Mô hình chính quyền địa phương hai cấp: Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả từ thực tiễn cơ sở Tập trung tháo gỡ điểm nghẽn, vướng mắc do quy định pháp luật, phục vụ chính quyền địa phương hai cấp hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Trong khuôn khổ Lễ hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2025, do Bộ Tư pháp và Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật Trung ương tổ chức, phần giao lưu của buổi lễ đã mang đến những góc nhìn thực tiễn, sinh động về hành trình đưa pháp luật đến gần người dân. Giữa không khí trang trọng và ý nghĩa ấy, câu chuyện mộc mạc nhưng sâu sắc của ông Vy Hoàng Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An, đã để lại nhiều suy ngẫm về những đổi thay kể từ khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai.   Lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật   Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11 hằng năm) có ý nghĩa đặc biệt trong việc khẳng định vị trí, vai trò của pháp luật trong quản lý nhà nước và đời sống xã hội, đồng thời góp phần bồi đắp văn hóa thượng tôn Hiến pháp, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trong mỗi tổ chức và cá nhân. Đây không chỉ là hoạt động tuyên truyền pháp lý, mà còn là dịp để toàn xã hội nhìn lại, đánh giá việc thực thi pháp luật, từ đó thúc đẩy đổi mới tư duy trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.   Đặc biệt, trong bối cảnh cả nước đang triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Ngày Pháp luật càng có ý nghĩa sâu sắc hơn. Đây là thời điểm để các cấp chính quyền, nhất là cấp cơ sở, phát huy tinh thần “lấy người dân làm trung tâm phục vụ”, tháo gỡ những vướng mắc trong quy định, bảo đảm cho bộ máy vận hành hiệu lực, hiệu quả. Chính vì vậy, những câu chuyện từ thực tiễn cơ sở mang ý nghĩa đặc biệt, phản ánh chân thực sức sống của chính sách mới. Khối lượng công việc khổng lồ và tinh thần ba ca, bốn kíp.   Mở đầu buổi giao lưu, trả lời câu hỏi của MC Mạnh Cường về những khó khăn, áp lực khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, ông Vy Hoàng Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An, chia sẻ với phong thái chân tình của người cán bộ đã gắn bó gần 30 năm trong ngành Tư pháp:   “Sau bốn tháng đi vào hoạt động, có thể nói khối lượng công việc ở cấp xã tăng lên chưa từng có. Công việc dồn từ trên xuống, lại đùn từ dân lên, thực sự là khổng lồ,” ông nói, khiến khán phòng bật cười nhưng ai cũng hiểu đó là nụ cười của sự đồng cảm.   Để minh chứng, ông Hà đưa ra ba con số cụ thể: chỉ trong bốn tháng, UBND xã Quỳ Hợp đã tiếp nhận và xử lý hơn 5.100 văn bản đến, phát hành hơn 2.000 văn bản đi, và giải quyết gần 6.000 hồ sơ thủ tục hành chính trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. “Bình quân mỗi cán bộ, công chức của xã phải xử lý lượng hồ sơ gấp nhiều lần so với trước đây,” ông chia sẻ. Ông Vy Hoàng Hà, Phó Chủ tịch UBND xã Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An chia sẻ tại buổi lễ    Khối lượng công việc khổng lồ ấy không chỉ đòi hỏi năng lực quản lý, mà còn thử thách tinh thần phục vụ của đội ngũ cán bộ cơ sở. “Chúng tôi thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng, làm việc theo phương châm ba ca, bốn kíp; mỗi người phải làm việc bằng hai, bằng ba, nhờ thế mới đáp ứng được tiến độ,” ông nói vui, nhận được tràng pháo tay khích lệ từ các đại biểu.   Không dừng lại ở công tác hành chính, chính quyền cơ sở còn phải ứng phó liên tục với thiên tai, dịch bệnh. Ông Hà kể: “Ngay sau khi mô hình mới được triển khai, miền Trung liên tiếp chịu ảnh hưởng của các cơn bão số 3, 5 và 10. Cán bộ xã vừa xử lý hồ sơ, vừa cùng nhân dân chống bão. Chỉ vài ngày sau, xã phải công bố dịch tả lợn châu Phi toàn địa bàn. Công việc nối tiếp công việc, ngày đêm không nghỉ”.   Vất vả là vậy, song ông Hà khẳng định, bà con nhân dân tin tưởng và ủng hộ chính quyền hai cấp là nguồn động viên lớn nhất. “Cái được lớn nhất là lòng dân. Bà con thấy cán bộ không quản ngày đêm, hết lòng vì dân nên tin và cùng chung tay,” ông nói, giọng xúc động.   Chủ trương đúng đắn, niềm tin từ thực tiễn   Theo ông Vy Hoàng Hà, dù còn nhiều thách thức, song việc tổ chức chính quyền địa phương hai cấp là bước đi đúng đắn và kịp thời. Mô hình này giúp bộ máy hành chính tinh gọn hơn, tăng tính chủ động, đồng thời gần dân, sát dân, phục vụ người dân hiệu quả hơn.   “Chúng tôi cảm nhận rõ sự chuyển biến tích cực. Các chỉ đạo từ tỉnh, huyện được thống nhất, xuyên suốt, còn chính quyền cơ sở thì linh hoạt hơn trong giải quyết các vấn đề phát sinh. Khi pháp luật đi cùng thực tiễn, kết quả mang lại rất rõ,” ông nói.   Từ cơ sở nhìn lên, sức sống của pháp luật trong đời sống Câu chuyện ở xã Quỳ Hợp, giản dị nhưng sâu sắc đã khắc họa bức tranh rõ nét về sự vận hành đầy thách thức nhưng cũng giàu thành quả của mô hình chính quyền hai cấp. Dù khối lượng công việc khổng lồ thử thách tinh thần "ba ca, bốn kíp", cán bộ cơ sở vẫn giữ vững niềm tin và sự ủng hộ của nhân dân. Chính tinh thần ấy đã củng cố mạnh mẽ tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trong cộng đồng, làm lan tỏa ý nghĩa sâu sắc của Ngày Pháp luật Việt Nam. Để đảm bảo mô hình hành chính hai cấp đạt hiệu năng, hiệu lực, và hiệu quả bền vững, cần phải liên tục đổi mới tư duy, kiến tạo pháp luật từ thực tiễn và để pháp luật phản ánh đúng hơi thở cuộc sống. Chỉ khi ấy, pháp luật mới thực sự trở thành một phần văn hóa, là nền tảng vững chắc để kiến tạo Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam dân chủ, công bằng, văn minh.   Anh Vũ - Trí Dũng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luạt và Trợ giúp pháp lý​