Nhân kỷ niệm Ngày Thương binh liệt sỹ 27/7/2025, Đảng bộ Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp đã có chuyến đi về nguồn tại ngã ba Đồng Lộc. Trưởng đoàn là đồng chí Lê Vệ Quốc, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Phó trưởng đoàn, đồng chí Ngô Quỳnh Hoa, Ủy viên ban chấp hành Đảng bộ cơ sở, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý và các thành viên là đảng viên Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý. Tại đây, Đoàn đã đến viếng, dâng hương, và dâng vòng hoa tươi thắm trước Nhà bia tưởng niệm thanh niên xung phong toàn quốc và các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại Ngã ba Đồng Lộc, khu tưởng niệm 10 nữ thanh niên xung phong đã anh dũng hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc.
Thật nghẹn ngào và xúc động khi được nghe lại câu chuyện của 10 cô gái thanh niên xung phong năm ấy, Tiểu đội 10 cô gái thanh niên xung phong ở Ngã ba Đồng Lộc thuộc Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội 55, đó là những cô gái quả cảm, làm nhiệm vụ cảnh giới, giải tỏa giao thông, san lấp hố bom, phá bom nổ chậm, làm cọc tiêu dẫn đường chỉ lối, đảm bảo an toàn cho người và hàng hóa chi viện vào chiến trường miền Nam. Các cô hy sinh vào một buổi chiều tháng bảy, cách đây 57 năm, trong đợt dội bom thứ 15 của giặc Mỹ ngày 24 tháng 7 năm 1968, hầm trú ẩn của các cô đã bị bom đánh sập. Các cô hy sinh khi còn rất trẻ, người con gái trẻ nhất khi hy sinh là đồng chí Võ Thị Hà, khi mới 17 tuổi, đồng chí trẻ tuổi thứ hai là đồng chí Trần Thị Rạng chỉ mới 18 tuổi. Người lớn tuổi nhất là tiểu đội trưởng Võ Thị Tần, khi ấy cũng mới chỉ 24 tuổi. Các cô đã gửi lại tuổi trẻ và tình yêu quê hương đất nước tha thiết của mình trên những tuyến đường đầy khói lửa chiến tranh.
Cả Đoàn cũng lặng người khi được nghe sự thật về sự hy sinh đầy đau thương của đồng chí Hồ Thị Cúc, tiểu đội phó khi ấy. Sau hơn một ngày tìm kiếm, bộ đội ta đã tìm được 09 cô gái, chỉ có đồng chí Cúc ở sâu trong hầm nhất, tận ba ngày sau bộ đội ta mới tìm thấy được. Trong ba ngày đó, bộ đội ta vẫn không ngừng tìm kiếm, dù với hy vọng mong manh. Bài thơ “Cúc ơi” ra đời trong hoàn cảnh đau buồn như vậy:
Cúc ơi!
Tiểu đội đã xếp một hàng ngang
Cúc ơi em ở đâu không về tập hợp?
Chín bạn đã quây quần đủ mặt
Nhỏ-Xuân-Hà-Hường-Hợi-Rạng-Xuân-Xanh
A trưởng Võ Thị Tần điểm danh
Chỉ thiếu mình em
(Chín bỏ làm mười răng được!)
Bọn anh đã bới tìm vẹt cuốc
Đất sâu bao nhiêu bọn anh không cần
Chỉ sợ em đau nên nhát cuốc chùng
Cúc ơi! Em ở đâu?
Đất nâu lạnh lắm
Da em thì xanh
Áo em thì mỏng!
Cúc ơi! Em ở đâu?
Về với bọn anh tắm nước sông Ngàn Phố
Ăn quýt đỏ Sơn Bằng
Chăn trâu cắt cỏ
Bài toán lớp Năm em còn chưa nhớ
Gối còn thêu dở
Cơm chiều chưa ăn
Em ở đâu hỡi Cúc
Đồng đội tìm em
Đũa găm, cơm úp
Gọi em
Gào em
Khản cổ cả rồi
Cúc ơi...ời...ơi!
(Ngã ba Đồng Lộc, 25-7-1968, tác giả: Nguyễn Thanh Bính (bút danh Yến Thanh))
Địa danh lịch sử Ngã ba Đồng Lộc bất tử đã đi vào lịch sử, trở thành địa chỉ đỏ tự hào, gần gũi và thiêng liêng của cách mạng Việt Nam, biểu tượng cao đẹp của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Hố bom vẫn còn đây, như một chứng tích lịch sử mãi dừng lại thời điểm lúc 16 giờ 30 ngày 24 tháng 7 năm 1968, tại ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, 10 nữ thanh niên xung phong đã hy sinh trong một trận bom của không quân Mỹ. Hố bom ấy có lẫn dòng máu đỏ của các cô, giờ đã mọc đầy cỏ xanh, màu xanh của hy vọng, của sự sống tương lai. Các cô đã hiến dâng cả tuổi thanh xuân của mình cho đất nước, để đổi lấy hòa bình cho thế hệ mai sau. Các cô là tấm gương về lòng yêu nước, tinh thần cách mạng kiên trung, là tấm gương để giáo dục truy dục ơng đêu nướ ny òng t dụào dân tt dục ơng để ruôm nay và mai sau.
Buổi lễ dâng hương không chỉ thể hiện sự tri ân của Đảng bộ Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đối với các anh hùng đã hy sinh vì Tổ quốc, mà còn là buổi sinh hoạt chính trị sâu sắc về lòng yêu nước, về sự hy sinh và giá trị của hòa bình. Hòa bình thật đẹp nhưng để có được hòa bình ngày hôm nay, biết bao thế hệ cha ông ta đã phải hy sinh, đánh đổi cả mạng sống để có được, vì vậy thế hệ chúng tôi sẽ cố gắng hết mình để xây dựng đất nước, giữ gìn hòa bình cho thế hệ mai sau. Các thế hệ của Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý sẽ không ngừng nỗ lực, hoàn thành tốt nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao, nguyện cống hiến một phần sức mình trong sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xây dựng ngành Tư pháp vững mạnh. Gắn với chức năng, nhiệm vụ được giao, thời gian tới Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý sẽ tiếp tục đổi mới công tác truyền thông, phổ biến, giáo dục pháp trong kỷ nguyên số, hướng tới xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong nhân dân; đẩy mạnh trợ giúp, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ, vừa và những người yếu thế trong xã hội không để ai bị bỏ lại phía sau; tiếp tục có các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở nhằm tăng cường đoàn kết trong cộng đồng dân cư, bảo đảm trật tự trị an ở cơ sở; tạo môi trường thuận lợi cho người dân tiếp cận pháp luật ở cơ sở.
Kết thúc hành trình, các thành viên trong Đoàn hoàn toàn tin tưởng vào tương lai đất nước, vào công cuộc cải cách mạnh mẽ của đất nước và tự nhủ sẽ không ngại khó khăn, gian khổ, tiếp tục cống hiến trí tuệ, công sức vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của Bộ, ngành Tư pháp./.
Đinh Quỳnh Mây
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý