Ngày 20/5/2021, tại Nghị quyết số 50/NQ-CP ngày 20/5/2021 của Chính phủ về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã giao Bộ Tư pháp nhiệm vụ chủ trì xây dựng Đề án “Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân”. Trên cơ sở đó, ngày 11/8/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 977/QĐ-TTg phê duyệt Đề án nêu trên. Đề án được triển khai thực hiện trong phạm vi cả nước từ năm 2023 – 2030, được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân và thực hiện thắng lợi Nghị quyết XIII của Đảng.
Mục tiêu tổng quát của Đề án nhằm xây dựng, tổ chức triển khai kịp thời, hiệu quả, toàn diện các giải pháp, nhiệm vụ nhằm tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc bảo đảm, hỗ trợ người dân tiếp cận pháp luật, góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tuân theo pháp luật, sử dụng pháp luật của người dân để thực hiện quyền, bảo vệ lợi ích hợp pháp, hình thành thói quen, văn hóa sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Đề án xác định các mục tiêu cụ thể gồm hoàn thành việc rà soát, đề xuất chính sách, thể chế liên quan đến tiếp cận pháp luật của người dân bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, khả thi, phù hợp với từng giai đoạn; nhận thức, trách nhiệm và thói quen tìm hiểu, sử dụng và tuân theo pháp luật của người dân, đặc biệt là đối tượng đặc thù, trẻ em, người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo được nâng cao; các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND cấp tỉnh được bảo đảm các điều kiện để thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ được giao đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận pháp luật. Đồng thời, nâng cao năng lực giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên của Mặt trận trong hỗ trợ người dân tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật. Các tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội và các tổ chức hành nghề trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp được nâng cao năng lực, phát huy trách nhiệm xã hội trong việc hỗ trợ thông tin pháp luật, tư vấn pháp luật cho người dân. Do đó, ngày 12/01/2023, Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) trung ương đã có Công văn số 110/HĐPH hướng dẫn các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Hội đồng phối hợp PBGDPL và Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai thực hiện Đề án“Tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân” ban hành kèm theo Quyết định số 977/QĐ-TTg ngày 11/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ (Đề án 977). Qua theo dõi, Bộ Tư pháp nhận thấy về cơ bản, các bộ, ngành, địa phương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành văn bản triển khai và tổ chức thực hiện Đề án. Tuy nhiên, vẫn còn một số bộ, ngành, địa phương chưa ban hành văn bản triển khai, làm ảnh hưởng đến chất lượng, tiến độ thực hiện Đề án. Để việc triển khai Đề án 977 đạt hiệu quả, thực chất trong thời gian tới, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, Bộ Tư pháp đã đề nghị các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quan tâm triển khai một số nội dung như:
Thứ nhất, khẩn trương xây dựng, ban hành văn bản thực hiện Đề án của bộ, cơ quan trung ương, địa phương (đối với bộ, cơ quan trung ương, địa phương chưa ban hành) nhằm xác định cụ thể các hoạt động, tiến độ, trách nhiệm và nguồn lực thực hiện trên cơ sở các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án và hướng dẫn tại Công văn số 110/HĐPH của Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương.
Thứ hai, Điểm c Mục 3 Phần IV của Đề án 977 giao các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nhiệm vụ xây dựng, ban hành Thông cáo báo chí về văn bản quy phạm pháp luật do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương cấp tỉnh ban hành. Đề nghị các bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương chỉ đạo, phân công các cơ quan, đơn vị chủ trì tham mưu việc ban hành Thông cáo báo chí về văn bản quy phạm pháp luật do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, chính quyền địa phương cấp tỉnh ban hành nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận thông tin pháp luật được kịp thời, đầy đủ, chính xác; đồng thời, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ truyền thông chính sách, pháp luật của các bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương.
Thứ ba, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương báo cáo kết quả thực hiện Đề án (tổng hợp chung trong Báo cáo công tác tư pháp 06 tháng và hằng năm) về Bộ Tư pháp - Cơ quan Thường trực Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương (qua Vụ Phổ biến, giáo dục pháp luật). Báo cáo được gửi về theo thời hạn quy định về chế độ báo cáo định kỳ của Bộ Tư pháp để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Hội đồng phối hợp PBGDPL trung ương./.
TS. Chuyên viên chính Trần Văn Duy
Văn phòng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp