Hiện nay, Điều 99 của Luật Giáo dục 2019 quy định học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục công lập không phải đóng học phí; ở địa bàn không đủ trường công lập, học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục tư thục được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng học phí, mức hỗ trợ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định. Trẻ em mầm non 05 tuổi ở thôn, xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng bãi ngang ven biển, hải đảo được miễn học phí. Trẻ em mầm non 05 tuổi không thuộc đối tượng nêu trên và học sinh trung học cơ sở được miễn học phí theo lộ trình do Chính phủ quy định.
Bên cạnh đó, Điều 14 Nghị định 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo quy định đối tượng không phải đóng học phí gồm: Học sinh tiểu học trường công lập; Người theo học các ngành chuyên môn đặc thù đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh theo quy định của Luật Giáo dục đại học. Các ngành chuyên môn đặc thù do Thủ tướng Chính phủ quy định. Điều 15 Nghị định 81/2021/NĐ-CP quy định 19 đối tượng được miễn học phí.
Theo Kết luận của Bộ Chính trị tại Công văn số 13594-CV/VPTW ngày 01/3/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng về việc miễn học phí cho học sinh mầm non và học sinh trung học phổ thông trong hệ thống trường công lập, sẽ bổ sung thêm các đối tượng được miễn học phí là: (1) Trẻ em, học sinh mầm non dưới 05 tuổi đang học tại các cơ sở giáo dục; (2) Học sinh trung học phổ thông, học sinh học văn hoá trung học phổ thông tại các cơ sở giáo dục.
Để tiếp tục cụ thể hóa Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới, thể hiện tính ưu việt của chế độ và chủ trương đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục; luật hóa Kết luận của Bộ Chính trị tại Công văn số 13594-CV/VPTW ngày 01/3/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng dự thảo Nghị quyết về việc miễn học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh THCS, THPT và không thu học phí đối với học sinh tiểu học trong các cơ sở giáo dục công lập.
Dự thảo Nghị quyết có một số điểm đáng chú ý như sau:
Thứ nhất, trẻ em mầm non, học sinh trung học cơ sở, học sinh trung học phổ thông trong cơ sở giáo dục công lập được miễn học phí; học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục công lập không phải đóng học phí.
Đây là một chính sách giúp trẻ em có cơ hội tiếp cận giáo dục từ sớm, hỗ trợ phát triển toàn diện về trí tuệ và thể chất, giúp các em duy trì việc học ổn định, giảm bớt gánh nặng tài chính cho các gia đình, đặc biệt là ở những vùng có điều kiện kinh tế khó khăn.
Thứ hai, ngân sách nhà nước hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non và học sinh phổ thông đang theo học tại các cơ sở giáo dục như sau:
- Cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập; cơ sở giáo dục thường xuyên công lập; cơ sở giáo dục công lập khác thực hiện chương trình giáo dục phổ thông tự bảo đảm chi thường xuyên và tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư;
- Cơ sở giáo dục mầm non dân lập, tư thục; cơ sở giáo dục phổ thông tư thục; cơ sở giáo dục thường xuyên và cơ sở giáo dục tư thục khác thực hiện chương trình giáo dục phổ thông;
- Mức hỗ trợ học phí tối đa bằng mức trần học phí áp dụng đối với cơ sở giáo dục công lập chưa tự bảo đảm chi thường xuyên do Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành áp dụng tại địa phương theo từng năm học.
Theo dự thảo Nghị quyết, chính sách này sẽ áp dụng từ năm học 2025-2026.
Việc miễn học phí sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận giáo dục cho mọi trẻ em, đặc biệt là những em thuộc các gia đình nghèo khó. Điều này không chỉ góp phần giảm thiểu tình trạng bỏ học mà còn khuyến khích trẻ em đến trường đầy đủ và lâu dài. Việc miễn học phí sẽ khuyến khích các gia đình đầu tư hơn vào việc học tập của con em mình. Đồng thời, các cơ sở giáo dục công lập sẽ nhận được sự hỗ trợ tài chính từ Nhà nước để duy trì chất lượng giảng dạy, tạo điều kiện phát triển toàn diện cho học sinh.
Với những mục tiêu và lợi ích to lớn, dự thảo Nghị quyết về việc miễn học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh THCS, THPT và không thu học phí đối với học sinh tiểu học trong các cơ sở giáo dục công lập sẽ góp phần quan trọng cho việc xây dựng hệ thống giáo dục công lập ngày càng chất lượng và công bằng hơn, tạo nền tảng vững chắc cho thế hệ trẻ phát triển toàn diện trong tương lai./.
Thanh Trang
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý