Công tác Phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải cơ sở và trợ giúp pháp lý góp phần phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luậtNgày 14 tháng 4 năm 2016, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định số 623/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống tội phạm giai đoạn 2016-2025 và định hướng đến năm 2030 với quan điểm chỉ đạo: Phòng, chống tội phạm là một trong những nhiệm vụ trọng yếu, cấp bách, thường xuyên, liên tục và lâu dài nhằm thực hiện Hiến pháp, pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành, góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý, chỉ đạo điều hành thống nhất của Nhà nước. Công tác phòng, chống tội phạm phải gắn với các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đối ngoại, phục vụ đắc lực sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, phòng, chống tội phạm là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, trong đó các cơ quan chức năng làm nòng cốt trong đó tập trung lực lượng, sử dụng tổng hợp các biện pháp, chủ động phòng ngừa, tích cực đấu tranh ngăn chặn tội phạm, trong đó lấy phòng ngừa là chính… với mục tiêu tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân tôn trọng, chấp hành pháp luật, nhằm xây dựng xã hội an ninh, an toàn, trật tự, văn minh, nề nếp và thân thiện. Đẩy lùi tội phạm và tệ nạn xã hội, trước mắt kéo giảm các loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, không để tội phạm lộng hành, góp phần bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, phục vụ đắc lực nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.Để triển khai nhiệm vụ về phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, trong năm 2025, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đã tham mưu Bộ Tư pháp tham mưu Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật trung ương ban hành Kế hoạch hoạt động của Hội đồng năm 2025, trong đó chỉ đạo, hướng dẫn các bộ, ngành, đoàn thể, địa phương thực hiện phổ biến pháp luật về phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật. Ngoài ra, triển khai các Đề án về phổ biến, giáo dục pháp luật, năm 2025, nhiều hội nghị tập huấn các quy định pháp luật liên quan đến phòng, chống tội phạm được tổ chức, như Hội nghị tập huấn, phổ biến kiến thức pháp luật về Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 và các quy định pháp luật về tội mua bán người trong Bộ luật Hình sự năm 2015.  Đồng thời, để phổ biến rộng rãi quy định của pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý phối hợp với đơn vị chức năng của các Bộ, ngành xây dựng Tài liệu giới thiệu luật, pháp lệnh, nghị quyết mới được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua đăng tải trên Cổng thông tin điện tử PBGDPL quốc gia, như: Tài liệu giới thiệu Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính và một số luật khác; Tài liệu quán triệt nội dung cơ bản của luật sửa đổi, Bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; Tài liệu quán triệt nội dung cơ bản của Luật bảo vệ dữ liệu cá nhân…Phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng Chuyên mục “Tiêu điểm chính sách” phát sóng vào khung giờ 07h00 sáng Thứ Bảy hằng tuần trên Kênh VTV1 nhằm truyền thông các chính sách, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật có tác động lớn đến xã hội được người dân quan tâm. Công tác trợ giúp pháp lý cũng góp phần không nhỏ vào hoạt động phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, theo thống kê trong năm 2025, các Trung tâm TGPL nhà nước các tỉnh/thành phố đã thực hiện được 37141 vụ việc tham gia tố tụng trong lĩnh vực hình sự, 05 vụ việc trợ giúp pháp lý cho nạn nhân của tội phạm mua bán người. Đồng thời, các Trung tâm TGPL nhà nước tiếp tục tập trung vào việc thực hiện các vụ việc TGPL theo các hình thức tư vấn, tham gia tố tụng và đại diện ngoài tố tụng trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, hành chính… Đồng thời, để lan toả thông tin, chính sách pháp luật của Nhà nước trong đó có chính sách pháp luật về trợ giúp pháp lý thì công tác truyền thông được đẩy mạnh thực hiện trong năm vừa qua, nhiều đợt truyền thông về chính sách pháp luật, pháp luật trợ giúp pháp lý được thực hiện trên khắp cả nước trong đó đối tượng hướng đến là cán bộ ở cơ sở (cán bộ cấp thôn, cán bộ chi hội đoàn thể, người có uy tín trong cộng đồng) và người dân. Thông những đợt truyền thông chính sách, những đối tượng này được trang bị kiến thức pháp luật và thông tin về chính sách TGPL, góp phần lan tỏa thông tin đến người dân, trong đó có nạn nhân của hành vi phạm tội hoặc người có nguy cơ trở thành nạn nhân của hành vi phạm tội. Hoà giải cơ sở cũng là một trong những biện pháp phòng ngừa tội phạm bởi thông quan hoạt động hoà giải cơ sở, những mâu thuẫn nhỏ được giải quyết ngay tại cộng đồng, từ đó giúp hàn gắn tình cảm, giữ gìn đoàn kết và phòng ngừa vi phạm pháp luật tại cộng đồng. Trong năm 2025, cả nước tiếp nhận hơn 65.004 vụ việc hoà giải, trong đó hòa giải thành hơn 53.248 vụ, việc, tỷ lệ hòa giải thành đạt hơn 81,12%. Như vậy, hàng năm, đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở trên cả nước đã phát hiện sớm, hòa giải kịp thời hàng chục nghìn mâu thuẫn, tranh chấp trong cộng đồng, ngăn ngừa tranh chấp dân sự chuyển thành vi phạm pháp luật, phạm tội hình sự. Việc kịp thời hòa giải các mâu thuẫn, tranh chấp, bất đồng trong cộng đồng dân cư đã khiến cho các mâu thuẫn, tranh chấp đó được giải quyết triệt để, không phát sinh thành “điểm nóng” hoặc thành tội phạm nghiêm trọng, góp phần rất lớn vào ổn định trật tự, an toàn xã hội, giải tỏa những bức xúc, bất đồng trong nhân dân, từ đó mang lại cuộc sống yên bình, hạnh phúc cho người dân. Có thể khẳng định, trong năm 2025, công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật được Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý triển khai đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm, bám sát chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tư pháp. Gắn kết chặt chẽ giữa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý và hòa giải ở cơ sở. Theo đó, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, tiếp tục được đổi mới về nội dung và hình thức; chú trọng truyền thông chính sách, phổ biến các quy định pháp luật mới, các dự thảo luật, nghị định có liên quan trực tiếp đến phòng, chống tội phạm, tham nhũng, tiêu cực; từng bước nâng cao nhận thức pháp luật, ý thức tuân thủ pháp luật của cán bộ, công chức và Nhân dân. Công tác trợ giúp pháp lý tiếp tục tập trung vào các vụ việc hình sự, các đối tượng yếu thế, trong đó có nạn nhân của hành vi phạm tội, nạn nhân bị mua bán người; qua đó góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân, tăng cường tiếp cận công lý, hỗ trợ hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Công tác hòa giải ở cơ sở tiếp tục phát huy vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa vi phạm pháp luật, hạn chế phát sinh tội phạm ngay từ cơ sở; nhiều mâu thuẫn, tranh chấp trong cộng đồng được phát hiện sớm, giải quyết kịp thời, góp phần giữ vững ổn định trật tự, an toàn xã hội. Bùi Như Lan, Phòng Quản lý trợ giúp pháp lý, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý