Triển khai thực hiện Chương trình phối hợp số 4144/CTr-BTP-TWĐTN ngày 29/10/2018 giữa Bộ Tư pháp và Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (TNCSHCM) giai đoạn 2018-2022; Nghị quyết số 209/2015/NQ-HĐND ngày 22/12/2015 của Hội đồng nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc về tăng cường PBGDPL giai đoạn 2016-2020, hàng năm Sở Tư pháp và Đoàn TNCSHCM tỉnh Vĩnh Phúc (gọi tắt là Tỉnh đoàn) ký hợp đồng phối hợp triển khai thực hiện có hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) và kế hoạch phối hợp tổ chức các cuộc thi sân khấu tìm hiểu pháp luật.
Sở Tư pháp với vai trò là Cơ quan Thường trực Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh, hàng năm tham mưu UBND tỉnh, Hội đồng phối hợp tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai công tác PBGDPL, hoà giải ở cơ sở, xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn tỉnh. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã cụ thể hóa các nội dung thực hiện kế hoạch công tác PBGDPL vào Chương trình công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu niên hàng năm để chỉ đạo triển khai thực hiện; ban hành nhiều văn bản triển khai đến các cấp bộ Đoàn toàn tỉnh, trong đó chỉ đạo các cấp bộ Đoàn tập trung vào công tác PBGDPL. Hai ngành chú trọng lồng ghép chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện Chương trình với các chương trình, đề án khác về PBGDPL, trợ giúp pháp lý cho thanh, thiếu niên trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, Sở Tư pháp và Tỉnh đoàn đều lồng ghép kiểm tra, đánh giá việc triển khai chương trình phối hợp trong kế hoạch kiểm tra công tác PBGDPL của tỉnh.
Phối hợp xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật: Sở Tư pháp phối hợp với Tỉnh đoàn tổ chức lấy ý kiến góp ý, hoàn thiện dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi); Nghị định số 13/2021/NĐ-CP ngày 01/3/2021 của Chính phủ quy định về đối thoại với thanh niên; rà soát Quyết định 1759/1998/QĐ-UBND của UBND tỉnh Vĩnh Phúc về việc ban hành quy chế phối hợp giữa UBND và Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh các cấp tỉnh Vĩnh Phúc...
Phối hợp triển khai các hoạt động PBGDPL hướng về cơ sở: Chú trọng tuyên truyền pháp luật cho thanh thiếu niên trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là thanh thiếu niên vùng nông thôn, miền núi và dân tộc thiểu số thông qua tổ chức hội nghị, tọa đàm, buổi tuyên truyền, các đợt sinh hoạt của các chi đoàn. Nội dung PBGDPL tập trung vào các quy định của pháp luật, chính sách thiết thực liên quan đến thanh thiếu niên như pháp luật lao động, việc làm; dân sự; hình sự; hôn nhân và gia đình; bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; giao thông đường bộ; phòng chống các tệ nạn xã hội...
Giai đoạn 2018-2022, Sở Tư pháp đã phối hợp với Tỉnh đoàn tổ chức 42 hội nghị, lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho trên 6.000 lượt cán bộ, đoàn viên thanh niên trên địa bàn tỉnh; phát hành 31.500 cuốn sách, tờ gấp tìm hiểu pháp luật; phối hợp tổ chức 03 hội thi Kể chuyện theo án, tìm hiểu pháp luật về phòng, chống dịch COVID-19 cho đoàn thanh niên.
Phối hợp tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở và xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật: Nhằm phát huy vai trò của thanh niên trong công tác hòa giải ở cơ sở, hàng năm Sở Tư pháp hướng dẫn các huyện, thành phố rà soát, củng cố, kiện toàn Tổ hòa giải và nâng cao chất lượng hòa giải ở cơ sở. Đến nay, toàn tỉnh có 1.278 Tổ hoà giải, trên 6.874 hoà giải viên. Các Tổ hòa giải đều có thành viên là Bí thư Chi đoàn thanh niên. Trong quá trình hòa giải, tùy theo đối tượng và tính chất của từng vụ việc, Tổ Trưởng tổ hòa giải có thể mời thêm thanh niên tham gia thành viên tổ hòa giải để hòa giải vụ việc tranh chấp. Qua đó đã góp phần tích cực tuyên truyền pháp luật trong thanh thiếu niên, bảo vệ quyền lợi cho thanh thiếu niên. Phát huy vai trò của các tổ chức Đoàn và đoàn viên trong xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, xây dựng nông thôn mới như thực hiện có hiệu quả phong trào “Tuổi trẻ tham gia xây dựng nông thôn mới”qua đó nâng cao thu nhập cho người dân, từng bước cải thiện mức sống của người dân, nhiều thanh niên đã vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng, góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Phối hợp tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý: Việc tổ chức tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho thanh, thiếu niên được đẩy mạnh để kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các đối tượng này. Theo thống kê của Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh, giai đoạn 2018-2022 thực hiện 2.500 vụ việc thông qua hình thức tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng cho các đối tượng được trợ giúp pháp lý, trong đó có đối tượng là thanh thiếu niên. Các vụ việc thực hiện Trợ giúp pháp lý đảm bảo chất lượng, đúng trình tự, thủ tục và thời hạn theo quy định của pháp luật, bảo vệ tốt quyền và lợi ích hợp pháp của thanh thiếu niên; cấp phát 220 bảng thông tin về trợ giúp pháp lý, phát miễn phí hàng chục nghìn tờ gấp cho cơ sở phát thanh trên hệ thống truyền thanh cơ sở. Ban Thường vụ Tỉnh đoàn chỉ đạo thành lập các đội tuyên truyền lưu động tại 100% Đoàn các xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh với tổng số hơn 200 đội tuyên tuyền lưu động góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho người được trợ giúp pháp lý là thanh, thiếu niên.
Phối hợp triển khai các phong trào, chương trình hành động với thanh niên và nội dung chiến lược phát triển thanh niên: Tổ chức, triển khai 03 Phong trào “thanh niên tình nguyện; tuổi trẻ sáng tạo; tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” và 03 Chương trình “Đồng hành với thanh niên trong học tập; đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp; đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hoá tinh thần” các phong trào thu hút đông đảo các lực lượng thanh niên trong và ngoài tổ chức Đoàn, Hội tham gia.
Các cấp bộ Đoàn phối hợp với các đơn vị Sở Tư pháp, lực lượng Công an, Quân đội triển khai mô hình liên kết 4 lực lượng trong việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng chống các loại tội phạm, phòng chống ma túy trong thanh thiếu niên:“Tuyến đường thanh niên tự quản”, “Khu phố không có thanh thiếu niên mắc tệ nạn xã hội”, Câu lạc bộ “Tuổi trẻ phòng chống ma túy, mại dâm, HIV/AIDS... Mô hình “Tuổi trẻ phòng chống tệ nạn xã hội” đạt hiệu quả, đồng thời tuyên truyền, vận động thanh niên đăng ký khám tuyển nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an. Đặc biệt năm 2021, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh đã phối hợp triển khai các mô hình sáng tạo trong công tác phòng, chống dịch Covid-19, cụ thể như: Mô hình “Mũ chống giọt bắn phòng chống dịch Covid -19” số lượng 42.340 chiếc; Hội thi trực tuyến “Tìm hiểu pháp luật về phòng, chống dịch Covid - 19” cho đoàn viên thanh niên. Các Chương trình đồng hành với thanh niên được cấp bộ Đoàn đẩy mạnh truyền thông, tổ chức các hoạt động trang bị kỹ năng thực hành xã hội, giáo dục, chăm sóc sức khỏe vị thành niên; duy trì và thành lập mới câu lạc bộ, đội, nhóm thực hành kỹ năng...
Qua việc triển khai các hoạt động nêu trên cho thấy, công tác phối hợp giữa hai cơ quan được triển khai thường xuyên, hiệu quả với nhiều nội dung, hình thức phù hợp với các nhóm đối tượng từ đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác PBGDPL cho thanh thiếu niên. Nhiều chủ trương, chính sách pháp luật đã được chuyển tải thiết thực, kịp thời giải quyết những băn khoăn, vướng mắc của người dân. Đặc biệt, nhận thức và hiểu biết pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật của đoàn viên, thanh thiếu niên được nâng lên, giảm thiểu tỷ lệ vi phạm pháp luật của thanh thiếu niên. Qua đó đóng góp vào việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật trên địa bàn, góp phần quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương./.
Đinh Thị Ánh Hồng
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật