Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2024 trên địa bàn tỉnh Lào Cai đi sâu vào thực chất, hướng tới các đối tượng đặc thù, yếu thếLào Cai là tỉnh vùng cao, biên giới, có diện tích tự nhiên đứng thứ 19/63 tỉnh, thành trong cả nước; dân số 730.420 người, gồm 25 dân tộc cùng chung sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 66,2% dân số toàn tỉnh. Hiểu được tầm quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) cho đồng bào dân tộc thiểu số nói riêng và các đối tượng đặc thù, yếu thế nói chung, trong năm 2024, các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh Lào Cai đặc biệt quan tâm, triển khai mạnh mẽ công tác PBGDPL đến đối tượng này. Công tác PBGDPL cho các đối tượng đặc thù, yếu thế đã được các ngành có liên quan như: Tư pháp, Biên phòng, Dân tộc, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngoại vụ, Công an, Lao động - Thương binh và Xã hội, Văn hóa, Thể thao, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, các địa phương vùng dân tộc thiểu số, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Lào Cai phối hợp chặt chẽ, tham gia tích cực và tổ chức nhiều hoạt động có ý nghĩa hướng tới đối tượng này. Như: - Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai đã tổ chức 27 Hội nghị tập huấn, tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật cho 2.944 người là bí thư chi bộ, trưởng thôn, bản, người có uy tín, các tổ chức đoàn thể quần chúng thôn, bản tại xã Cốc Mỳ, xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát, huyện Mường Khương. Tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh thành lập ban chỉ đạo tổ chức Hội thi Tìm hiểu pháp luật dành cho đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện Bắc Hà, Mường Khương và thị xã Sa Pa năm 2024; hướng dẫn các huyện, thị xã,thành phố thành lập đội thi với hình thức sân khấu hoá. Đây là một hoạt động quan trọng nhằm tăng cường hiểu biết của đồng bào dân tộc thiểu số trong việc thực thi chính sách, pháp luật, phát triển kinh tế, ổn định đời sống xã hội. Đồng thời nâng cao nhận thức trách nhiệm của cán bộ, công chức, người dân trong thực thi pháp luật. Tổ chức các Cuộc thi tuyên truyền, PBGDPL cho các đối tượng đặc thù, yếu thế Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh cũng tổ chức chuỗi các hoạt động truyền thông về phòng, chống mua bán người và 12 hội nghị tuyên truyền pháp luật về phòng, chống mua bán người, xâm hại trẻ em cho gần 1.000 hội viên, phụ nữ, nhân dân tại 12 xã biên giới. Tổ chức Hội thi các mô hình sáng tạo và hiệu quả thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em năm 2024. Hội thi có 9 đội thi đến từ 9 huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Lào Cai, với hơn 100 thí sinh. Sở Văn hoá và Thể thao tổ chức 15 lớp tập huấn về phòng chống bạo lực gia đình, xây dựng 15 mô hình phòng, chống bạo lực gia đình với gần 500 người tham gia. Hướng dẫn xây dựng hương ước, quy ước tại 10 xã gắn với bảo vệ rừng, thực hiện nếp sống văn minh với hơn 600 người tham dự. Tổ chức 09 lớp tập huấn triển khai mô hình câu lạc bộ phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống với hơn 500 người tham gia. Sở Tư pháp tổ chức 06 Hội nghị (03 Hội nghị phổ biến kiến thức pháp luật và kỹ năng phổ biến văn bản mới về chính sách pháp luật dành cho đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn cho 333 đại biểu là trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố trên địa bàn các huyện Mường Khương, Bắc Hà, Bảo Yên; 03 Hội nghị chỉ đạo điểm chỉ đạo điểm phổ biến chính sách pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn cho 135 đại biểu là tuyên truyền viên của xã và các chức danh: bí thư, trưởng ban công tác mặt trận, chi hội trưởng chi hội phụ nữ, đại diện một số hộ gia đình tại các xã: Tả Ngải Chồ huyện Mường Khương; Tả Van Chư huyện Bắc Hà; Minh Tân huyện Bảo Yên), cấp phát hơn 600 bộ tài liệu cho các đại biểu tham dự.  Năm 2024, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã phối hợp tổ chức lồng ghép, đối thoại 684 buổi tuyên truyền cho 56.688 lượt người là cán bộ thôn, người có uy tín, thanh niên, phụ nữ, học sinh, nhân dân; in 49 pa-nô, áp phích về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; in 2.418 tờ rơi; xuất bản tin, bài ảnh tuyên truyền về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết  thống đăng  tải  trên  Cổng  thông  tin  điện  tử.  Xây dựng 05 chuyên  đề  về phòng, chống tảo hôn, tổ chức 370 hội nghị tuyên truyền cho 31.571 lượt người là cán bộ thôn, người có uy tín, thanh niên, phụ nữ, người dân. Nội dung tập trung vào Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới và các tác hại của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; các quy định về xử vi phạm hành chính, hình sự liên quan đến công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai tổ chức Hội nghị tập huấn nghiệp vụ PBGDPL Việc PBGDPL cho các đối tượng đặc thù, yếu thế không chỉ thông qua việc thực hiện/lồng ghép thực hiện các chương trình, đề án về PBGDPL mà còn thông qua việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn khác của cơ quan, đơn vị, địa phương triển khai các nhiệm vụ như: Xây dựng nông thôn mới; hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; Chương trình phòng, chống tội phạm; hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em, Tháng hành động về phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới… Nhiều hình thức PBGDPL cho đối tượng đặc thù được triển khai như: phổ biến pháp luật trực tiếp, tổ chức hội thi, phiên tòa giả định, phát hành tài liệu pháp luật, tuyên truyền trên báo chí, phương tiện thông tin đại chúng,... Công tác xây dựng và duy trì triển khai các hoạt động tại mô hình điểm: Các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh tiếp tục củng cố hoạt động tại 19 mô hình can thiệp giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Cấp huyện, cấp xã thực hiện duy trì hoạt động của 121 Câu lạc bộ, mô hình điểm. Các Mô hình, Câu lạc bộ tổ chức sinh hoạt định kỳ theo quy chế xây dựng; thường xuyên cập nhật kiến thức mới, phối hợp tổ chức tuyên truyền các nội dung thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống Bên cạnh chú trọng công tác PBGDPL cho các đối tượng đặc thù, yếu thế, công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh Lào Cai cũng đạt được nhưng kết quả đáng ghi nhận. Năm 2024, bám sát chỉ đạo của Hội đồng phối hợp PBGDPL Trung ương, Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai đã tham mưu cho UBND tỉnh và Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh ban hành 26 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh; các doanh nghiệp sở hữu vốn nhà nước đóng trên địa bàn và Uỷ ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố căn cứ vào chức năng nhiệm vụ được được giao tổ chức triển khai công tác PBGDPL năm 2024 phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị, địa phương và nhiệm vụ cấp trên giao. Công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường cũng được các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh Lào Cai quan tâm thực hiện Công tác triển khai các quy định mới của pháp luật cũng được tỉnh Lào Cai chú trọng thực hiện. Trong năm 2024, Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh Lào Cai đã tổ chức 04 hội nghị để giới thiệu, phổ biến và quán triệt các văn bản pháp luật mới (theo kế hoạch, mỗi quý tổ chức 01 hội nghị) với tổng số 916 đại biểu với thành phần là: lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể là thành viên Hội đồng phối hợp PBGDPL cấp tỉnh; tổ thư ký Hội đồng phối hợp PBGDPL cấp tỉnh, báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, huyện; Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL cấp huyện… tại các hội nghị đã cấp phát 916 bộ tài liệu tuyên truyền. Sau các hội nghị cấp tỉnh, các thành viên Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh và Hội đồng phối hợp PBGDPL cấp huyện, ngành đã triển khai đồng loạt tổ chức các hoạt động PBGDPL tại đơn vị, địa phương, cụ thể: tổ chức 17.661 cuộc PBGDPL cho 2.443.594 lượt người. Tổ chức 34 cuộc thi tìm hiểu pháp luật, thu hút 405.372 lượt người tham dự. Biên soạn, phát hành 139.525 tài liệu thông tin, truyên truyền pháp luật các loại gồm tin bài đăng, phát trên hệ thống loa truyền thanh cơ sở, xe thông tin lưu động, trên thông tin đại chúng, internet; tờ rơi, tờ gấp, hỏi đáp tìm hiểu pháp luật...với tổng kinh phí dành cho công tác phổ biến giáo dục pháp luật là trên 12,5 tỷ đồng. Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh Lào Cai tổ chức Hội nghị giới thiệu, phổ biến và quán triệt các văn bản pháp luật mới Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh Lào Cai tổ chức Hội nghị giới thiệu, phổ biến và quán triệt các văn bản pháp luật mới Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác PBGDPL năm 2024 trên địa bàn tỉnh Lào Cai vẫn còn một số hạn chế nhất định như: Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác PBGDPL tuy đã được các ngành, các cấp quan tâm triển khai, nhưng chủ yếu tập trung tại các khu vực đô thị. Số lượng tin, bài, tài liệu được cập nhật trực tuyến chiếm tỷ lệ thấp so với số lượng các tài liệu PBGDPL được phát hành; một số đơn vị chưa hoàn toàn nhận thức được hoạt động PBGDPL theo ngành, lĩnh vực phụ trách là một nhiệm vụ thuộc chức năng quản lý Nhà nước hoặc tham gia quản lý Nhà nước nên công tác phổ biến giáo dục trong một số lĩnh vực chưa đạt hiệu quả cao, vẫn còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào cơ quan Tư pháp cùng cấp. Đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật các phường, xã tuy đã được củng cố, kiện toàn hằng năm, song chất lượng tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật do đội ngũ này thực hiện hiệu quả chưa cao. Trong năm 2025, để phát huy hơn nữa hiệu quả công tác PBGDPL trên địa bàn, tỉnh Lào Cai cần chú trọng bám sát hướng dẫn của Bộ, ngành ngành Trung ương và Kế hoạch công tác năm 2025, ban hành các văn bản tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các sở, ban, ngành, đoàn thể Hội đồng phối hợp PBGDPL cấp huyện tập trung chỉ đạo, thực hiện, theo dõi, đôn đốc việc triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ theo phân công. Cùng với đó cần tiếp tục triển khai có hiệu quả các chương trình, đề án về PBGDPL, đẩy mạnh xã hội hoá, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong công tác PBGDPL./. Hoàng Việt Hà Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật