An Giang, những kết quả nổi bật sau 8 năm triển khai Luật Trợ giúp pháp lýBước đi bài bản ngay từ năm đầu luật có hiệu lực Ngay sau khi Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 có hiệu lực, UBND tỉnh An Giang đã ban hành kế hoạch triển khai, tổ chức tập huấn, quán triệt nội dung đến tất cả cơ quan tư pháp và địa phương. Sở Tư pháp tiếp tục cụ thể hóa nội dung bằng các kế hoạch chuyên ngành, tạo nền tảng pháp lý thống nhất, đồng bộ. Nhiều hội nghị, hoạt động phổ biến pháp luật được triển khai sâu rộng, thu hút hàng nghìn lượt cán bộ, viên chức và người dân tham dự. Nhờ đó, Luật được đưa vào thực tiễn nhanh chóng và đầy đủ, tạo sự chuyển biến từ nhận thức đến hành động trong toàn hệ thống chính trị. Một trong những điểm đáng chú ý là quá trình kiện toàn tổ chức bộ máy và sắp xếp mô hình chính quyền hai cấp mặc dù có thay đổi về cơ cấu, hoạt động trợ giúp pháp lý vẫn được duy trì liên tục, không gây gián đoạn dịch vụ cung cấp cho người dân. Gần 10.000 vụ việc được trợ giúp – “điểm tựa pháp lý” cho người yếu thế Từ năm 2018 đến tháng 9/2025, toàn tỉnh thực hiện 9.556 vụ việc trợ giúp pháp lý, trong đó, 6.486 vụ tham gia tố tụng; 170 vụ đại diện ngoài tố tụng; 2.713 vụ tư vấn. Không chỉ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân, các trợ giúp viên và luật sư còn thực hiện hỗ trợ tâm lý, giúp người yếu thế tự tin hơn trong giai đoạn tố tụng, điều này thể hiện vai trò của trợ giúp pháp lý không chỉ là công cụ pháp luật, mà còn là chính sách xã hội nhân văn. Nguồn nhân lực được nâng cấp bài bản Tỉnh hiện có 23 trợ giúp viên pháp lý được đào tạo bài bản. Toàn bộ đội ngũ đều tham gia bồi dưỡng kỹ năng tối thiểu theo quy định pháp luật mỗi năm. Các luật sư trực tiếp tham gia trợ giúp đều được đánh giá có trình độ và kỹ năng tốt. Việc chú trọng đào tạo liên tục giúp đội ngũ thực hiện tư vấn, tham gia tố tụng ngày càng chuyên nghiệp, đồng thời tăng uy tín của hệ thống trợ giúp pháp lý tại địa phương. Hoạt động truyền thông: đến tận xã, ấp, chùa, phum sóc Một điểm nổi bật của An Giang là phương thức truyền thông phong phú và gần dân. 264 tin bài được đăng tải trên cổng thông tin, có chuyên mục trợ giúp pháp lý trên báo chí, hơn 125.000 tờ gấp pháp luật phát cho người dân, đường dây nóng nhận hơn 300 trường hợp; Trung tâm thường xuyên cử báo cáo viên xuống cơ sở, vào chùa Khmer Nam tông, trường học, hội phụ nữ, hội nông dân… để truyền thông về trợ giúp pháp lý. Chuyển đổi số – từ hồ sơ giấy sang môi trường điện tử Hệ thống phần mềm quản lý giúp lưu trữ hồ sơ điện tử, cập nhật thông tin, báo cáo, thống kê, chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị, qua đó, tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời tạo sự minh bạch trong hoạt động trợ giúp pháp lý. Từ những thành quả đạt được, có thể khẳng định trợ giúp pháp lý tại An Giang đã và đang trở thành “điểm tựa pháp lý” quan trọng cho người dân, góp phần thực hiện công bằng, bình đẳng và bảo vệ quyền con người trong đời sống xã hội. Trước hết, tỷ lệ thành công cao trong các vụ việc tố tụng là điểm nổi bật. Nhiều vụ án hình sự có tính chất phức tạp, có yếu tố người chưa thành niên, phụ nữ bị bạo lực, hoặc người yếu thế tham gia tố tụng đều được đảm bảo quyền bào chữa và hỗ trợ tâm lý ban đầu, giúp họ tránh tự ti, sợ hãi khi làm việc với cơ quan tiến hành tố tụng. Không có trường hợp khiếu nại về chất lượng vụ việc trong suốt 08 năm, cho thấy uy tín và tính chuẩn mực nghề nghiệp của đội ngũ trợ giúp viên. Không chỉ bảo vệ quyền lợi trước tòa, trợ giúp pháp lý còn tạo ra tác động dự phòng, giúp giảm xung đột pháp lý và hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật ngay từ cơ sở. Qua các hoạt động truyền thông, tập huấn pháp luật và trợ giúp lưu động, hàng chục nghìn lượt người dân hiểu đúng quy định pháp luật, từ đó hạn chế tranh chấp đất đai, bạo lực gia đình, hay khiếu nại kéo dài. Đặc biệt, hoạt động truyền thông về cơ sở tại 244 lượt cơ sở cho thấy tác động xã hội rất rõ: nhiều địa bàn vùng biên giới, khu dân tộc thiểu số, chùa Khmer Nam tông… trước đây khó tiếp cận với pháp luật, nay đã có kênh hỗ trợ thường xuyên, trực tiếp và kịp thời. Cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá đây là biện pháp quan trọng trong giảm đơn thư, khiếu nại vượt cấp. Ở góc độ quản lý nhà nước, nhờ ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý hồ sơ điện tử, hiệu quả quản lý vụ việc nâng lên rõ rệt. Tình trạng hồ sơ tồn đọng, chậm xử lý gần như được khắc phục. Các vụ việc được cập nhật thời gian thực trên phần mềm, giúp lãnh đạo dễ dàng theo dõi tiến độ, đánh giá chất lượng trợ giúp, rút kinh nghiệm nghiệp vụ. Một kết quả đáng chú ý khác là sự thay đổi nhận thức. Nếu trước đây, người dân còn tâm lý e ngại hoặc chưa hiểu TGPL là quyền của mình thì hiện nay, số người chủ động yêu cầu trợ giúp ngày càng tăng, số lượng cuộc gọi tới đường dây nóng hơn 300 lượt, và truy cập cổng thông tin điện tử hơn 1 triệu lượt. Điều này phản ánh niềm tin của người dân đối với hệ thống trợ giúp pháp lý được củng cố đáng kể. Ở phạm vi rộng hơn, trợ giúp pháp lý không chỉ hỗ trợ pháp lý mà còn góp phần giữ gìn an ninh trật tự, ổn định xã hội, nâng cao năng lực tự bảo vệ của người dân. Qua thống kê, nhiều vụ việc tư vấn đã giúp người dân giải quyết tranh chấp ngay tại cơ sở, không phải đưa ra tòa, giảm tải gánh nặng cho hệ thống tư pháp. Có thể khẳng định, hiệu quả trợ giúp pháp lý tại An Giang được đo lường không chỉ qua số vụ việc, mà còn qua chất lượng xử lý, tác động xã hội, sự thay đổi nhận thức cộng đồng và sự tin tưởng đối với Nhà nước pháp quyền. Đây là những yếu tố cốt lõi tạo nên giá trị nhân văn và sự bền vững của hoạt động trợ giúp pháp lý trong giai đoạn hiện nay. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, trợ giúp pháp lý tại An Giang còn có một số khó khăn như: - Luật TGPL chưa quy định rõ vai trò của UBND cấp xã trong việc tiếp nhận, hướng dẫn, giới thiệu người dân tiếp cận dịch vụ TGPL. Sự phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, các tổ chức chính trị – xã hội và Trung tâm TGPL nhà nước còn thiếu cơ chế thống nhất về trao đổi, chuyển hồ sơ, thông tin vụ việc; - Việc bố trí trợ giúp viên pháp lý trực tại tòa án hoặc tham gia phiên tòa trực tuyến cũng chưa được thực hiện đồng bộ, gây khó khăn cho việc bảo đảm quyền được TGPL của người dân; -  Hệ thống phần mềm quản lý TGPL quốc gia chưa liên thông hoàn toàn với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác, dẫn đến chồng chéo trong xác minh thông tin. Dịch vụ TGPL trực tuyến, hồ sơ điện tử, hay TGPL qua mạng vẫn ở giai đoạn thí điểm, chưa phổ biến rộng rãi. Phan Thu Hà, Trưởng phòng Trợ giúp pháp lý Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý