Với phương châm lấy người được trợ giúp pháp lý làm trung tâm, Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước số 1 tỉnh Vĩnh Long đã tích cực, chủ động trong việc triển khai hoạt động trợ giúp pháp lý trên địa bàn do mình phụ trách, với những kết quả nổi bật như:
Thông báo về việc giới thiệu mẫu con dấu, chức vụ chữ ký và trụ sở làm việc của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước số 1 tỉnh Vĩnh Long
Chủ động xây dựng, tham mưu ban hành các Chương trình, Kế hoạch
Để thực hiện tốt công tác trợ giúp pháp lý, đảm bảo tất cả người dân trên địa bàn phụ trách được tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí, Trung tâm đã ban hành các văn bản có liên quan đến hoạt động trợ giúp pháp lý, cụ thể: Kế hoạch số 04/KH-TGPL ngày 10/3/2025 về truyền thông về trợ giúp pháp lý năm 2025, Công văn số 11/TGPL ngày 13/3/2025 về việc tổ chức truyền thông về trợ giúp pháp lý năm 2025; Thực hiện Quyết định số 2617/QĐ-BTP ngày 31/12/2024 của Bộ Tư pháp về việc ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý đối với người khuyết tật, người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý năm 2025, Trung tâm đã tham mưu Sở Tư pháp xây dựng Kế hoạch trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật, người khuyết tật thuộc diện được trợ giúp pháp lý năm 2025 trình Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long phê duyệt; Ban hành Kế hoạch số 01/KH-TGPL ngày 07/01/2025 về công tác trợ giúp pháp lý năm 2025.
Ngoài ra, kịp thời thực hiện các nhiệm vụ sau khi sáp nhập 03 tỉnh Bến Tre, Trà Vinh và Vĩnh Long thành tỉnh Vĩnh Long mới và quá trình vận hành chính quyền địa phương 02 cấp, Trung tâm đã ban hành Kế hoạch số 03/KH-TGPL1 ngày 02/8/2025 về việc công tác truyền thông về trợ giúp pháp lý năm 2025; Công văn số 19/TGPL1 ngày 26/8/2025 về việc cử người thực hiện trợ giúp pháp lý trực trợ giúp pháp lý trong điều tra hình sự, Công văn số 20/TGPL1 ngày 26/8/2025 về việc cử người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại Tòa án nhân dân; Thông báo số 02/TB-TGPL1 ngày 29/7/2025 về việc giới thiệu mẫu con dấu, chức vụ chữ ký và trụ sở làm việc của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước số 1 tỉnh Vĩnh Long và ban hành nhiều văn bản khác có liên quan để triển khai thực hiện công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn.
Tăng cường bồi dưỡng, tập huấn, truyền thông
Trung tâm đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về trợ giúp pháp lý bằng các hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với từng nhóm đối tượng, từng vùng miền như: Phối hợp với Cục Phổ biến, Giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý tổ chức 03 Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ cấp thôn, cán bộ chi hội đoàn thể, người có uy tín trong cộng đồng; phối hợp với UBND cấp xã tổ chức 08 cuộc truyền thông về trợ giúp pháp lý trên địa bàn phụ trách với 330 người tham dự; truyền thông bằng tờ gấp pháp luật: thực hiện cấp phát cho các cơ quan tiến hành tố tụng gồm Công an, Viện kiểm sát và Tòa án trên địa bàn Trung tâm phụ trách tổng cộng: 4320 quyển và phát trực tiếp cho người dân thông qua các buổi truyền thông với tổng cộng: 1920 quyển.
Bên cạnh hoạt động truyền thông, Trung tâm đã cử 01 viên chức (đồng chí Phó Giám đốc phụ trách) tham dự Hội thảo “Bàn về thuật ngữ, nội hàm, tiêu chí đánh giá, đo lường văn hóa tuân thủ pháp luật”; 09 viên chức tham gia Tập huấn chuyên để kỹ năng về trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đối tượng yếu thế trong lĩnh vực tố tụng hình sự và tố tụng dân sự; 02 viên chức tham gia Hội nghị tập huấn kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong trợ giúp pháp lý, giám sát, thẩm định, đánh giá chất lượng, hiệu quả dịch vụ trợ giúp pháp lý và Hội thảo tham vấn báo cáo nghiên cứu về ứng dụng trên điện thoại di dộng do Cục Phổ biến, Giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý tổ chức.
Việc thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý
Từ 01/01/2025 đến 31/10/2025, Trung tâm đã thụ lý được 270 vụ việc trợ giúp pháp lý. Trong đó có: 30 người có công với cách mạng: 07 người thuộc hộ nghèo, 25 người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, 70 trẻ em, 54 người bị buộc tội từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi, 18 người bị buộc tội thuộc hộ cận nghèo, 39 người cao tuổi có khó khăn về tái chính, 26 người khuyết tật có khó khăn về tài chính và 01 người bị hại từ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.
Việc thẩm định, đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý
Trung tâm đã ban hành Quyết định số 04/QĐ-TGPL ngày 28/5/2025 về việc Thành lập Tổ Đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý năm 2025 và Kế hoạch số 09/KH-TGPL ngày 27/5/2025 về việc đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý năm 2025. Trên cơ sở đó, Trung tâm tiến hành đánh giá chất lượng 30 hồ sơ tham gia tố tụng của Trung tâm, kết quả 100% vụ việc đạt chất lượng tốt. Phân công các trợ giúp viên pháp lý thực hiện thẩm định chất lượng 320 vụ việc tham gia tố tụng và đại diện ngoài tố tụng đã hoàn thành của Trung tâm đưa vào lưu trữ. Thực hiện Kế hoạch số 15/KH-STP ngày 17/9/2025 của Sở Tư pháp tỉnh Vĩnh Long về việc đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long năm 2025 và theo Quyết định số 208/QĐ-STP ngày 29/9/2025 của Sở Tư pháp tỉnh Vĩnh Long về việc thành lập đoàn đánh giá chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long năm 2025. Các thành viên tổ đánh giá đã tiến hành đánh giá 50 hồ sơ tham gia tố tụng của Trung tâm, kết quả 100% vụ việc được đánh giá đều đạt chất lượng tốt.
Hoạt động phối hợp theo Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC
Triển khai thực hiện Quyết định số 79/QĐ-HĐPH ngày 13/01/2025 của Hội đồng phối hợp liên ngành Trung ương về ban hành Kế hoạch phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng Trung ương năm 2025 và Quyết định số 27/QĐ-HĐPH ngày 07/2/2025 của Hội đồng phối hợp liên ngành tỉnh Vĩnh Long về ban hành Kế hoạch phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2025. Quyết định số 106/QĐ-HĐPH ngày 08/5/2025 về việc kiện toàn Tổ giúp việc của Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Công văn số 290/HĐPHLN ngày 07/02/2025 về việc rà soát, kiện toàn thành viên Hội đồng phối hợp liên ngành về trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng năm 2025; Các cơ quan tiến hành tố tụng đã gửi thông báo, thông tin và các văn bản yêu cầu về trợ giúp pháp lý theo quy định của Thông tư liên tịch số 10 cho Trung tâm 196 trường hợp. Trung tâm đã trả lời bằng văn bản đến cơ quan tiến hành tố tụng đối với 14 trường hợp không thuộc diện được trợ giúp pháp lý và không thực hiện trợ giúp pháp lý.
Hạn chế, khó khăn và nguyên nhân
Hiện nay diện người được trợ giúp pháp lý đã được mở rộng ra thêm theo quy định tại Thông tư số 11/2025/TT-BTP ngày 25/6/2025 của Bộ Tư pháp về việc sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều của các thông tư thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp nhưng một số địa phương và một số cơ quan tiến hành tố tụng chưa cập nhật kịp thời nên dẫn đến bỏ sót người trợ giúp pháp lý.
Một số giải pháp trong thời gian tới
- Tăng cường phối hợp với các Cơ quan, Ban ngành trên địa bàn phụ trách việc thực hiện trợ giúp pháp lý cho người dân; các Cơ quan tiến hành tố tụng về việc thực hiện các vụ việc trợ giúp pháp lý trong tố tụng.
- Khuyến khích và tạo điều kiện về thời gian cho các viên chức tự học để nâng cao trình độ chuyên môn và các kỹ năng cần thiết cho công tác thực hiện trợ giúp pháp lý; phát huy tính chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong công việc của từng viên chức.
- Tổ chức các phiên họp chuyên đề thông qua hồ sơ vụ việc để các trợ giúp viên pháp lý tham gia tranh luận, phản biện nhằm nâng cao trình độ nghiệp vụ cho các trợ giúp viên pháp lý khi thực hiện tham gia tố tụng tại Tòa án./.
Nguyễn Diệu Hương,
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp