Trẻ em là tương lai của đất nước. Việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục, bảo đảm quyền trẻ em được sống an toàn, hạnh phúc là bảo đảm cho tương lai phát triển bền vững của đất nước. Đó là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Để xác định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương trong việc thực hiện các Khuyến nghị của Ủy ban về quyền trẻ em của Liên hợp quốc; tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan nhằm thực hiện quyền trẻ em một cách đồng bộ, toàn diện, có hiệu quả, bảo đảm lợi ích tốt nhất cho trẻ em, ngày 03/01/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 27/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch thực hiện Khuyến nghị của Ủy ban về quyền trẻ em của Liên hợp quốc.
Quyết định số 27/QĐ-TTg đã đề ra nhiều nhiệm vụ quan trọng, yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách để thúc đẩy việc thực hiện quyền trẻ em phù hợp với
Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em và các Công ước, Điều ước quốc tế liên quan đến trẻ em mà Việt Nam là thành viên; đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục, vận động xã hội nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm, kiến thức và kỹ năng thực hiện quyền trẻ em, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, người làm công tác bảo vệ trẻ em và liên quan đến công tác trẻ em ở các cấp, các ngành; đẩy mạnh công tác phối hợp liên ngành, triển khai các hoạt động, mô hình về chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; phát triển hệ thống dịch vụ bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và giải quyết các vấn đề về trẻ em; tăng cường hợp tác quốc tế để bảo đảm thực hiện quyền trẻ em phù hợp với các chuẩn mực, thông lệ quốc tế…
Trên cơ sở những nhiệm vụ được giao, để tăng cường vai trò, trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong việc thúc đẩy bảo đảm quyền trẻ em một cách toàn diện, bền vững, ngày 04/8/2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ký Quyết định số 2495/QĐ-BTP ban hành Kế hoạch của Bộ Tư pháp triển khai Quyết định số 27/QĐ-TTg ngày 03/01/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Khuyến nghị của Ủy ban về quyền trẻ em của Liên hợp quốc. Kế hoạch đã đề ra nhiều nội dung, nhiệm vụ quan trọng của Bộ Tư pháp như:
(i) Nghiên cứu khả năng gia nhập các Công ước có liên quan về không quốc tịch.
(ii) Tăng cường năng lực, ứng dụng công nghệ thông tin và phối hợp liên ngành trong công tác nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài, trong đó chú trọng nâng cao năng lực cho các cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ người được nhận làm con nuôi tìm về nguồn gốc; xây dựng phần mềm về nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài để hỗ trợ yêu cầu của người đã được nhận làm con nuôi tiếp cận thông tin về nguồn gốc; tập huấn nâng cao năng lực, hướng dẫn nghiệp vụ đăng ký nuôi con nuôi cho người làm công tác nuôi con nuôi; tập huấn nâng cao năng lực, hướng dẫn nghiệp vụ đăng ký nuôi con nuôi cho người làm công tác nuôi con nuôi…
(iii) Tăng cường hoàn thiện pháp luật và nâng cao năng lực xử lý vi phạm hành chính liên quan đến trẻ em gồm rà soát, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính, trong đó có các quy định về thủ tục xử lý vi phạm hành chính đối với trẻ em, bảo đảm thân thiện với trẻ em; tập huấn, bồi dưỡng về pháp luật xử lý vi phạm hành chính đối với trẻ em và kỹ năng xử lý vụ việc trẻ em vi phạm pháp luật hành chính.
(iv) Đẩy mạnh truyền thông và ứng dụng công nghệ thông tin trong phổ biến, giáo dục pháp luật về quyền trẻ em: Tham mưu Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) trung ương hướng dẫn, chỉ đạo các thành viên Hội đồng và Hội đồng PBGDPL các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tăng cường công tác truyền thông, PBGDPL nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm thực hiện quyền trẻ em trong các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân bằng các hình thức phù hợp; lồng ghép việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật hộ tịch về vai trò, sự cần thiết phải đăng ký hộ tịch, ý nghĩa và lợi ích của đăng ký khai sinh trong các đoàn công tác địa phương; thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật về các điểm mới của các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hộ tịch và quốc tịch trên Cổng Pháp luật quốc gia, VNeID (đa dạng hóa và ứng dụng công nghệ thông tin bằng các video, bài học, học liệu trên nền tảng số đào tạo mở MOOC…).
(v) Tăng cường thực hiện và nâng cao năng lực trợ giúp pháp lý cho trẻ em: Đẩy mạnh việc thực hiện trợ giúp pháp lý cho đối tượng là trẻ em; nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý và những người có liên quan về trợ giúp pháp lý cho trẻ em.
(vi) Thúc đẩy hợp tác và hội nhập quốc tế nhằm thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban về quyền trẻ em của Liên hợp quốc.
(vii) Phối hợp với các cơ quan liên quan nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định Bộ luật Hình sự về người dưới 18 tuổi phạm tội, bảo vệ người dưới 18 tuổi.
Để đạt được mục đích đề ra, việc xây dựng và thực hiện Kế hoạch phải bảo đảm thiết thực, tiết kiệm, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm và phù hợp với điều kiện thực tế; xác định rõ trách nhiệm và cơ chế phối hợp giữa các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp, các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc thực hiện các nhiệm vụ được phân công; bảo đảm tính khả thi và lồng ghép hiệu quả với kế hoạch công tác thường xuyên của từng đơn vị, hướng tới kết quả cụ thể, đo lường được trong việc cải thiện tình hình thực hiện quyền trẻ em. Việc triển khai Kế hoạch của Bộ Tư pháp tạo cơ sở để đánh giá và đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong việc thực hiện quyền trẻ em, qua đó góp phần xây dựng môi trường pháp lý thân thiện, công bằng và không phân biệt đối xử với trẻ em tại Việt Nam./.
Đinh Thị Ánh Hồng
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý