Bắc Kạn: Đổi mới hình thức, nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao chất lượng công tác hòa giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, góp phần phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng trên địa bàn tỉnhNgay từ những tháng đầu năm 2022, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, đã ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình phát triển kinh tế - xã hội và hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh. Với tinh thần trách nhiệm, các cơ quan, địa phương đã nỗ lực, chủ động, sáng tạo, đổi mới hình thức, nội dung trong triển khai những nhiệm vụ trọng tâm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật.Tăng cường công tác chỉ đạo điều hành, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cơ quan thành viên Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật (Hội đồng PHPBGDPL) Để tổ chức triển khai có hiệu quả công tác phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) trên địa bàn tỉnh, Hội đồng PHPBGDPL tỉnh đã tham mưu, tư vấn cho UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, đề ra mục tiêu hoạt động, như: Kế hoạch số 54/KH-UBND ngày 27/01/2022 về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hoà giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2022; Kế hoạch số 283/KH-UBND ngày 29/04/2022 về triển khai thực hiện Quyết định số 1252/QĐ-TTg ngày 26/9/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tăng cường thực thi hiệu quả Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị và các khuyến nghị của Ủy ban nhân quyền Liên hợp quốc trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn; Quyết định số 78/QĐ-HĐPH ngày 19/01/2022 về ban hành Quy chế hoạt động của HĐPHPBGDPL tỉnh Bắc Kạn; Kế hoạch số 57/KH-HĐPH ngày 28/01/2022 về hoạt động của HĐPHPBGDPL tỉnh năm 2022; Kế hoạch số 295/KH-HĐPH ngày 09/05/2022 về kiểm tra công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2022.   Sở Tư pháp - Cơ quan Thường trực của Hội đồng đã hướng dẫn các đơn vị, địa phương trong tổ chức triển khai thực hiện, như: chỉ đạo truyền thông Bộ tài liệu phổ biến pháp luật về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; thực hiện Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg và Thông tư số 09/2021/TT-BTP về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; thực hiện công tác PBGDPL; hòa giải ở cơ sở; đánh giá, công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2022...; các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh và 8/8 UBND các huyện, thành phố đã ban hành Kế hoạch về công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2022 và ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện.   Củng cố, kiện toàn nguồn nhân lực làm công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật Để đảm bảo việc triển khai thực hiện có hiệu quả công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn, UBND các cấp đã  phân công cụ thể nhiệm vụ cho các đơn vị, bộ phận trong việc thực hiện công tác này; giao Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp, công chức Tư pháp - Hộ tịch là cơ quan/bộ phận Thường trực của HĐPHPBGDPL trong chủ trì tham mưu triển khai thực hiện. Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, hoà giải viên ở cơ sở được quan tâm củng cố, kiện toàn, như: Báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh là 266 người, cấp huyện là 188 người, tuyên truyền viên pháp luật cấp xã là 1.973 người;  100% thôn, bản, tổ dân phố có tổ hoà giải với  6.945 hòa giải viên (nam giới với 4678/6945 hòa giải viên chiếm 67,3%; là người dân tộc thiểu số 6300/6945 hòa giải viên chiếm 90,7%; số hòa giải viên được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ là 3246/6945 hòa giải viên chiếm 46,7%). Ngoài ra còn có đội ngũ báo cáo viên được thành lập theo ngành dọc, như: Đội ngũ giáo viên kiêm nhiệm giảng dạy kiến thức Quốc phòng và An ninh của Công an tỉnh; giáo viên giảng dạy môn Giáo dục công dân ở hệ thống trường trung học cơ sở, trung học phổ thông...Đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh luôn được quan tâm trang bị kiến thức và rà soát củng cố, kiện toàn nâng cao năng lực chuyên môn. Nhiều con số ấn tượng trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ cụ thể Thứ nhất, công tác phổ biến giáo dục pháp luật Các cơ quan, địa phương tiếp tục phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, gắn với nhiệm vụ chuyên môn và coi công tác này là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Theo đó, đã tập trung vào các luật, pháp lệnh, văn bản mới thông qua năm 2021, 2022; các dự thảo chính sách, pháp luật có tác động lớn đến xã hội; các văn bản, quy định có liên quan trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp; các chính sách, quy định về thực hiện mục tiêu kép vừa phòng, chống dịch, bảo vệ sức khỏe Nhân dân, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; cải cách hành chính; phòng, chống tham nhũng, lãng phí; các quy định về phòng, chống ma túy, tệ nạn xã hội, phòng, chống tội phạm, chú trọng thực hiện PBGDPL tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đồng bào theo tôn giáo; hỗ trợ khởi nghiệp; chuyển đổi số; khiếu nại, tố cáo; bảo vệ môi trường; an toàn vệ sinh thực phẩm; phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; an toàn giao thông đường bộ; vấn đề dư luận xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội và các lĩnh vực pháp luật khác theo chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp, cơ quan có thẩm quyền. Cụ thể, đã tổ chức được 2.262 cuộc tuyên truyền PBGDPL với số lượt người tham dự là 135.702; tham gia, tổ chức được 24 cuộc thi tìm hiểu pháp luật với 26.740 lượt người tham gia; tài liệu PBGDPL được phát hành là 26.297; Số lượng tài liệu đăng tải trên Internet là 1.776 tin, bài, phóng sự. Đa dạng hoá các hình thức phổ biến, tuyên truyền, như: xây dựng chuyên mục "Pháp luật và Đời sống" trên sóng phát thanh và truyền hình Bắc Kạn; tổ chức các hội nghị, hội thảo, hội thi; tờ rơi, tờ gấp, pano, băng giôn, khẩu hiệu, Bản tin tư pháp số chuyên đề “Phổ biến, giáo dục pháp luật gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội tỉnh Bắc Kạn”; lồng ghép hoạt động PBGDPL với các hoạt động văn hoá, thể thao, du lịch; xây dựng các mô hình phổ biến giáo dục pháp luật như: mô hình “An toàn giao thông cho Phụ nữ và trẻ em”; Câu lạc bộ “Phụ nữ và pháp luật”, câu lạc bộ “Pháp luật và đời sống”, câu lạc bộ “Sinh kế và quyền phụ nữ”, câu lạc bộ “Phòng chống bạo lực gia đình”, “Người phụ nữ mới”, “Phụ nữ cùng chia sẻ”; tuyên truyền pháp luật thông qua ứng dụng công nghệ thông tin như: đăng tải tin, bài, phóng sự về pháp luật trên Cổng Thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh, Trang thông tin điện tử của các cơ quan, đơn vị, các trang mạng xã hội như Zalo, Facebook trên cơ sở thiết lập Fanpage...   Thứ hai, công tác hòa giải ở cơ sở Nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở để giải quyết kịp thời, các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật thuộc phạm vi hòa giải; phấn đấu tỷ lệ hòa giải thành trên địa bàn tỉnh đạt từ 80% trở lên, 100% các tổ hòa giải được củng cố, kiện toàn theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở; gắn công tác hòa giải với việc thực hiện xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Theo đó, Sở Tư pháp đã tổ chức 02 Hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nghiệp vụ, kỹ năng trong hoạt động hòa giải ở cơ sở cho 140 đại biểu là công chức Phòng Tư pháp các huyện, thành phố; đội ngũ tập huấn viên cấp huyện và đội ngũ công chức tư pháp - hộ tịch cấp xã; phối hợp với UBND thành phố Bắc Kạn, UBND huyện Ba Bể tổ chức 02 lớp tập huấn cho 140 đại biểu là hòa giải viên tại 6 xã, phường được lựa chọn chỉ đạo điểm năm 2022; xây dựng Bộ tài liệu tập huấn nghiệp vụ hoà giải ở cơ sở và cấp phát đến cơ sở thông qua hệ thống hồ sơ công việc. Tỷ lệ hoà giải thành đạt 70,5%.   Thứ ba, công tác chuẩn tiếp cận pháp luật: HĐPHPBGDPL các huyện, thành phố đã tham mưu UBND cùng cấp ban hành Kế hoạch xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật tại địa phương, thành lập Hội đồng đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật và các văn bản hướng dẫn các xã, phường, thị trấn trên địa bàn triển khai đồng bộ, thống nhất nhiệm vụ xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Tổ chức phổ biến, quán triệt và tập huấn Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; Thông tư số 09/2021/TT-BTP ngày 15/11/2021. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật 6 tháng đầu năm 2022 trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: sự phối hợp giữa các ngành thành viên HĐPHPBGDPL các cấp có nơi, có lúc chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ; một số ngành thành viên chưa dành nhiều thời gian cho công tác PBGDPL; chưa xây dựng được nhiều mô hình PBGDPL hiệu quả; đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên đã được củng cố, kiện toàn, tuy nhiên chất lượng chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; nguồn kinh phí dành cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn hạn chế và dàn trải; quy định về nội dung và mức chi chưa phù hợp với thực tiễn, đặc biệt là nội dung chi liên quan đến hoạt động hoà giải ở cơ sở; tỷ lệ hoà giải thành chưa cao, chưa tổ chức tập huấn nghiệp vụ và cung cấp văn bản pháp luật mới 100% đội ngũ hoà giải viên ở cơ sở. Phổ biến, giáo dục pháp luật là khâu đầu tiên trong tổ chức thi hành pháp luật, do đó, nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác này ở địa phương và gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng mà Nghị quyết số 88/NQ-HĐND của HĐND tỉnh đã đề ra, cần tập trung vào các nội dung công việc đó là: (1) Các cơ quan, đơn vị  tiếp tục thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 764/KH-UBND ngày 22/12/2020 của UBND tỉnh về thực hiện Kết luận số 80-KL/TW ngày 20/6/2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác PBGDPL; Kế hoạch số 54/KH-UBND ngày 27/01/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn về công tác PBGDPL, hoà giải ở cơ sở, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật năm 2022 nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân trên địa bàn tỉnh; (2) Cơ quan thành viên HĐPHPBGDPL cấp tỉnh, cấp huyện tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong phổ biến, tuyên truyền các văn bản pháp luật thuộc lĩnh vực, ngành quản lý nhà nước; đa dạng các hình thức phổ biến, đặc biệt là thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh nguồn lực về tài chính, con người phục vụ cho hoạt động PBGDPL còn hạn chế; (3) Các địa phương tìm giải pháp nâng cao năng lực cho đội ngũ hoà giải viên, tuyên truyền viên ở cơ sở, góp phần giải quyết kịp thời các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ ở cơ sở, gắn công tác này với việc thực hiện cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao; (4) Sở Tư pháp với vai trò là cơ quan thường trực của Hội đồng PHPBGDPL tham mưu cho UBND tỉnh, Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh tổng kết 10 năm thi hành Luật PBGDPL năm 2012 và tổng kết 10 năm thực hiện Ngày pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Tổ chức, triển khai Cuộc thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến năm 2022; Kiểm tra công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo kế hoạch./. Nguyễn Thị Hòa Sở Tư pháp tỉnh Bắc Kạn