huấn cho hòa giải viên ở cơ sở có nội dung về pháp luật đất đai vì đây vẫn luôn là vấn đề nóng, liên quan mật thiết và nhận được nhiều quan tâm của người dân. Lãnh đạo Ủy ban nhân dân xã Phúc Trạch tin rằng, nếu được dân hiểu dân thương thì chính quyền sẽ làm tốt công tác được giao, trong đó có công tác thu hồi đất, giải quyết tranh chấp đất đai, nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở.....góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh, bảo đảm quyền con người, quyền công dân.
Phát biểu bế mạc Hội nghị, đại diện Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp đánh giá cao nội dung tập huấn về pháp luật đất đai, cảm ơn những chia sẻ rất quý báu của báo cáo viên về cách thức xử lý các vụ việc tranh chấp đất đai hợp tình, hợp lý, giúp người dân hiểu biết cặn kẽ hơn về quy định luật đất đai, đây là nội dung rất cần thiết cho cán bộ xã cũng như các hòa giải viên. Qua buổi tập huấn, các hòa giải viên không chỉ nâng cao hiểu biết pháp luật về đất đai, có thêm các kỹ năng chuyên sâu hơn về hòa giải, từ đó tiếp tục phát huy vai trò của phương thức giải quyết tranh chấp, vi phạm pháp luật thông qua hòa giải ở cơ sở tại địa phương, tạo sự đồng thuận trong cách thức giải quyết tranh chấp đất đai trên địa bàn xã./.
Đinh Quỳnh Mây
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý