Trong năm 2025, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước số 1 Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục triển khai các nhiệm vụ theo đúng định hướng, chỉ đạo của cấp trên. Trung tâm đã chủ động đổi mới phương thức hoạt động, tăng cường công tác truyền thông, phối hợp chặt chẽ với chính quyền cơ sở và các cơ quan tiến hành tố tụng, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý trên địa bàn.
Theo báo cáo tổng kết, mặc dù có thời điểm việc phối hợp tổ chức hoạt động truyền thông tại cơ sở gặp khó khăn do điều chỉnh mô hình chính quyền và sắp xếp bộ máy tại các huyện, thành phố Thủ Đức, Trung tâm vẫn duy trì nhịp độ triển khai ổn định, bảo đảm không làm gián đoạn quyền tiếp cận dịch vụ trợ giúp pháp lý của người dân.
Trong năm 2025, Trung tâm đã phối hợp tổ chức 209 cuộc truyền thông và thực hiện trợ giúp pháp lý tại cơ sở. Các hoạt động được xây dựng với nội dung phong phú, tập trung vào những vấn đề thiết thực đối với người dân, gồm: Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Nghị định số 168/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ; Luật Trợ giúp pháp lý; Luật Người khuyết tật; các quy định về phòng chống mua bán người; thi hành án hình sự và tái hòa nhập cộng đồng; trách nhiệm giao nộp vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ. Bên cạnh đó, Trung tâm và các địa phương còn tổ chức các phiên tòa giả định về hành vi “trốn tránh nghĩa vụ quân sự”, góp phần nâng cao ý thức pháp luật và trách nhiệm công dân trong cộng đồng.
Các hoạt động truyền thông đã thu hút hơn 56.705 lượt người tham dự, qua đó tạo chuyển biến rõ nét trong việc tiếp cận thông tin pháp luật ở cơ sở. Ngoài ra, Trung tâm đã trực tiếp thực hiện hơn 3.150 trường hợp tư vấn pháp luật, trong đó có 792 trường hợp thuộc diện được trợ giúp pháp lý, thể hiện vai trò là địa chỉ tin cậy đối với các nhóm yếu thế.
Một điểm nổi bật của công tác truyền thông trong năm là việc mở rộng hoạt động về các khu vực vùng ven, khu nhà trọ và nơi có đông người nhập cư sinh sống. Trung tâm đã phối hợp khảo sát nhu cầu, từ đó xây dựng nội dung truyền thông sát thực tế từng nhóm đối tượng. Các hình thức tuyên truyền được triển khai linh hoạt, từ báo cáo viên trực tiếp, cấp phát tài liệu, tờ gấp pháp luật đến tổ chức phiên tòa giả định về các vụ án hình sự như “Cố ý gây thương tích” và “Trốn tránh nghĩa vụ quân sự”.
Những hoạt động này không chỉ giúp người dân kịp thời tháo gỡ vướng mắc pháp luật mà còn hỗ trợ đội ngũ cán bộ cơ sở, đoàn thể, công an xã trong việc hướng dẫn, tiếp nhận thông tin và chuyển gửi các trường hợp cần trợ giúp pháp lý đến đúng cơ quan chuyên môn.
Công tác cung cấp tài liệu pháp luật cũng được Trung tâm chú trọng thực hiện với số lượng lớn tờ gấp được phát hành ngay tại các buổi truyền thông. Cụ thể, Trung tâm đã cấp 2.391 tờ gấp về trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bạo lực gia đình có khó khăn tài chính; 11.586 tờ gấp cho người nghèo, cận nghèo và người có khó khăn về tài chính; 492 tờ gấp dành cho người khuyết tật có khó khăn tài chính; cùng 2.106 tờ gấp phổ biến chung về trợ giúp pháp lý. Các tài liệu này được biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, giúp người dân tự tìm hiểu và nắm bắt quyền lợi của mình, từ đó nâng cao hiệu quả tiếp cận pháp luật tại cộng đồng.
Bên cạnh các hoạt động trực tiếp, Trung tâm còn thường xuyên chia sẻ hình ảnh và thông tin về hoạt động trợ giúp pháp lý trên trang Fanpage, mở rộng phạm vi tiếp cận và hướng đến nhóm đối tượng trẻ, những người thường xuyên sử dụng mạng xã hội, qua đó nâng cao nhận thức pháp luật trong cộng đồng.
Đối với nhóm người nghèo và các đối tượng đặc thù, việc triển khai Kế hoạch số 05/KH-TGPL ngày 06/02/2025 đã giúp Trung tâm thực hiện đầy đủ nhiệm vụ. Cụ thể, trong năm, Trung tâm đã thực hiện trợ giúp pháp lý cho 14 trường hợp, bao gồm 09 trường hợp tư vấn và 05 trường hợp tham gia tố tụng, thể hiện rõ vai trò hỗ trợ pháp lý trực tiếp và kịp thời cho các nhóm yếu thế.
Công tác phối hợp với các địa phương cũng được chú trọng, đặc biệt là việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong công tác trợ giúp pháp lý. Trung tâm đã phối hợp với chính quyền cơ sở, các đoàn thể, công an xã và các cơ quan chuyên môn, đảm bảo việc tiếp nhận thông tin, xử lý kiến nghị của người dân và chuyển gửi các trường hợp cần trợ giúp pháp lý một cách hiệu quả.
Năm 2025, Trung tâm còn thực hiện nhiều biện pháp đổi mới phương thức truyền thông nhằm nâng cao hiệu quả tiếp cận pháp luật. Hoạt động truyền thông được thiết kế theo hướng linh hoạt, đa dạng hình thức và sát với nhu cầu thực tế của từng nhóm đối tượng. Từ đó, người dân không chỉ tiếp cận thông tin pháp luật mà còn được hỗ trợ giải quyết kịp thời các vướng mắc, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức pháp luật trong cộng đồng.
Nhìn chung, trong năm 2025, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước số 1 Thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, chủ động đổi mới cách thức hoạt động, phối hợp chặt chẽ với các địa phương và cơ quan chuyên môn, qua đó nâng cao hiệu quả công tác trợ giúp pháp lý, đặc biệt là đối với các nhóm yếu thế và người dân tại vùng ven, khu nhà trọ, nơi có đông người nhập cư. Các kết quả đạt được không chỉ góp phần đảm bảo quyền tiếp cận pháp luật của người dân mà còn tạo dựng niềm tin, sự gắn kết giữa Trung tâm, chính quyền địa phương và cộng đồng, góp phần xây dựng môi trường pháp lý công bằng, minh bạch và bền vững.
Nguyễn Việt Hà
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp