Để nâng cao kỹ năng TGPL, Trong 6 tháng đầu năm Trung tâm trợ giúp pháp lý (TGPL) tỉnh đã tích cực tham dự Hội nghị tập huấn chuyên đề kỹ năng TGPL cho người nghèo và các đối tượng yếu thế trong lĩnh vực tố tụng hình sự và dân sự tại thành phố Vĩnh Long vào ngày 08/5/2025. Đây là cơ hội để nâng cao năng lực chuyên môn, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thực tiễn, bên cạnh đó để sắp xếp tổ chức bộ máy trong bối cảnh tinh gọn bộ máy, Trung tâm đã xây dựng Đề án kiện toàn tổ chức theo chỉ đạo của Giám đốc Sở Tư pháp, hướng tới một mô hình hoạt động hiệu quả hơn trong bối cảnh mới.
Trong 6 tháng đầu năm, Trung tâm tiếp tục triển khai các văn bản pháp luật quan trọng, bao gồm Quyết định số 1334/QD-BTP ngày 10/6/2022 của Bộ Tư pháp và Kế hoạch số 250/KH-UBND ngày 03/8/2022 của UBND tỉnh Tiền Giang về TGPL cho người cao tuổi, đặc biệt trong các vụ việc liên quan đến bạo lực, bạo hành, hoặc bị ngược đãi. Bên cạnh đó, Kế hoạch số 72/KH-UBND ngày 26/3/2021 về Chương trình TGPL cho người khuyết tật giai đoạn 2021-2030 và Kế hoạch số 84/KH-UBND ngày 07/3/2025 về chính sách TGPL cho người khuyết tật cũng được quan tâm triển khai để bảo vệ các đối tượng yếu thế.
Một điểm đáng chú ý là Trung tâm đã tích cực phối hợp với Công an tỉnh để thực hiện TGPL trong điều tra hình sự, cung cấp danh sách và số điện thoại của các Trợ giúp viên pháp lý đến các cơ quan tố tụng và cơ sở giam giữ trên địa bàn.
Để triển khai khả thi, hiệu quả công tác TGPL trên địa bàn tỉnh, Trung tâm đã ban hành Kế hoạch triển khai TGPL năm 2025 cùng Quyết định phân công nhiệm vụ trọng tâm. Xác định thể chế là nên tảng và tạo đà triển khai công tác TGPL đi vào chiều sâu, thực chất, Trung tâm đã tích cực tham gia góp ý đối với các quy định về hoàn thiện thể chế TGPL, điển hình là cho ý kiến về dự thảo: Đề án "Nâng cao vai trò, hiện đại hóa, phát triển TGPL trong giai đoạn 2025-2030 tầm nhìn đến năm 2045" của Thủ tướng Chính phủ; Thông tư sửa đổi, bổ sung các quy định về TGPL theo Công văn số 2278/BTP-PB&TG ngày 25/4/2025. Bên cạnh đó, Trung tâm tham gia Tọa đàm trực tuyến về "Hoàn thiện chính sách về TGPL" do Cục Phổ biến, Giáo dục pháp luật và TGPL - Bộ Tư pháp tổ chức, đồng thời phối hợp với Phòng Phổ biến pháp luật để báo cáo kết quả 02 năm triển khai Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Nghị quyết số 121/2020/QH14, và tổng kết 15 năm thực hiện Chỉ thị số 48-CT/TW. Những báo cáo này không chỉ cung cấp số liệu mà còn đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác TGPL.
Về kết quả tham gia tố tụng: Trong 6 tháng đầu năm 2025, Trung tâm đã tiếp nhận 60 vụ việc yêu cầu Trợ giúp viên pháp lý bào chữa, bảo vệ quyền lợi và ban hành 60 Quyết định cử Trợ giúp viên tham gia. Ngoài ra, 131 vụ việc từ các năm trước chuyển sang cũng được xử lý, nâng tổng số vụ việc thực hiện từ 01/01/2025 đến 31/5/2025 lên 191 vụ. So với 6 tháng đầu năm 2024 (234 vụ, trong đó 201 vụ được xử lý), số vụ việc giảm 43 vụ, đạt tỷ lệ hoàn thành 37,7% (72/191 vụ), trong đó 38 vụ thành công.
Các lĩnh vực bao gồm pháp luật hình sự (59 vụ), dân sự (24 vụ), và các lĩnh vực khác (11 vụ). Về đối tượng trợ giúp: 18 trẻ em, 02 người cao tuổi, 04 người có công với cách mạng, 36 người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, 06 người khuyết tật, 01 bị hại 16-18 trong vụ án hình sự, 02 người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo, 25 người thuộc đối tượng khác.
Về tư vấn pháp luật: Trung tâm đã thực hiện tư vấn cho 34 vụ việc, trong đó 27 vụ việc dân sự và 07 lĩnh vực khác. Hoạt động này góp phần giải quyết kịp thời các thắc mắc pháp lý, giảm tải cho các cơ quan tư pháp.
Về đánh giá chất lượng: Theo Kế hoạch số 53/KH-STP ngày 24/4/2024, Trung tâm đã đánh giá ngẫu nhiên 70 hồ sơ vụ việc TGPL năm 2024, đạt 100% chất lượng tốt. Thông báo số 09/TB-STP ngày 04/02/2025 khẳng định kết quả này, thể hiện sự chuyên nghiệp và hiệu quả trong công tác TGPL.
Với những kết quả đạt được nêu trên, sáu tháng đầu năm 2025, công tác TGPL tại Tiền Giang nhận được sự quan tâm lớn từ chính quyền địa phương. Hoạt động này không chỉ đảm bảo phục vụ kịp thời các đối tượng thuộc diện TGPL mà còn góp phần bảo vệ quyền lợi hợp pháp, tạo niềm tin cho người dân. Sự giảm sút số vụ việc tham gia tố tụng so với năm 2024 được xem là dấu hiệu tích cực, phản ánh xu hướng giảm tội phạm trên địa bàn. Tuy nhiên, báo cáo cũng cho thấy cần tiếp tục tăng cường năng lực đội ngũ và mở rộng phạm vi hỗ trợ để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng.
Để tiếp tục phát huy kết quả đạt được, trong 6 tháng cuối năm 2025, Trung tâm sẽ tập trung vào các nhiệm vụ sau:
Thứ nhất, đơn vị sẽ xây dựng Đề án sắp xếp vị trí việc làm sau khi sáp nhập tỉnh theo hướng tinh gọn, trình cấp có thẩm quyền ban hành Quyết định thành lập lại Trung tâm và các Chi nhánh. Đồng thời, triển khai Đề án kiện toàn tổ chức và hoạt động theo quyết định phê duyệt.
Thứ hai, Trung tâm sẽ tổng hợp yêu cầu cung cấp thông tin TGPL từ Công an cấp xã sau sáp nhập, đảm bảo dữ liệu được cập nhật đầy đủ.
Thứ ba, đơn vị sẽ ưu tiên TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng, đặc biệt trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, hôn nhân gia đình, đại diện ngoài tố tụng, và tư vấn pháp luật.
Thứ tư, Trung tâm sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng và cơ quan liên quan để thực hiện Luật TGPL, đồng thời bám sát công tác chỉ đạo, hướng dẫn của Cục PBGDPL và TGPL.
Với những nỗ lực và kết quả nêu trên cho thấy Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước Tiền Giang luôn coi việc đồng hành pháp lý cùng các đối tượng yếu thế và việc thực thi chính sách TGPL là nhiệm vụ xuyên suốt, liên tục, đặc biệt trong bối cảnh đổi mới tổ chức bộ máy và nhu cầu pháp lý ngày càng tăng, cùng với định hướng cụ thể cho 6 tháng cuối năm, Trung tâm sẽ tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong việc bảo vệ pháp lý đối vớis người dân yếu thế.
Huỳnh Đức
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý