Thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, Quyết định số 1100/QĐ-TTg ngày 21/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Kế hoạch thực hiện Công ước của Liên hợp quốc về quyền của người khuyết tật, Quyết định số 1190/QĐ-TTg ngày 05 tháng 8 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2021 - 2030, Quyết định số 753/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện Chỉ thị số 39-CT/TW ngày 01/11/2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác người khuyết tật, Quyết định số 1257/QĐ-BLĐTBXH ngày 12/8/2024 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về ban hành Kế hoạch tổng thể triển khai thực hiện Chương trình trợ giúp người khuyết tật giai đoạn 2021-2030.
Ngày 25 tháng 12 năm 2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Quyết định số 3674/QĐ-BTP (Quyết định số 3674/QĐ-BTP ngày 25/12/2025) kèm theo Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý năm 2026. Việc thực hiện trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật theo Quyết định số 3674/QĐ-BTP ngày 25/12/2025 của Bộ Tư pháp nhằm mục đích tăng cường hiệu quả thực thi chính sách và pháp luật về trợ giúp pháp lý đối với người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý, đẩy mạnh hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng và của người khuyết tật về quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí, mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý, bảo đảm người khuyết tật được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí theo đúng quy định của pháp luật, nâng cao nhận thức về quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí, bảo đảm cung cấp trợ giúp pháp lý kịp thời, đầy đủ, có chất lượng cho người khuyết tật theo đúng quy định và nâng cao năng lực người thực hiện trợ giúp pháp lý và chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và truyền thông về trợ giúp pháp lý giúp người dân, trong đó có người khuyết tật hiểu, tiếp cận và sử dụng trợ giúp pháp lý theo đúng quy định của pháp luật cũng như tăng cường sự phối hợp giữa tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý với cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và các cơ quan, tổ chức liên quan nhằm bảo đảm người khuyết tật được trợ giúp pháp lý kịp thời và hiệu quả.
Theo yêu cầu tại Quyết định số 3674/QĐ-BTP ngày 25/12/2025 của Bộ Tư pháp, việc triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật trong năm 2026 về nội dung và hình thức tổ chức các hoạt động trợ giúp pháp lý phải bảo đảm tuân thủ quy định của Luật Trợ giúp pháp lý, Luật Người khuyết tật và các văn bản có liên quan, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương. Các hoạt động được thiết kế phù hợp với đặc thù của người khuyết tật, bám sát và gắn kết chặt chẽ với các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã được xác định trong các Kế hoạch, Chương trình, Đề án về người khuyết tật, lồng ghép các hoạt động trợ giúp pháp lý với các chương trình hỗ trợ pháp lý khác hoặc các Chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm tối ưu hóa nguồn lực và bảo đảm hiệu quả bền vững.
Đặc biệt, theo Kế hoạch, việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật là một trong những điểm mới của Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý năm 2026, Việc thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người khuyết tật tiếp cận trợ giúp pháp lý theo nhiều hình thức khác nhau, đặc biệt là các hình thức hỗ trợ trực tuyến, tư vấn từ xa, đăng ký vụ việc điện tử... Ngoài ra, yêu cầu về đẩy mạnh công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong việc cung cấp dịch vụ trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thực hiện thông qua yêu cầu cập nhật hồ sơ việc, vụ việc trợ giúp pháp lý, thông tin tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý, người được trợ giúp pháp lý lên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý nhằm mục đích bảo đảm hồ sơ vụ việc trợ giúp pháp lý của người khuyết tật và các thông tin tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý, người được trợ giúp pháp lý được số hóa, cập nhật đầy đủ, chính xác và kịp thời lên phần mềm quản lý tổ chức và hoạt động trợ giúp pháp lý, hình thành bộ dữ liệu thống nhất phục vụ công tác tổng hợp, báo cáo và xây dựng chính sách liên quan đến người khuyết tật trong trợ giúp pháp lý. Đồng thời, việc tiếp tục thực hiện đường dây nóng và ứng dụng trợ giúp pháp lý trên điện thoại đi động giúp sẽ giúp mở rộng kênh tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật, giúp họ vượt qua rào cản địa lý, thời tiết và sự khiếm khuyết của cơ thể, cho phép yêu cầu trợ giúp pháp lý và nhận tư vấn ngay tại nhà thông qua ứng dụng trên điện thoại như gọi điện, gửi yêu cầu trực tuyến trên app điện thoại…. Tăng cường khả năng tự chủ cho người khuyết tật thông qua việc cung cấp thông tin pháp luật dễ dàng giúp họ tự tra cứu thông tin và tự quyết định lựa chọn.
Để bảo đảm hệ thống pháp luật về trợ giúp pháp lý được xây dựng đồng bộ, thống nhất, trong Kế hoạch trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật năm 2026 đặt ra nhiệm vụ cho các cơ quan quản lý nhà nước về trợ giúp pháp lý ở Trung ương và địa phương phối hợp với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện rà soát các văn bản quy phạm pháp luật về trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật phục vụ hoạt động sửa đổi luật Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Trợ giúp pháp lý, đồng thời phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng kế hoạch hoặc lồng ghép triển khai nội dung trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật khi Luật Trợ giúp pháp lý (sửa đổi) được Quốc hội thông qua.
Việc ban hành Quyết định số 3674/QĐ-BTP ngày 25/12/2025 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp kèm theo Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý năm 2026 là căn cứ để các địa phương trong toàn quốc ban hành Kế hoạch triển khai chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật thuộc diện trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh, thành phố trong cả nước./.
Bùi Như Lan, Phòng Quản lý trợ giúp pháp lý,
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý