Hoàn thiện pháp luật về phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụngChiều ngày 04/9/2025, Bộ Tư pháp đã tổ chức họp Tổ soạn thảo xây dựng Thông tư liên tịch sửa đổi Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC ngày 29/6/2018 quy định về phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng (sau đây gọi là Thông tư liên tịch số 10). Cuộc họp do đồng chí Lê Vệ Quốc – Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Tổ trưởng Tổ Soạn thảo chủ trì, cùng với sự tham dự của các thành viên của Tổ là đại diện các bộ, ngành (Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tài chính) và một số đơn vị có liên quan của Bộ Tư pháp. Tại cuộc họp, thay mặt Tổ soạn thảo, bà Phan Thị Thu Hà – Trưởng phòng Quản lý trợ giúp pháp lý, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp đã báo cáo Tổ soạn thảo về sự cần thiết của việc sửa đổi Thông tư liên tịch số 10, những nội dung sửa đổi, bổ sung. Theo đó, thành phần và nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật trên cơ sở hợp nhất 02 Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật và Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng được quy định tại Quyết định số 26/2025/QĐ-TTg. Các quy định về Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý tại Thông tư liên tịch số 10 không còn phù hợp, đồng bộ với Quyết định số 26/2025/QĐ-TTg ngày 04/8/2025. Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố có quyền tự bảo vệ hoặc nhờ trợ giúp viên pháp lý bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình , người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp được tự bào chữa, nhờ người bào chữa  nhưng Thông tư liên tịch số 10 chưa quy định việc giải thích quyền được TGPL cho người được TGPL là người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp nên cần quy định bổ sung trong dự thảo Thông tư để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của pháp luật và cụ thể hóa quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Ngoài ra, thời gian qua, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (PB&TG) đã tiếp nhận một số phản ánh của các địa phương gặp khó khăn, vướng mắc khi triển khai Thông tư liên tịch này (Ví dụ như chưa có quy định giải thích về TGPL cho người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, một số biểu mẫu ban hành kèm theo Thông tư chưa thuận lợi trong quá trình sử dụng,…). Do đó, việc xây dựng Thông tư liên tịch sửa đổi Thông tư liên tịch số 10 (sau đây gọi là Thông tư liên tịch sửa đổi) là cần thiết. Một số nội dung sửa đổi, bổ sung của dự thảo Thông tư liên tịch sửa đổi như: (i) bổ sung thêm các đối tượng là “người bị tố giác, người bị kiến nghị khởi tố, người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp” sẽ được giải thích, thông báo về trợ giúp pháp lý; (ii) bổ sung thêm quy định biên bản việc giải thích về trợ giúp pháp lý cho đương sự trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính cần được lưu vào hồ sơ vụ án; (iii) bãi bỏ một số quy định về Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng; quy định về trách nhiệm báo cáo về công tác phối hợp trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng… Các đại biểu đều nhất trí cao với sự cần thiết của việc ban hành Thông tư liên tịch sửa đổi Cũng tại cuộc họp, đồng chí Lê Vệ Quốc đã nêu lên vấn đề bãi bỏ quy định “thông tin” về trợ giúp pháp lý, chỉ tiếp tục duy trì quy định “thông báo về trợ giúp pháp lý” và xin ý kiến các thành viên Tổ soạn thảo về vấn đề này. Theo đó, khi cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng thông báo với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước, Chi nhánh về đối tượng được giải thích về trợ giúp pháp lý tự nhận là người thuộc diện trợ giúp pháp lý thì Trung tâm, Chi nhánh sẽ tiếp cận, giải thích về trợ giúp pháp lý thêm một lần nữa, kiểm tra đối tượng thuộc diện trợ giúp pháp lý và thực hiện các thủ tục để cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý cho họ. Các đại biểu đều đồng tình rằng dù người thuộc diện trợ giúp pháp lý có yêu cầu trợ giúp pháp lý hay không thì tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý đều cần vào cuộc ngay từ đầu để bảo vệ tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của người dân nói chung và người thuộc diện trợ giúp nói riêng. Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Lê Vệ Quốc phát biểu kết luận cuộc họp Phát biểu kết luận cuộc họp, ông Lê Vệ Quốc ghi nhận và đánh giá cao ý kiến trao đổi, thảo luận sôi nổi trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở của các đại biểu, đồng thời một lần nữa nhấn mạnh rằng Thông tư liên tịch cần sửa đổi, bổ sung, để thuận lợi cho người thực hiện trợ giúp pháp lý, cơ quan, người tiến hành tố tụng và đặc biệt là người dân. Ngoài ra, cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát để tinh giản tối đa các biểu mẫu, hồ sơ không cần thiết. Trên cơ sở ý kiến của các thành viên Tổ soạn thảo, Cục trưởng Lê Vệ Quốc chỉ đạo thường trực Tổ soạn thảo tiếp tục chỉnh lý, sửa đổi, bổ sung để hoàn thiện dự thảo Thông tư liên tịch sửa đổi để gửi lấy ý kiến các Bộ, ngành, cơ quan liên quan./.   Nguyễn Phan Thuỳ Linh, Phòng Quản lý trợ giúp pháp lý Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý